Nazi Partisi'nin en güçlü figürlerini hatırlamanız istendiğinde, muhtemelen aklınıza bazı isimler gelecektir. Adolf Hitler, Heinrich Himmler, Joseph Goebbels, Goering ve Hess, her biri kendi kişisel rezilliklerine ulaşmış olan bu isimler arasında tipik olarak hemen akla gelenlerdir. Ancak bir kişi genellikle göz ardı edilir.
Sessiz ve çekingen olan bu adam Hitler'e herkesten daha yakındı, ancak hesaplı bir yalan ve aldatma kampanyasıyla, savaştan kendi rejiminin suçsuz bir kurbanı olarak çıkmasını sağlayacak bir anlatı oluşturacaktı.
Bu adam Albert Speer'di.
Gençlik ve Yetiştirilme
Speer, 19 Mart 1905'te Güneybatı Almanya'nın Mannheim kentinde varlıklı bir üst-orta sınıf ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Albert Friedrich Speer'in kendi mimarlık firmasını işletmesi, Speer'leri şehrin önde gelen ailelerinden biri haline getirdi.
Uşaklar, aşçılar, şoförler… Çocukluğu boyunca her türlü lükse sahipti, ancak sağlığı ve fiziksel zayıflığı nedeniyle, bu dönem onun severek hatırlayacağı bir dönem değildi. Sınıf arkadaşları ve iki erkek kardeşi bu zayıflığı yüzünden ona acımasızca sataşırlardı.
1918'de Speer ve ailesi Heidelberg'e taşındı ve sağlığı kısa sürede düzeldi. Kısa süre sonra sporla, özellikle de kürek ve kayakla yakından ilgilenmeye başladı. Gelecekteki eşi Margarete Weber ile de burada, 17 yaşında okula giderken tanışacaktı.
Okuldaki notları da yükseldi ve kısa sürede babası gibi mimar olmaya karar verdi (başlangıçta amaçladığı gibi matematikçi olmak yerine). Karlsruhe Üniversitesi ve Münih Teknik Üniversitesi'nde iki yıl okuduktan sonra 1925'te Berlin Teknik Üniversitesi'ne geçti. Final sınavlarını geçtikten yarım yıl sonra, ilk "katalizörü" ve "ilham kaynağı" olarak tanımladığı profesörü Heinrich Tessenow'un asistanı oldu. Ona duyduğu saygı o kadar derindi ki, yıllar sonra, 1933'te Tessenow Nazi karşıtı idealleri savunduğu için öğretmenlikten men edildiğinde, Speer o zamanki ayrıcalıklı konumunu kullanarak Tessenow'un görevine iade edilmesini sağlayacaktı.
Mimar ve Nazi: Oluşum Aşamasındaki Bir Kariyer
1930'un sonlarında Speer Hitler'i ilk kez konuşurken dinledi. Geleceğin Führer'i Berlin Üniversitesi'nde bir grup öğrenciye hitap ediyordu ve Speer kısa sürede kendisini onun büyüsü altında buldu. Hitler güçlü hitabetini kullanarak Büyük Buhran'ın yol açtığı ekonomik kargaşaya çözüm vaat etti. Ayrıca bazı uygun günah keçileri de önerdi: komünistler ve Yahudiler.
Birkaç hafta sonra Speer, Joseph Goebbels tarafından yönetilen bir mitinge katıldı. Goebbels'in söylemlerinden ve gösteriyi takip eden şiddet olaylarından etkilenerek ertesi gün 474.481 üye numarasıyla Nazi Partisi'ne katıldı.
Speer, Tessenow'un asistanlığı görevinden ayrıldı ve 1932 başlarında Mannheim'a döndü. Kendi başına bir mimar olarak hayatını kazanmayı umuyordu, ancak Almanya'nın ekonomik durumu bunu neredeyse imkansız kılıyordu. Ancak bu mücadelenin ortasında kısa süre sonra bir fırsat doğacaktı.
