Dünya nüfusu sürekli artmasına rağmen büyüme oranı küresel anlamda tek tip değildir. Bazı ülkeler, özellikle Afrika'dakiler büyük nüfus artışları yaşarken, başta Avrupa olmak üzere dünyanın diğer bölgelerinde nüfus azalmasına dair istatistikler var. Uzmanlar 2100 yılına kadar dünya nüfusunun istikrara ulaşacağını ve büyümeyi durduracağını tahmin ediyor. Bu durum hükümetlerin, demografların ve iş planlamacılarının, sayısız zorluğa çözüm ve içgörüler sunabilecek küresel demografik eğilimleri anlamasını önemli hale getirir.
Hangi Ülkelerin Nüfusları Azalıyor?
Aşağıdaki tablo, Birleşmiş Milletler verilerine göre 2015 ve 2020 yılları arasında negatif nüfus büyümesi yaşayan 22 ülkeyi gösteriyor. İlginç olan nokta Japonya (Asya), Küba (Kuzey Amerika) ve Nauru (Okyanusya) dışında listedeki tüm ülkelerin Avrupa'dan olmasıdır.
Bir Ülkede Nüfusun Küçülmesinin (Azalmasının) Nedenleri
Siyasi ve ekonomik istikrarsızlık, yüksek suç oranları, savaş, daha yüksek göç oranı, düşük doğum oranları, ırksal zulüm, yoksulluk ve işsizlik, doğal afet ve şiddetli hava koşulları gibi faktörler bir ülkenin popülasyonunun küçülmesine neden oluyor.
Nüfusu Küçülen Avrupa Ülkeleri
Aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi daha önceleri Sovyetler Birliği'nin parçası olan Letonya, Bulgaristan ve Hırvatistan gibi birkaç Avrupa ülkesinde nüfus küçülmektedir. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından (1988-1991) bu ülkeler bağımsız uluslar halini aldı. Ancak, piyasa ekonomisine ve demokrasiye geçiş gibi hızlı sosyopolitik değişimlere uyum sağlayamadıkları için ekonomileri büyük ölçüde zarar gördü.
İşsizlik ve diğer sosyoekonomik sorunlar bu milletlerin gençlerini başka yerlerde daha iyi fırsatlar aramak için anavatanlarını terk etmeye zorladı. Bu ülkeler aynı zamanda ekonomik zorluklar ve yüksek sigara içme ve alkolizm oranlarıyla ilişkili stres nedeniyle erkekler arasında yüksek ölüm oranlarına sahip. Bu faktörler bu uluslarda popülasyon küçülmesine neden oluyor.
İtalya ve Portekiz gibi Sovyetler Birliği'nin parçası olmayan diğer Avrupa ülkelerindeki azalan doğurganlık oranları ve durgun ekonomiler daha az doğum yapılmasına ve gençlerin diğer ülkelere göç etmesine neden oluyor. Bu faktörler, bu ülkelerin nüfuslarını azaltmıştır. Bazı Avrupa ülkelerindeki nüfus kaybının arkasında elbette Avrupa ülkelerinin kendi arasındaki ve ABD gibi diğer ülkelerle olan kolay ulaşım ve serbest göç imkanı önemli bir etken.
Japonya, Küba ve Nauru Ülkeleri
Japonya, nüfusu azalan tek Asya ülkesi. Japonya'da nüfustaki düşüşün ana nedeni düşük doğurganlık oranı. Ülke sadece 2005 yılında kadın başına 1,26 çocuk ile doğurganlık oranında tarihi bir düşüş yaşadı. Daha az evlilik, geç evlilik, kadınların işgücüne katılımının artması, çekirdek ailelerde artış ve yüksek yaşam maliyeti gibi birçok faktör ülkede doğurganlık oranını düşürüyor.
Küba
Kuzey Amerika'da nüfus düşüşü yaşayan tek ülke Küba'dır. 2025 yılına kadar ülke nüfusunun yaklaşık 1 milyon daha azalacağı tahmin ediliyor. Bu demografik değişimi tetikleyen faktörler arasında düşük doğum ve doğurganlık oranı ve yüksek göç var. Ülke ayrıca Latin Amerika'daki en yaşlı nüfusa sahip çünkü gençler adaletsiz yönetim, yolsuzluk ve ekonomik zorluk nedeniyle ülkelerini terk ettiler.
Nauru
Okyanusya adası ülkesi Nauru'nun hikayesi ise daha farklı. 1968'deki bağımsızlığın ardından Nauru dünyada kişi başına en yüksek GSYİH'ya sahip ülkelerden biri oldu. Zengin fosfat yatakları müreffeh ekonomisini besledi. Bununla birlikte, fosfat yataklarının tükenmesi ve istikrarlı bir alternatif gelir kaynağının bulunmaması nedeniyle ülke ekonomisi hızla iflasın eşiğine gelmiştir. Bu ekonomik gerileme, insanları daha iyi yaşam koşulları arayışıyla ülkeyi terk etmeye itti ve Nauru'da nüfus azalmasına yol açtı.
Azalan Nüfusun Ülkelere Sonuçları
Daha küçük bir nüfusun ülkeye faydalı olabileceği görünse de durum her zaman böyle değil. Bir nüfusun içeriği, nüfusun sağlığını belirleyen noktadır. Nüfusları küçülen ülkelerin çoğunda, yüksek göç oranları veya düşük doğurganlık ve doğum oranları nedeniyle gençlerin yüzdesi azalıyor. Bu nedenle bu ülkelerin popülasyonları giderek yaşlanmaktadır. Bu da işgücünde daha az sayıda genç insan olduğu anlamına geliyor ve ulusun ekonomik büyümesine zarar veriyor.
