II. Dünya Savaşı'nın Şifre Kırıcıları ve Şifreleri

II. Dünya Savaşı ilk anından itibaren bir teknoloji savaşıydı.

SIGABA

II. Dünya Savaşı şifreleri ve şifre kırıcıları konusunu detaylı anlatacağız. Daha önceki yazımızda Enigma makinesinden bahsetmiştik. Alman Enigma makinesi II. Dünya Savaşı'nda taraflarca kullanılan bir dizi elektromekanik rotasyonel şifreleme aygıtının en ünlü örneğidir. İngilizler Type X adında benzer bir makine kullanıyorlardı, Amerikalılar ise daha karmaşık bir şifreleme makinesi olan SIGABA'yı geliştirmişti. Japon şifreleme makinesi PURPLE adı verilen bir kod üretiyordu, bu kod 1942'de kırıldı. Her gün, her saat, hatta her dakika sinyal göndermek için kullanılan bir şifreleme sistemini kırmak muazzam sayıda hesaplama gerektirdiğinden, bütün bu makineler tarafından üretilen şifreli metinler kırılamaz varsayılıyordu.

Ancak, kilit nokta da yine buydu; çoğunlukla zırhtaki çatlak, insan hatası ya da tembelliği sonucunda açılıyordu. Başka bir yazıda anlattığımız Enigma'nın kırılma hikayesi de böyle bir problemi barındırıyor. Enigma şifresinin çözülmesiyle alınan istihbarata ULTRA deniyordu ve tıpkı Zimmermann telgrafında olduğu gibi, ULTRA istihbaratının meselesi de, gizli mesajlarının deşifre edilip okunduğunu Almanlara fark ettirmeden, elde edilen istihbaratla ne kadar ileri gidebileceğiydi.

II. Dünya Savaşı şifreleri ve şifre kırıcıları

  • Type X Mark III
Type X Mark III
Type X Mark III

Sahada kullanım için tasarlanan bu alet, el manevrasıyla işliyor ve elektrik enerjisi gerektirmiyordu. Bant silindiri şifresiz veya şifreli metin üzere değiştiriliyor; el manivelası ise döner şifre disklerini çeviriyordu.

  • SIGABA
SIGABA
SIGABA

Type X'e kıyasla daha karmaşık olan bu makineler 1943 yılından itibaren Kombine Şifre Makinesi sistemiyle mesajlaşma sağladı. Makine sahada kullanılamayacak kadar ağırdı. Şifrelemede beş şifreli rotor diskinin üç seti kullanılıyordu ama reflektör yoktu.

Bletchley Park ve şifre kırıcı kadınlar

İkinci Dünya Savaşı'ndaki kadın şifre kırıcılar
II. Dünya Savaşı'ndaki kadın şifre kırıcılar

İngiltere, Buckinghamshire'daki bu sessiz safiye evi birçok başka zorlu işin yanı sıra, Enigma şifreleme sistemini kırma mücadelesinin de mekanı oldu. 1939'da, yeni kurulan ve Room 40'ın yerini alarak yeni İngiliz şifre çözme merkezi haline gelen Devlet Kod ve Şifre Okulu'nun karargahı oldu. Savaşla birlikte şifre çözümleyiciler, matematikçiler, bilimciler, tarihçiler, dilbilimciler ve bilimsel araştırmacılardan oluşan tuhaf bir grupla doldu. Gruba dikkatle teftiş edilmiş ordu yazıcılarından, sekreterlerden ve muhabere subaylarından oluşan bir kadro destek veriyordu. Yaratıcı işbirliğini teşvik etmek için rounders ve tenis maçları yapılıyordu. Ekibin tek zorlu görevi Enigma değildi, Alman donanmasının el kodu şifresi, İtalyanların ve Japonların mesajları üzerine de çalışıldı.