Berlin'e yaptığı bir ziyaret sırasında Speer'e, bölgenin Gauleiter'i (bölge lideri) Goebbels için partinin bölge merkezini yenileme şansı sunuldu. Mart 1933'te Hitler'i iktidara getiren seçimlerin ardından Goebbels de Speer'den yeni Propaganda Bakanlığı'nı yeniden inşa etmesini ve dekore etmesini istedi.
Büyük çıkışı hemen ardından gelecekti. Temmuz ayında Nuremberg'e çağrılan Speer'den yeni hükümetin ilk parti mitingi için planlar sunması istendi. Zeplin Sahası'nı taçlandıracak dev bir kartal önerisi Rudolph Hess'e sunuldu, o da Speer'i ve planlarını bizzat Hitler'e gönderdi. Führer onayladı.
Bu başarının ardından Hitler, Reich Şansölyeliği'nin yeniden inşası ve yenilenmesi için Speer'i Münihli mimarı Paul Troost ile birlikte çalışmaya zorladı. Hitler'in kendisi de inşaata büyük ilgi duyuyor, neredeyse her gün çalışmaları geziyordu. Speer bu turlarda ona eşlik ediyordu ve Führer kısa sürede ondan hoşlandı. Kısa bir süre sonra Hitler ona birçok büyük kişisel onurun ilkini sundu: kendisiyle yemek yemesi için bir davet.
Bu tür davetler sıklaşacak ve daha fazla iş alacaktı. Hermann Goering'in sarayını yeniden düzenledikten ve Troost'un 1934 başlarında ölümünden sonra, artık Hitler'in baş mimarı olan Speer'den aynı yılın Ağustos ayında ölen Paul von Hindenburg'un cenaze törenlerini yönetmesi istendi. Hitler'in ona Nürnberg Zeplin Sahası'nda daha kalıcı bir enstalasyon inşa etmesini emretmesiyle ilk büyük görevi hemen ardından geldi. Speer'in tasarımı, 400 metre uzunluğunda ve 25 metre yüksekliğinde uzun bir kolonadla çevrili devasa bir taş merdiven şeklini aldı. Hitler yine onayladı.
Speer'in burada yapılacak mitingler için de büyük fikirleri vardı. Neredeyse tamamen karanlıkta, bayrak sallayan adamların oluşturduğu sütunların gece gökyüzüne ışık saçan 130 projektörle aydınlatıldığı yürüyüşler tasarladı. Bu, Nazilerin mimari megalomanisinin kalıcı bir imgesi olan "ışık katedralinin" çarpıcı etkisini yarattı.
Hitler'in ölçek takıntısı ve Speer'in bu takıntıyı şımartma isteği, hırslarını daha da ileri götüren planlarla sonuçlanacaktı.
Speer, 1937 yılında Führer için partinin Nürnberg'deki miting alanında inşa edilecek yeni bir stadyum tasarladı. Bu stadyum 400.000 seyirci kapasitesiyle o güne kadar inşa edilmiş en büyük stadyum ve insanlık tarihinin en büyük yapılarından biri olacaktı. Speer'in hesaplamalarına göre, 550 metre uzunluğunda ve 460 metre genişliğinde olacak ve 90 metrenin üzerinde yüksek tribünleri bulunacaktı. Buna karşılık Büyük Giza Piramidi'nin tabanı 230 metredir. Stadyum, şaşırtıcı olmayan bir şekilde, hiçbir zaman tamamlanamadı.
Aynı yılın Ocak ayında Speer, Hitler'in "en büyük mimari görevi" olan Berlin'in yeniden inşasını gerçekleştirmekle de görevlendirildi. Federal Başkentin Yenilenmesi için Binalar Genel Müfettişi olarak atandı ve Berlin'in Gauleiter'i Goebbels de dahil olmak üzere şehir yönetimini bilgilendirmeden çalışması için serbest bırakıldı.
