Bilim insanları, fare yavruları anneleriyle etkileşime girdiğinde aktif olan ve sıkıntılarını azalttığı görülen nöronları tespit etti. Aynı nöronlar insan anne-çocuk bağında da rol oynuyor olabilir.
Memeli beyinlerinin merkezinde yer alan zona incerta'nın duyusal bilginin entegre edilmesinde rol oynadığı düşünülmektedir. Fareler üzerinde yapılan çalışmalar, geliştikçe rolünün değiştiğini göstermektedir. Bebeklerde, zona incerta içindeki nöronlar, başka yerlerdeki nöral büyümeyi bilgilendirmek için korteks gibi diğer beyin bölgelerine bilgi gönderir.
Rolü değişiyor gibi göründüğünden, Yale Tıp Fakültesi'nden Yuexuan Li ve meslektaşları, bu beyin bölümünün anne-bebek ilişkilerinin kurulmasında rol oynayıp oynamadığını merak ettiler.
Araştırmacılar ilk olarak, hala süte bağımlı olan yavrular anneleriyle etkileşime girdiğinde zona incerta'daki hangi nöronların aktif hale geldiğini değerlendirdi. Bu amaçla bazı yavruların beyinlerine cerrahi olarak fiber optik bir sonda yerleştirildi. Bu sayede araştırmacılar, nöronlar ateşlendiğinde yayılan ışığı tespit edebildi.
Ateşlenen nöronların, stres hormonu kortikosteron gibi diğer hormonların salınımını engelleyerek çeşitli bedensel işlevleri düzenleyen somatostatin hormonunu ifade ettiğini buldular.
Anneler ve bebekler arasındaki serbest sosyal etkileşimler bu nöronları aktive ederken, bir oyuncakla temas aktive etmemiştir.
Araştırmacılar, diğer sosyal etkileşimlerin bu beyin bölgesini nasıl etkileyebileceğiyle de ilgilendi. Yavruların annesi olmayan emziren bir dişi, emzirmeyen bir dişi, kardeşler veya akraba olmayan bir erkekle temasın da nöronları harekete geçirdiğini, ancak yavruların annelerinden daha az bir ölçüde harekete geçirdiğini buldular.
Yine Yale'den ekip üyesi Marcelo de Oliveira Dietrich, "Sonuçlarımız, anne ile sosyal etkileşimlerin, test edilen diğer sosyal uyaranlara kıyasla ortalama tepki düzeyinde yaklaşık 1,5 kat farkla en büyük tepkileri tetiklediğini gösteriyor" diyor.
Deneyin bir başka bölümünde ekip, bebekler sosyal olarak izole edilirken beyin aktivitesini gözlemledi. Nöronlar 10 dakika ile 12 saat arasında süren bu süre boyunca aktive olmamış, ancak anneleriyle yeniden bir araya geldiklerinde bu durum değişmiştir.
Yeniden bir araya gelme, yavruların ağlama benzeri sesler çıkarıp çıkarmadıkları ve kortikosteron salgılayıp salgılamadıklarıyla ölçülen stres tepkilerini de hafifletti.
Son olarak ekip, yavrular izole edilmişken nöronları yapay olarak aktive etmenin sıkıntılarını hafifletip hafifletemeyeceğini görmek istedi. Nöronları aktive etmek için kimyasallar kullanmak ağlamalarını bastırdı ve kortikosteron salınımını köreltti.
Araştırmacılar, zona incerta'nın muhtemelen memelilerde erken sosyal ilişkilerin ve beynin diğer bölümlerinin gelişiminde rol oynadığını düşünüyor. Makalelerinde, "bebek ve annesi arasındaki belirgin bağın" memelilerin "ayırt edici özelliği" olduğunu yazıyorlar. Anne-çocuk bağı, zona incerta'nın "memeli biyolojisinin tanımlayıcı özelliklerini iç içe geçiren bir bağlantı noktası" olarak hareket etmesiyle beynin bazı bölümlerinin gelişiminde rol oynayabilir.
New York'taki NYU Langone Health'ten Robert Froemke, çalışmanın belirli nöronların "esasen bebeği sakinleştirmek için nasıl hareket ettiğini" gösterdiğini söylüyor. "Yavrunun anneyi tam olarak nasıl algıladığı (koku, dokunma veya belki de sıcaklığın hangi yönlerinin önemli olduğu) biraz belirsizliğini koruyor" diyor.
"Bir başka açık soru da güvenlik sinyalleri için ne kadar temas gerektiğiyle ilgili — ne kadar sürüyorlar? Neyin ihmal teşkil ettiğinin aksine, sağlıklı gelişimi ne teşvik eder?" İnsanlarda, "görsel ve akustik girdilerin — bakıcıların görüntüleri ve sesleri — de önemli veya belki de koku sinyallerinden daha önemli olması muhtemeldir" diyor.