Tenisin İcadı ve Gelişim Tarihi

Tenis, iki birey (tekler) veya ikişer oyuncudan oluşan iki takım (çiftler) arasında oynanan popüler bir raket sporudur.

Yazar Burcu Kara
tenis tarihçesi

Bir tür top ve raket kullanımını içeren sporlar Neolitik zamanlara kadar uzanan çok sayıda uygarlıkta oynandı. Mezoamerika'daki kalıntılar birçok kültürün merkezinde top oyunlarının özellikle önemli bir yeri olduğunu gösteriyor. Antik Yunanlılar, Romalılar ve Mısırlıların tenis benzeri bir oyun oynadıklarına dair kanıtlar var. İngiltere ve Avustralya'da "gerçek tenis" ve "kraliyet tenisi" olarak da adlandırılan kort tenisi, başlangıcı 11. yüzyıla uzanan Fransız keşişlerin eğlendiği bir oyundu. Oyunun Avrupa'ya antik Mısır'dan geldiğinin kanıtları bulunuyor. "Tennis" adı Nil yakınındaki Mısır şehri Tinnis veya Tennis'ten gelirken "racquet" (raket) Arapça "avuç" olan rahat'tan alındı.

Modern Tenisin Başlangıcı

tenis tarihçesi

Rahipler, Fransız paume ("avuç") oyununu kortta oynadılar. Topa raket yerine elle vurulurdu. Paume nihayetinde raketlerin de kullanıldığı jeu de paume ("avuç oyunu") halini aldı. 1500 yılına gelindiğinde mantar ve deriden yapma toplar da dahil, ahşap çerçeve ve bağırsak kordonlarıyla tasarlanan raketler üretildi. Oyunun İngiltere'ye yayıldığı zamanlarda hem VII. Henry hem de VIII. Henry tenisin büyük hayranları oldular. Ülkede yaklaşık 1.800 kapalı kort vardı.

Büyüyen popülaritesine rağmen VIII. Henry zamanlarındaki tenis bugünkü modern versiyonundan çok farklı bir spordur. Sadece iç mekanda oynanan oyun, topu uzun, dar bir tenis evinin çatısındaki fileli açıklığa vurmaktan ibaretti. File her iki yanda 1,5 ve merkezde 1 metre yüksekliğindeydi.

Açık Tenis

 "Modern tenisin babası" Binbaşı Walter Wingfield, 1873
"Modern tenisin babası" Binbaşı Walter Wingfield, 1873

1700'lerde oyunun popülaritesi ciddi şekilde azalmıştı, ancak 1850'de vulkanize kauçuğun icadıyla her şey dramatik şekilde değişti. Yeni sert kauçuk toplar, sporda devrim yarattı ve tenisin çim üstünde oynanan açık hava oyunu haline gelmesini sağladı.

1873'te Londralı Binbaşı Walter Wingfield, Sphairistikè (Yunanca "top oynamak") adlı bir oyun icat etti. Kum saati şeklindeki bir sahada oynanan Wingfield'in oyunu Avrupa, Amerika Birleşik Devletleri ve hatta Çin'de sansasyon yarattı ve bugün bildiğimiz tenisin meydana gelmesini sağladı.

Sporun, biçilmiş dönümlük çimleri olan kroket kulüpleri tarafından benimsenmesiyle, kum saati şekilli kort yerini daha uzun ve dikdörtgen bir sahaya bıraktı. 1877'de eski All England Croquet Club ilk tenis turnuvasını Wimbledon'da düzenledi. Bu turnuvanın kuralları, günümüzde oynanan tenise standart oluşturuyor (bazı dikkate değer farklılıklarla): Servis sadece elden yapılırdı ve 1884'e kadar turnuvada kadınların oynamasına izin verilmedi.