Hitler ve Speer'in şehir için vizyonu, şehrin kalbinin neredeyse 120 metre genişliğinde ve beş km uzunluğunda devasa bir kuzey-güney caddesi boyunca yeniden inşa edilmesiydi. Paris'in Champs-Élysées'si gibi bu cadde de güneyde, Zafer Takı'nın iki katından fazla olan 400 metre yüksekliğinde bir zafer takıyla son bulacaktı. Kuzeyde, Reichstag'ın yakınında, daha da görkemli bir yapı önerildi: Volkshalle. Yaklaşık 315 metre yüksekliğindeki bu dev kubbeli toplantı salonu şehrin en görkemli yapısı olacaktı.
Ne kemer ne de Volkshalle inşa edilebildi, ancak Berlin Yeni Reich Şansölyeliğine kavuştu. Speer, 1938'de tasarımını ve inşaatını denetledi ve ölçeğinin ve ihtişamının Führer'in beğenisinden daha fazla olmasını sağladı. Hitler'in bir yıl içinde inşa edilmesi için verdiği süreye uymak amacıyla, binanın inşası için gereken taşı çıkarmak için toplama kamplarındaki mahkumlar kullanıldı. Speer onları kolay bir köle işgücü kaynağı olarak kullanmaktan çekinmediği gibi, iğrenç yaşam koşullarına da aldırış etmedi.
Berlin'in Yahudi nüfusuna karşı tutumu da aynı derecede duygusuzdu. 1938'in sonlarında, tarihin en kötü şöhretli antisemit pogromlarından biri olan Kristallnacht (Kristal Gece, Kırık Camlar Gecesi)'ı henüz yaşamış olan toplum, Speer ve departmanı tarafından kışkırtılan Yahudi kiracıların toplu tahliyeleri nedeniyle daha da harap oldu. Berlin'i yeniden inşa projesinin bir parçası olarak, şehrin Yahudi nüfusunun neredeyse yarısı tahliye edildi ve zorla yeniden yerleştirildi. Çoğu daha sonra Doğu Avrupa'daki gettolara, ardından da 1942'den itibaren doğrudan Polonya'daki imha kamplarına sürüldü.
Modeller, Filmler ve Savaş
Bu arada Speer'in Hitler'le olan ilişkisi de giderek güçleniyordu. İkili 1939'a gelindiğinde beklenmedik bir dostluk geliştirmiş, Speer artık Hitler'in yakın çevresinin bir parçası haline gelmişti. Seçkin birkaç kişiyle birlikte, haftalık akşam yemeklerinde ve akşam sosyal etkinliklerinde Führer'e katılıyordu; bu sonuncusu genellikle akşam yemeğini ve ardından en son filmlerin gösterimini içeriyordu.
Ancak diğerleriyle karşılaştırıldığında Speer özeldi. O ve Hitler'in ilişkisi, başka hiç kimseyle paylaşmadığı ortak bir ilgi alanı üzerine kurulmuştu: mimari. Bu, Hitler'in tuhaf bir şekilde tutkuyla bağlı olduğu bir konuydu ve hayatının büyük bölümünde de öyle olmuştu. Birçoğunu bizzat kendisinin çizdiği eskizleri, modelleri ve planları incelemekten daha fazla zevk aldığı bir şey yoktu. Speer'in kendi sözleriyle, "onu başka hiçbir durumda bu kadar canlı, bu kadar spontane, bu kadar rahat görmedim."
İkili konu üzerinde o kadar yakınlaştı ki, bu noktadaki ilişkileri, daha iyi bir kelime bulmak gerekirse, neredeyse bir kankalık olarak tanımlanabilir. Örneğin, başbakanlıktaki akşam yemeğinin ve zorunlu gece sinemasının ardından Hitler sık sık Speer'le birlikte yan taraftaki stüdyosunda planları ve maketleri incelemeye giderdi; en sevdiği maket şehir yeni Berlin'di. Hitler bu alacakaranlık gezintilerini kolaylaştırmak için iki bina arasına kapılar ve bir yol bile yaptırmıştı.