Manhattan projesinin şifreleri

Manhattan projesinin şifreleri
Manhattan Project

Savaştaki en önemli ve gizli girişim büyük bir hızla bir nükleer "aygıt" ın geliştirilmesiydi. İngiltere desteğiyle ABD tarafından üstlenilen ve Amerikan fizik dehası Robert Oppenheimer'ın denetiminde çokuluslu bir grup tarafından yürütülen bu projeye "Manhattan" kod adı verilmişti. Bu isim New York şehrinin Manhattan Mühendisler Bölgesi'ndeki ABD Mühendisler Kolordusu'ndan türetilmişti ve projeye onların gözetiminde geliştirilecekti. New Mexico eyaletinde, Sangre de Cristo dağlarının topraklarındaki yürütülen bu çok gizli projenin kod adları şöyleydi:

  • 509. Karma Grup

B-29 Superfortress uçaklarını kullanan bu grup, Manhattan Projesi'nin bombardıman kanadını oluşturuyordu.

  • Alberta

Pasifik'teki Tinian Adası'nda bombaları monte eden ekip.

  • ALSOS

Nükleer bilimcileri ve uranyum gibi hammaddeleri kaçırmak amacıyla Avrupa'nın işgal altındaki bölgelerinde işletilen gizli Müttefik görevleri. Sadece üç adetti.

  • Bockscar

9 Ağustos 1945'te Nagazaki'ye atom bombasını atan uçak.

  • Box 1663

Projeye dahil olan herkesin kullandığı Santa Fe posta kodu.

  • Enola Gay

6 Ağustos 1945'te ilk atom bombasını Hiroşima'ya atan uçak. Adını Pilot yarbay Paul Tibbets'in annesinden almıştı.

  • Fat Man

9 Ağustos 1945'te Nagasaki üzerinde patlatılan atom bombası.

  • Fisyon

Otto Frisch tarafından bulunan bu terim, atomları nötron bombardımanına tutarak ayırmak anlamına gelir.

  • Gadgets

Los Alamos görevlililerinin genel olarak geliştirdikleri nükleer aygıtlar için kullandıkları bir terim. Küçük aletler…

  • Little Boy

6 Ağustos 1945'te Hiroşima'ya atılan atom bombası.

  • Site-Y

Los Alamos laboratuvarı. Bölgenin sakinleri buraya "Tepe" de diyordu.

  • Trinity

16 Temmuz 1945'te yapılan ilk nükleer denemenin yeri.

II. Dünya Savaşı operasyonlarının kod adları

2. Dünya Savaşı şifreleri
Overlord Harekâtı.

II. Dünya Savaşı'na katılan çoğu kuvvet, yüzeysel bir güvenlik düzeyi sağlamak için hemen hemen her operasyon ya da girişime bir kod adı veriyordu.

  • Adlertag

Britanya Muharebesi'ne yol açan Luftwaffe saldırısı, 1940

  • Attila

Fransa'nın Vichy bölgesinin Naziler tarafından işgali, 1942

  • August Storm

Mançurya'nın Sovyetler Birliği tarafından istilası, 1945

  • Avalanche

Müttefiklerin Salerno'ya yaptığı çıkarma, 1943

  • Avonmouth

Narvik'e Müttefik harekatı, 1940

  • Bagration

Belarus'u özgürleştirme amaçlı Sovyet taarruzu, 1944

  • Barbarossa

Almanya'nın Soyvetler Birliği'ne saldırısı, 1941

  • Cartwheel

Güneybatı Pasifik'teki birleşik müttefik operasyonları, 1943

  • Gomorra

Birleşik Krallık Hava Kuvvetleri'nin Hamburg'a yaptığı bombardıman, 1943

  • Ichi-Go

Çin'de Japon Taarruzu, 1944

  • I-Go

Japonya'nın Güneybatı Pasifik'teki karşı taarruzu, 1943

  • Lightfoot

El Alamein Muharebesi, 1942

  • Market-Garden

Arnhem yakınlarına Müttefik çıkarması, 1944

  • Nordlicht

Leningrad'a Alman Taarruzu, 1942

  • Overlord

Müttefiklerin Normandiya'yı istilası, 1944

  • Steinbock

Almanların İngiliz şehirlerine yaptığı hava saldırıları, 1944

  • Torch

Fransız Kuzey Afrikası'na yapılan Müttefik çıkarmaları, 1942

  • Weiss

Almanya'nın Polonya istilası, 1939

II. Dünya Savaşı şifreleri ve savaşın genelinde görülen her şeyi gizleme sorumluluğuyla ilgili bir takım bilgiler verdik. Savaşın seyrini değiştiren Enigma'nın kırılış hikayesini buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.