Teniste Puanlamanın Tarihi

Kimse tenis puanlamasının (15, 30, 40; ayrıca love (0) ve deuce (ikili)) nereden geldiğini bilmiyor. Ancak çoğu kaynak Fransa'dan geldiğine hem fikir. 60'lı puan sisteminin kökeni için öne sürülen bir teori, 60'ın genel olarak Orta Çağ numerolojisinde olumlu çağrışımları olan bir sayı olmasıdır. 60 daha sonra dört bölüme ayrıldı.

Daha popüler olan bir açıklama ise puanlamanın saat kadranına uyacak şekilde icat edilmesidir. Böylece skor çeyrek saatler şeklinde verilecekti: 15, 30, 45 (Sonuncusu Fransızca'ya quarante cinq (45) yerine quarante (40) olarak geçirildi çünkü daha kısaydı). 60'ı kullanmak ise gerekli değildi çünkü saati tamamlamak oyunun zaten bittiği anlamına geliyordu–tabii "deuce"de eşitlik sağlanmadıysa.

Deuce terimi Fransızca deux yani "iki" kelimesinden türemiş olabilir; o andan itibaren maçı kazanmak için iki puanın gerekli olduğunu gösterir. Bazıları, "love" teriminin Fransızca'da "sıfır"ın sembolü olan l'oeuf yani "yumurta" kelimesinden geldiğini söylüyor (Tıpkı İngilizce'de "goose egg" yani kaz yumurtasının sıfır puan yerine kullanılması gibi; çünkü sayıların mucidi Araplar yumurtayı sıfıra benzetti).

Tenis Kıyafetlerinin Değişimi

Belki de tenisin geliştiği en göze çarpan yön kıyafetleri oldu. 19. yüzyılın sonunda erkek oyuncular şapka ve kravat takarken, kadınlar korseleri ve tarlatanları içeren bir tür sokak kıyafeti giydiler. 1890'lı yıllarda tenis kıyafetinin sadece beyaz renkte olması gerektiğine dair sert bir kıyafet yönetmeliği uygulamaya konuldu (süslemeler hariçti ancak onların bile sıkı kurallara uyması gerekiyordu).

Tenis beyazı geleneği 20. yüzyıla kadar devam etti. Tenis oyunu başlangıçta zenginler içindi. Zira beyaz giysiler serin kalmaları yönüyle elverişli olmasına rağmen, kuvvetli şekilde yıkanmaları gerektiğinden çoğu işçi sınıfı insan için uygun bir seçenek değildi. Çamaşır makinesi gibi modern teknolojinin ortaya çıkışı oyunu orta sınıf için daha erişilebilir kıldı. 60'larda toplumsal kuralların gevşetilmesiyle (en çok da moda dünyasında) daha renkli kıyafetler kortlarda görülmeye başlandı. Bugün beyaz kıyafetin hala şart koşulduğu Wimbledon gibi yerler var.

Tenisin Kronolojik Tarihi

  • 1308 – IV. Philippe Fransa'da kapalı tenis kortu inşa ettiriyor.
  • 1351 – İngiltere'de açık havada tenis oynanıyor.
  • 1500'ler – İngiltere'de 1.800 kapalı tenis kortu var.
  • 1873 – Modern tenisin babası Binbaşı Walter Wingfield modern tenisi tanıtıyor ve İngiltere'de modern tenis oyunu düzenleniyor. 1874 yılında tenis ekipmanlarını ve kortu çim sahada oynamanın kurallarını patentliyor.
  • 1883 – ABD Çim ve Tenis Birliği (USTA) tenis puanlaması, ekipmanı ve kort ölçülerinin standartlarını belirliyor.
  • 1900 – Davis Cup olarak bilinen gümüş kupa Amerikan üniversite öğrencisi Dwight Filley Davis, İngiliz tenis oyuncularına meydan okunduğunda oluşturuluyor.
  • 1920: Uluslararası Çim Tenis Federasyonu Grand Slam olarak bilinen dört büyük turnuvayı yönetiyor: Wimbledon, ABD Açık, Avustralya Açık ve Fransa Açık.
  • 1919: İlk tenis sansasyonu Suzanne Lenglen daha sonra Grand Slam olarak bilinecek 12 kez Wimbledon Kadınlar Şampiyonluğu kazanıyor.