Speer hiç şüphesiz Führer'inin ilgisinden zevk alıyordu. Ona ve diğer pek çok kişiye göre Hitler bir fenomenden, "Alman tarihinin en büyük figürlerinden biri" olmaya aday bir "antik efsane kahramanı "ndan başka bir şey değildi.
Eylül 1939'da savaşın patlak vermesi, bu adam hakkındaki düşüncelerini daha da güçlendirecekti. Nisan 1940'ta Polonya'nın ilhakı ve Danimarka ile Norveç'in başarıyla işgal edilmesinin ardından Almanya, bir ay sonra altı haftadan biraz fazla süren bir harekâtla eski düşmanı Fransa'yı silip süpürdü. Hatta Speer'in "kahramanı" Fransızlara teslim olma şartlarını Müttefiklerin 1918 ateşkesinde kullandıkları vagonda imzalatarak Almanya'daki pek çok kişinin ülkenin en büyük aşağılanması olarak gördüğü durumu sembolik bir şekilde tersine çevirdi.
Mimardan Silahlanmaya
İlk zaferlere rağmen, savaş sonunda Berlin'in devasa inşaat projelerine ara vermek zorunda kaldı. Speer ve departmanı bunun yerine hava saldırısı sığınaklarının inşası, enkazın temizlenmesi ve yıkımlarla uğraşmak zorunda kaldı. Ciddi bir insan gücü eksikliği, bu tür görevlerin çoğu askere alınmış olan Alman işçilerle başarılmasını son derece zorlaştırdı, bu nedenle Speer tıpkı Yeni Reich Şansölyeliğinde yaptığı gibi yine köle emeğine başvurdu.
Speer'in görevleri 1941 ve 1942'de Doğu Avrupa'daki operasyonları da kapsayacak şekilde genişledi ve bunun için kendisine 30.000 işçi ve kendi inşaat personeli verildi: Baustab Speer-Ostbau. Heinrich Himmler, Wehrmacht ve Organisation Todt (Reich'ın en büyük mühendislik örgütü) ile işbirliği içinde, Baustab Speer-Ostbau aslında hareketli bir toplama kampı haline geldi. Çoğunluğu Yahudi ve Sovyet savaş esirlerinden oluşan mahkumlar, Batı Ukrayna'nın büyük bölümünü kapsayan bir Otoban olan Durchgangsstrasse IV'ün inşasında kullanıldı. İnşaatı sırasında on binlerce kişi ölene kadar çalıştırılacaktı.
Todt Örgütü'nün başkanı (ve kurucusu) Fritz Todt Şubat 1942'de öldüğünde, Speer gücünün ve sorumluluklarının daha da arttığını gördü. Todt ilk Reich Silahlanma Bakanı olmuştu ve Hitler'in yerine geçecek birine ihtiyacı vardı. Speer bariz bir seçim değildi; Todt gibi bir mühendis değildi ve silah üretimi hakkında neredeyse hiçbir şey bilmiyordu. Hitler'in favorisiydi. Führer'in gözünde, o ana kadarki başarıları (demiryolları ve yolların onarımı, endüstri binalarının ve çalışma kamplarının tasarımı ve inşası), gençliği ve sadakati gibi onu bu iş için fazlasıyla yeterli kılıyordu.
Speer, Todt'un sadece Reich Silahlanma Bakanlığı görevini değil, diğer tüm görevlerini de devraldı. Hitler bir kalem darbesiyle ona yollar, demiryolları, su, enerji, teknoloji ve mühendislik konularında yetki verdi.
