Bilinmeyen bir lanetle ilişkilendirilen bir antik Roma altın yüzüğü 2013 yılında İngiltere Ulusal Vakfı tarafından Chute ailesine ait Hampshire'daki 16. yüzyıldan kalma kır evi The Vyne sergilendi. Yüzüğün kendisi yeni değildi, 1785'te Silchester'da tarlasını süren bir çiftçinin bir metal parçasıyla karşılaşmasıyla ortaya çıkarıldı: Silchester, Roma kökenli bir kasaba ve birçok arkeolojik keşfin yeri. Yüzüğü bulan çiftçi onu tarihe ve antik eserlere ilgi duyduğu bilinen Chute ailesine sattı. Yüzük böylece kızıl tuğlalı Tudor malikanesinde, pişmiş toprak büstler ve elle boyanmış Lattimo levhalar arasına yerleşti.
Şimdi, Roma dönemine ait altın ve gümüş yüzükler dünyanın dört bir yanındaki müzelerde ve arşivlerde bolca var – ancak bu özel yüzük farklıdır: Hikayesini biliyoruz ve kesinlikle olağanüstü.
Tek yüzük, tek hırsız, tek lanet
Yaklaşık 2,5 cm çapında ve 12 gram ağırlığındaki yüzükte büyükçe SENICIANE VIVAS IIN DE yazısı kazılıdır ("Senicianus Tanrı'yla yaşıyor" gibi bir anlama gelen yanlış yazılmış bir Latince ifadedir – Roma Hıristiyanları için yaygın bir sözdü). Hatalı kısım VIVAS IN DEO olarak yazılmalıydı ama anlamı açıktı.
Hıristiyan yazıtı olmasına rağmen, kare çerçeveye tanrıça Venüs'ün çizimi işlenmiştir. Bunun Venüs olduğunu nereden biliyoruz? Çünkü başı VE ve NVS harfleri arasına yerleştirilmiştir. Romalılar anlaşılır insanlardı.
1929'da, Lydney Park'taki Roma Nodens tapınağının bulunduğu yerin kazıları sırasında, arkeolog Sir Mortimer Wheeler, Senicianus'un adını taşıyan ve bir kurşun defixio (Lanet Tableti) keşfetti. Lanet, çalınan bir yüzükle ilgiliydi. Mortimer The Vyne'daki yüzükle bağlantı kurdu ve J.R.R. Tolkien'i çağırdı. Tolkien, o zamanlar Oxford Üniversitesi'nde Anglo-Sakson Profesörü ve etimoloji uzmanıydı ve her şeyi araştırmaya hazırdı.
Yüzüğün hikayesi şöyleydi. MS 4. yüzyılda, Gloucestershire'da konuşlanmış Silvianus adında bir Romalı asker, avcılık ve şifa ile ilişkili bir Roma-Kelt tanrısı olan tanrı Nodens'e adanmış bir tapınağı ziyaret etti. Nodens aynı zamanda Silvanus olarak bilinen ormanın ve avcılığın Roma koruyucu tanrısıyla da bağlantılıydı: Askerin adı da Silvianus olduğundan bu tanrıyla bağlantı hissetmiş olabilir. Tapınak, The Vyne'dan yaklaşık 130 km uzaklıkta bulunuyordu.
Silvianus o zamanlar değerli bir altın yüzüğe sahipti (ki, bu yüzüğün Senicianus yazıtını taşımadığını, sadece Venüs oymasının olduğunu tahmin edebiliriz) ve tapınaktayken yüzük ortadan kaybolmuştu. Hırsızın Senicianus adında bir adam olduğuna inanan öfkeli Silvianus, ilahi adalet için yalvardı. Adak olarak bir miktar para bıraktı ve üzerine şunları yazdığı bir kurşun levha yaptı:
Deuo Nodenti Siluianus anilum perdesi demediam partem donauit Nodenti inter quibus nomen Seniciani nollis petmittas sanita tem donec perferat usque templum No dentis
Yazılanlar kabaca şu anlama gelir:
Tanrı Nodens için. Silvianus yüzüğünü kaybetti ve değerinin yarısını Nodens'e bağışladı. Senicianus adını taşıyanlardan, yüzüğü Nodens tapınağına geri getirene kadar sağlığa ermesin.
Kötü, hain yüzük
Öyleyse Silchester kasabasında bulunan yüzük, Gloucester'da çalınan yüzük müydü? Yoksa sadece bir isim benzerliği miydi? O alçak Senicianus gerçekten yüzüğü çaldı mı? Yoksa en başından kendi yüzüğüymüş gibi göstermek için yanlarına yeni (yanlış yazılmış) bir yazıt mı oydu? Ve daha da önemlisi, lanet tuttu mu? Ne yazık ki bu sorularının gerçek yanıtını hiçbir zaman öğrenemeyeceğiz.
Ancak bilinen şey, Tolkien'in Nodens adının etimolojisi üzerinde uzun uzadıya çalıştığı ve tapınağı tekrar tekrar ziyaret ettiğidir. Tapınağın kalıntılarının bulunduğu Lydney Park'ta ayrıca Dwarf's Hill olarak bilinen bir maden alanı ve Dwarf's Chapel olarak bilinen antik bir yerleşim yeri olması da ilgi çekicidir. Alanda bolca küçük, "cüce" maden kuyusu delikleri bulunur. Buna ek olarak alanın kuzey ucunda hazineler (çoğu madeni para) bulunmuştur. Tolkien, tepeyi çevreleyen halk öyküleriyle epey ilgiliydi ve Yüzüklerin Efendisi'nde bulunan çizimlere dikkate değer benzerlik taşıyan eskizler hazırladı.
Gerçek sahibinden çalınan lanetlenmiş bir yüzük, efsanevi madenci-cüceler ve gömülü hazineler: Tolkien'in Lydney Park ziyaretinin onu Yüzüklerin Efendisi ve Hobbit'i yazmada etkilemiş olduğu görülüyor. Çünkü ziyaretinden yalnızca bir yıl sonra Hobbit üzerinde çalışmaya başladı.