Tenisin Tarihi Hakkında Sık Sorulanlar

Tenis nedir?

Tenis, iki birey (tekler) veya ikişer oyuncudan oluşan iki takım (çiftler) arasında oynanan popüler bir raket sporudur. Oyuncular bir tenis raketi kullanarak topu file üzerinden rakibin sahasına vurur ve topun saha sınırları içine düşmesini sağlayarak puan kazanmayı hedefler.

Bir tenis maçı nasıl oynanır?

Bir tenis maçı setler, oyunlar ve puanlardan oluşur. Oyuncular veya takımlar, kortun bir tarafından başlayarak ve topu rakibin sahası içinde vurmayı hedefleyerek dönüşümlü olarak topa servis atarlar. Puanlar, topun kortun belirlenmiş alanlarına düşmesine göre hesaplanır ve en çok puanı alan oyuncu veya takım oyunu, seti veya maçı kazanır.

Tenis farklı yüzeylerde oynanabilir mi?

Evet, tenis farklı yüzeylerde oynanabilir. En yaygın yüzey türleri çim, toprak ve sert korttur. Her yüzey, katılımcıların stratejilerini ve oyun stillerini etkileyebilecek hız, sıçrama ve kavrama gibi farklı oyun özellikleri sunar.

Teniste Grand Slam nedir?

"Grand Slam" terimi profesyonel tenisteki dört büyük turnuvayı ifade eder: Avustralya Açık, Fransa Açık (Roland Garros), Wimbledon ve ABD Açık. Bir takvim yılı içinde dört turnuvayı da kazanmak Grand Slam olarak kabul edilirken, bunlardan herhangi birini kazanmak sporda önemli bir başarıdır.

Teniste forehand ve backhand vuruşları nelerdir?

Teniste forehand vuruş, bir oyuncunun raket elinin avuç içi fileye bakacak şekilde topa vurmasıdır. Öte yandan backhand vuruşu, oyuncunun raket elinin sırtı fileye bakacak şekilde topa vurmasıdır. Her iki vuruş da topun yönünü ve gücünü kontrol etmek için kullanılan temel tekniklerdir.

Teniste servis nedir?

Servis, teniste bir sayı başlatmak için topa vurma eylemidir. Servis, dip çizginin arkasında duran ve topu rakibin servis kutusuna göndererek ralliyi başlatmayı amaçlayan servisçi tarafından gerçekleştirilir.

Teniste hangi ekipmanlar kullanılır?

Teniste kullanılan birincil ekipman bir tenis raketi ve bir tenis topudur. Tenis raketleri bu spor için özel olarak tasarlanmış olup bir sapa ve telli bir vuruş yüzeyine sahiptir. Tenis topları, oyun sırasında gerekli sıçrama ve kontrolü sağlayan keçe benzeri bir malzemeyle kaplı içi boş kauçuk toplardır.

Teniste tekler ve çiftler nedir?

Teniste tekler iki bireysel oyuncu arasında oynanan bir maçı ifade ederken, çiftler her biri iki oyuncudan oluşan iki takımı içerir. Teklerde oyuncular birbirlerine karşı yarışırken, çiftlerde takım arkadaşları rakip takıma üstünlük sağlamak için birlikte çalışır.

Tenis kortu nedir?

Tenis kortu, tenis sporu için oyun alanıdır. Oyun içi ve oyun dışı alanları belirleyen belirli sınır çizgileri ile bir ağ ile bölünmüş dikdörtgen bir yüzeydir. Kort çim, kil veya beton ya da asfalt gibi sert yüzeyler gibi çeşitli malzemelerden yapılabilir.