Böylesine geniş (ve muğlak) bir yetki alanına sahip olan Speer, kısa sürede kendisini Hitler'in yakın çevresindeki diğer önemli kişilerle çatışma içinde buldu. Hermann Göring ve diğerleriyle otoritesinin kime ve nereye ait olduğu konusundaki tartışmalar işini sinir bozucu bir şekilde zorlaştırma tehdidinde bulundu, ancak Speer zekiydi ve siyasi içgüdüleri keskindi. Hitler'le olan ilişkisini kendi lehine kullanarak gücünü pekiştirmesi uzun sürmedi ve 1943 ortalarında savaş üretiminin neredeyse her yönünü kontrol eder hale geldi.
"Mucize"
"Endüstriyel öz sorumluluk" adını verdiği bir kavramla donanmış olan Speer, hemen Reich'ın pek de iç açıcı olmayan üretim istatistiklerini iyileştirmeye koyuldu. Bakan olarak atanmasından sonraki altı ay içinde bu rakamlar iyileşmeye başlamıştı bile: silahlarda %27, tanklarda %25 artış ve mühimmat üretimi neredeyse iki katına çıkmıştı.
Artan zorluklar karşısında bir "silahlanma mucizesi" gerçekleştirdiği için kısa süre içinde Hitler ve diğerleri tarafından övgüyle karşılandı. İlişkileri gibi Hitler'in Speer'e yönelik övgüleri de bunun sonucunda yeni seviyelere ulaşacaktı. Örneğin her ay yaptıkları telefon görüşmelerinin sonunda Speer zorunlu olarak "Heil, mein Führer!" diye bitiriyordu. Hitler ona olan güvenini şakacı ve takdirkâr bir şekilde "Yaşasın Speer!" diyerek gösterirdi.
Ancak Reich'ın üretim ve sanayisinin gerçek durumu Speer'in iddia ettiği gibi değildi. Savaş üretimi artmış olsa da, Speer'in övgüyle bahsettiği mucizevi artıştan çok uzaktı. Speer, yukarıdakilerin çok ötesinde şişirilmiş yanıltıcı istatistikler kullanarak, Almanya'nın tüm silah üretimini esasen iki katına çıkarmış gibi görünmesini sağladı, oysa gerçekte üretimdeki herhangi bir gelişme beklenenin çok ötesindeydi.
Silahlanmadaki gerçek artış da tamamen Speer'e atfedilemez. Bu artışa yol açan önlemlerin çoğu selefi Fritz Todt tarafından zaten uygulamaya konmuştu ve Almanya dışındaki üretim (özellikle Bohemya ve Moravya Protektorası, şimdiki Çekya'dakiler) onun yetki alanında değildi. Dahası, Almanya içindeki üretim artışları ancak büyük ölçekte köle emeğinin tedarik edilmesi ve kullanılmasıyla mümkün oldu; bir milyondan fazla Sovyet vatandaşı vahşice ele geçirildi ve fabrikalarında çalışmaya gönderildi. Speer bunların her birini acımasızca sömürmeye fazlasıyla istekliydi.
Sonun Başlangıcı
Speer'in "mucizesine" rağmen, savaş üretimindeki her türlü artış, Müttefiklerin stratejik bombardımanlarını artırması sayesinde 1943 ortalarında gereksiz hale geldi. Temmuz ayında Hamburg'a yapılan yıkıcı bir saldırıdan sonra – şehrin sanayisini felç eden ve nüfusunun %60'ından fazlasını evsiz bırakan bir saldırı — Speer ve diğerleri duvardaki yazıyı görebiliyordu: bombalamalar devam ederse, Almanya'nın silah üretimi sürdürülemezdi.