Yaşlı nüfus arttıkça hükümetin yaşlıların bakımı için daha fazla bütçe tahsis etmesi gerekir ve ekonomi üzerindeki yük artar. Nüfusları azalan bazı ülkeler bu sorunları çözmek için gençleri çekmeye çalışıyor veya çiftleri daha fazla çocuk sahibi olmaları için teşvik ederek ekonomiyi yeniden şekillendirmeye çalışıyor.
Nüfusları Azalan Ülkelerin Listesi
| Sıra | Ülke | 2015-20 Nüfus büyümesi (%) |
|---|---|---|
| 1 | Letonya | -1.03 |
| 2 | Bulgaristan | -0.67 |
| 3 | Hırvatistan | -0.58 |
| 4 | Litvanya | -0.55 |
| 5 | Romanya | -0.50 |
| 6 | Ukrayna | -0.49 |
| 7 | Portekiz | -0.39 |
| 8 | Macaristan | -0.34 |
| 9 | Sırbistan | -0.34 |
| 10 | Gürcistan | -0.27 |
| 11 | Moldova | -0.24 |
| 12 | Estonya | -0.23 |
| 13 | Japonya | -0.23 |
| 14 | Bosna Hersek | -0.22 |
| 15 | Andorra | -0.21 |
| 16 | Yunanistan | -0.21 |
| 17 | Polonya | -0.17 |
| 18 | Belarus | -0.15 |
| 19 | Küba | -0.14 |
| 20 | İtalya | -0.13 |
| 21 | Nauru | -0.06 |
| 22 | Rusya | -0.01 |
Ülkelerin Gelecekteki Nüfus Tahminleri
- İtalya: Nüfusun 2020'de 60,5 milyondan 2050'de %10,1'lik kayıpla 54,4 milyona düşeceği tahmin ediliyor.
- Küba: Nüfusun 2020'de 11,3 milyondan 2050'de %10,3'lük kayıpla 10,2 milyona düşeceği tahmin ediliyor.
- Kuzey Makedonya: Nüfusun 2020'de 2,1 milyondan 2050'de %10,9'luk kayıpla 1,9 milyona düşmesi bekleniyor.
- Portekiz: Nüfusun 2020'de 10,2 milyondan 2050'de %10,9'luk kayıpla 9,1 milyona düşeceği tahmin edilmektedir.
- Gürcistan: Nüfusun 2020'de 4,0 milyondan 2050'de 3,5 milyona düşeceği tahmin ediliyor, bu da %11,8'lik bir düşüş demek.
- Polonya: Nüfusun 2020'de 37,8 milyondan 2050'de %12'lik düşüşle 33,3 milyona gerileyeceği öngörülüyor.
- Macaristan: Nüfusun 2020'de 9,7 milyondan 2050'de %12,3'lük düşüşle 8,5 milyona düşeceği hesaplanmıştır.
- Estonya: Nüfusun 2020'de 1,3 milyondan 2050'de %12,7'lik düşüşle 1,2 milyona geleceği hesaplandı.
- Yunanistan: Nüfusun 2020'de 10,4 milyondan 2050'de %13,4'lük azalmayla 9,0 milyona varacağı ölçüldü.
- Romanya: Nüfusun 2020'de 19,2 milyondan 2050'de %15,5'lik azalmayla 16,3 milyon olacağı bulundu.
- Arnavutluk: Nüfusun 2020'de 2,9 milyondan 2050'de %15,8'lik kayıpla 2,4 milyon olacağı bulundu.
- Japonya: Nüfusun 2020'de 126,5 milyondan 2050'de %16,3'lük azalmayla 105,8 milyon olacağı açıklandı.
- Moldova: Nüfusun 2020'de 4,0 milyondan 2050'de %16,7'lik düşüşle 3,4 milyon olacağı tahmin edilmektedir.
- Hırvatistan: Nüfusun 2020'de 4,1 milyondan 2050'de %18,0'lık düşüşle 3,4 milyona düşmesi bekleniyor.
- Bosna Hersek: Nüfusun 2020'de 3,3 milyondan 2050'de %18,2'lik azalmayla 2,7 milyona inmesi bekleniyor.
- Sırbistan: Nüfusun 2020'de 8,7 milyondan 2050'de %18,9'luk düşüşle 7,1 milyona inmesi bekleniyor.
- Ukrayna: Nüfusun 2020'de 43,7 milyondan 2050'de %19,5'lik düşüşle 35,2 milyona gerilemesi bekleniyor.
- Letonya: Nüfusun 2020'de 1,9 milyondan 2050'de %21,6'lık düşüşle 1,5 milyona gerilemesi bekleniyor.
- Litvanya: Nüfusun 2020'de 2,7 milyondan 2050'de %22,1'lik düşüşle 2,1 milyona inmesi tahmin edilmektedir.
- Bulgaristan: Nüfusun 2020'de 6,9 milyondan 2050'de %22,5'lik düşüşle 5,4 milyona düşmesi bekleniyor.
Başlıca çıkarımlar
- Uzmanlar, 2100 yılına kadar dünya nüfusunun istikrar kazanacağını ve büyümenin duracağını öngörür.
- Dünyada nüfus artış hızı en yüksek Afrika ülkelerindeyken, eski Sovyet ülkeleri, Asya, Avrupa ve Okyanusya'daki ülkeler azalan nüfus oranıyla mücadele ediyor.
- Siyasi ve ekonomik istikrarsızlık, savaş, düşük doğum oranı ve yüksek göç gibi faktörler bir ülkede negatif nüfus artış oranıyla sonuçlanır.
Kapak görseli: Charly Triballeau/AFP/Getty