Bombalamalar devam etti ve daha da sıklaştı. 1944 yılına gelindiğinde, Almanya aynı zamanda, büyük bir kısmı yerine konulamayacak hayati doğal kaynaklara (petrol ve alaşım metaller gibi) sahip olan geniş toprak parçalarını Ruslara kaptırıyordu. Reich'ın stokları azalırken, durum umutsuz bir hal almaya başlamıştı. Silahlanma Bakanı olarak Speer, Hitler'e giderek daha iç karartıcı rakamlar sunarak aralarındaki ilişkiyi zora sokuyordu. Sonunda Hitler, Speer'den rapor almayı bıraktı ve bunun yerine ortağı Karl Saur'dan rapor almayı tercih etti.
Pozisyonundan endişe eden ve strese giren Speer ciddi şekilde hastalandı ve Ocak 1944'te hastaneye kaldırıldı. Durumu hızla kötüleşti ve yakın çevresindekilerin, yani Himmler'in, kötüleşmesinin arkasında olduğuna dair yoğun bir paranoyaya kapıldı. Bu doğru olsun ya da olmasın, Speer sonunda iyileşti ve Nisan ayında evine döndü. Ancak güç merkezinden bu kadar uzun süre uzak kaldığı için Hitler'in yakın çevresindeki konumu ve itibarı büyük ölçüde azalmıştı.
Kavrulmuş Toprak
Speer daha 1942'de teknolojik sınırları zorlayan programların, özellikle de roketçilik programının geliştirilmesini desteklemişti. Bu program müttefik bombardımanı nedeniyle önemli bir kesintiye uğrayacaktı ve sonunda programın Harz Dağları'ndaki bir tesise (Mittelwerk) yeraltına taşınması kararlaştırıldı. Program için işgücü, Speer ve ekibinin Aralık 1943'te ziyaret edeceği Mittelbau-Dora toplama kampından geldi. Gördüklerinden memnundu ve oradaki korkunç koşullara -sonunda 60.000 mahkûmun üçte birinden fazlasının ölümüne yol açacak olan koşullara- itiraz etmedi.
Roket programı daha sonra bazı başarılar elde etse de kaçınılmaz olanı durduramadı. Doğu'da bitmek bilmeyen geri çekilmelerle birlikte 6 Haziran 1944'teki D-Day çıkarması, Nazi Almanyası için sonun başlangıcını işaret ediyordu. Eylül ayına gelindiğinde Müttefikler Almanya'nın batı sınırına ulaşmıştı ve Hitler'in tepkisi, Nazi Partisi'nin o dönemki gazetesinde yer aldığı şekliyle netti:
"Bir Alman buğday sapı bile düşmanı beslemeyecek, bir Alman ağzı ona bilgi vermeyecek, bir Alman eli ona yardım teklif etmeyecek. Her yaya köprüsünü yıkılmış, her yolu kapatılmış bulacaktır — ölüm, imha ve nefretten başka hiçbir şey onu karşılamayacaktır."
Speer için Alman topraklarında yakıp yıkma politikası çok ileri bir adımdı. Hitler'in emirlerine karşı çıktı ve ülke sanayisinin olabildiğince büyük bir kısmını kurtarmaya çalıştı (bu arada savaşın devam etmesini savunduğunu da belirtmek gerekir). Şubat 1945'te Speer, Hitler'e suikast planladığını iddia etti. Bir önceki yılın Temmuz ayında hayatına yönelik başarısız girişimi gördükten sonra, bomba yerine sinir gazı tabun kullanmayı planladı. Gazı Reich Şansölyelik sığınağının havalandırma deliklerinden vermeyi umuyordu ancak Hitler'in havalandırma deliklerinin üzerine kurdurduğu bacalar nedeniyle planından vazgeçmek zorunda kaldığını iddia ediyordu. Bunun doğru mu yoksa Speer'ın tamamen uydurması mı olduğunu kesin olarak söylemek zordur.
Hitler sığınağındayken ve Reich etraflarında çökerken, Speer 22 Nisan 1945'te Führer'ini son bir kez ziyaret etti. Kalmak gibi bir planı yoktu ve ikisi buz gibi bir vedayla ayrıldılar. Sekiz gün sonra Hitler ölmüştü. Son hareketinde, halef hükümet için isteklerini yazdırdı ve üyelerini detaylandırdı. Speer bunların arasında değildi.
Yine de Speer, 23 Mayıs'ta feshedilmeden önce yeni hükümette bir bakanlık görevi üstlendi. Bunun üzerine Speer ve hükümetin diğer üyeleri tutuklandı ve daha sonra Nürnberg duruşmaları olarak bilinen Uluslararası Askeri Mahkemede yargılandı.
İnsanlığa Karşı İşlenen Suçlar
Speer ve diğer Nazi yetkilileri, bir saldırı savaşı yürütmek için komplo kurmak (birinci suçlama), barışa karşı suçlar (ikinci suçlama), savaş suçları (üçüncü suçlama) ve insanlığa karşı suçlar (dördüncü suçlama) ile suçlandılar. Suçlu bulunmaları halinde, büyük olasılıkla ölüm cezasına çarptırılacaklardı.
Hiç şüphesiz bunun farkında olan Speer, duruşmayı kendisini diğer sanıklarla arasına mesafe koymak için kullandı. Kolektif bir sorumluluğu itiraf etti ve diğerlerinin yapmadığı bir şekilde suçunu kabul etti. Kritik olarak, Holokost hakkındaki tüm bilgilerini inkâr etti — ancak ölümünden sonra ortaya çıkacak olan küstah bir yalan.
Nürnberg'de yargılanan 24 önemli Nazi yetkilisinden 12'si idama mahkum edildi. Speer bunların arasında değildi. İddianamenin birinci ve ikinci maddelerinden beraat etti ancak üçüncü ve dördüncü maddelerden suçlu bulundu. Bu nedenle Spandau Hapishanesinde 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
"İyi Nazi"
Speer hapishanedeki zamanının çoğunu anılarını yazarak geçirmiştir. Yazdığı detaylar ve açık sözlülüğü tarihçilere önemli bilgiler sağlamıştır, ancak bu çalışmalar dikkatle okunmalıdır. Hatıraları eksikliklerle doludur ve zaman zaman tarafsız bir teknokrat ve kayıtsız bir kurban imajını güçlendirmek için uydurulmuş bariz yalanlarla doludur. Örneğin, toplama kamplarına yaptığı ziyaretler, işçilerinin yaşamak ve çalışmak zorunda bırakıldığı koşulları acımasızca göz ardı etmesi gibi uygun bir şekilde dışarıda bırakılmıştır. Holokost hakkındaki bilgisi de yine inkâr edilmekte ve 1938'den itibaren Yahudi kiracıları tahliye ettiğinden hiç bahsedilmemektedir.
Speer 1966 yılında hapisten çıktı ve hayatının geri kalanını imajını düzeltmeye çalışarak geçirdi. Eylül 1981'de felç geçirerek öldü.
Ancak "İyi Nazi" imajı uzun sürmedi ve 20. yüzyılın sonlarına gelindiğinde Speer hakkındaki değerlendirmeler değişti. Yeni kanıtlar ortaya çıktıkça, tarihçiler onun yalanlarını ifşa edebilmiş ve kişisel suçluluğunu şüpheye yer bırakmayacak şekilde kanıtlayabilmişlerdir. Dumanı tüten silah 2007 yılında, Speer'in 1971 yılında yazdığı bir mektupla ortaya çıktı. Mektupta, Himmler'in 1943'te Posen'de yaptığı ve Yahudilerin sistematik olarak imha edilmesinin ana hatlarının çizildiği ikinci konuşmasında hazır bulunduğunu itiraf ediyordu.
Gizleme ve karartma çabalarına rağmen Speer'in Üçüncü Reich vahşetindeki rolü unutulmayacaktır. O "İyi bir Nazi" değildi, suçsuz bir teknokrat değildi ve bir kurban da değildi. O acımasız, soğuk ve hesapçı bir savaş suçlusuydu.