Dünya'ya en yakın yıldızlar neler konusundan bahsetmiştik. Alpha Centauri (Alfa Centauri) bu yıldızlar arasında en yakın ikinci olandır. Eğer Güneş Sistemi'ne uzaklık olarak ele alırsanız, o zaman birinci sıraya koyabiliriz. Aslında üç yıldızdan oluşuyor ve diğer ikisi Alpha Centauri B ve Alpha Centauri C isimlerine sahip. Rus hayırsever Yuri Milner ve bilim adamı Stephen Hawking Alpha Centauri'ye robot kaşif göndermek istediklerini dile getirdiler. Hatta her biri bir akıllı telefondan büyük olmayan uzay aracı filosu gönderilmek dahi isteniyor.
Bu uzay araçları LightSail teknolojisi ile ışık hızının beşte biri hıza ulaşacak ve bu en yakın yıldız sistemine yaklaşık 20 yıl içinde varacaklar; en azından hesaplama böyle. Elbette misyon henüz birkaç on yıl içinde başlamayacak ancak gerçekleşirse tarihin ilk yıldızlararası seyahati olabilir. Bize en yakın yıldız sistemi olan Alpha Centauri'nin yanında bir gezegen olduğu da tahmin ediliyor.
Alpha Centauri (Alfa Centauri) Yıldız Sistemi ile Tanışın
Alpha Centauri aslında Alpha Centauri AB (ikili bir çift) olarak adlandırılan ve içinde üç yıldız bulunan bir yıldız sistemi. Alpha Centauri yıldızları arasında Güneş'e ya da Dünya'ya en yakın olanı üçüncü yıldızdır yani Proxima Centauri'dir. Alpha Centauri C olarak da bilinir. Üç yıldızdan A ve B Dünya'dan 4.37 ışık yılı uzaklıktayken Proxima Centauri 4.21 ışık yılı ile bize en yakın olanı (ışık yılı, 300.000 km/sn hıza sahip ışığın bir yıl içinde kat ettiği mesafe).
Üçü arasında en parlak olanı Rigel Kent olarak da bilinen Alpha Centauri A (Alfa Centauri A). Bu nedenle Sirius ve Canopus'tan sonra gece gökyüzünde görülen en parlak üçüncü yıldızdır. Güneş'ten biraz daha büyük ve biraz daha parlak; yıldız sınıflandırma türü ise G2 V. Bu sınıflandırma Güneş'e çok benzediğini ve G tipi olduğunu gösteriyor. Oldukça parlak ve yıldızın görülebilir olduğu bölgede yaşayanlar için bulması gayet kolay.
Alpha Centauri B
Alpha Centauri A'nın komşusu Alpha Centauri B ise Güneş'ten daha küçük ve daha az parlak olan bir yıldız. Turuncu-kırmızı rengiyle K-tipi kategorisinde. Kısa bir süre önce gökbilimciler Güneş kütlesinde bir gezegenin bu yıldızın etrafında döndüğünü belirledi. Bu gezegene Alpha Centauri Bb adını verdiler. Ne yazık ki yıldıza çok yakın döndüğünden yıldızın yaşanabilir bölgesinde yer almıyor.
Bir yılını 3,2 günde tamamlıyor ve gökbilimciler yüzeyinin oldukça sıcak olduğunu tahmin etmekte—yaklaşık 1200 santigrat derece. Bu ısı Venüs'ün yüzeyinden yaklaşık üç kat daha fazla ve dolayısıyla yüzeyde sıvı su bulunması imkansız. Bu küçük gezegenin birçok yerinin erimiş halde olduğu söylenebilir. Uzay kaşifleri gelecekte Dünya'ya en yakın yıldız sistemine ulaştığında Centauri Bb'ye inmeleri muhtemel olmayacak. Ancak gezegen hala orada olursa en azından bilimsel açıdan ilgi çekici görünecek.
Proxima Centauri: Dünya'ya En Yakın İkinci Yıldız
Üçlü Alpha Centauri yıldız sistemi içerisinde Proxima Centauri Güneş'ten sonra Dünya'ya en yakın yıldızdır (Proxima, Latince "yanında" demek). Sistemdeki ana yıldız çiftinden (A ve B) yaklaşık 2,2 trilyon kilometre uzakta bulunuyor. M tipi bir kırmızı cüce yıldız (Jüpiter genişliğinde) ve Güneş'ten çok daha sönük. Bu nedenle Dünya'dan çıplak gözle görülemiyor. Uzaydaki yörüngesini 1 milyon yılda kateden yıldız 1915 yılında İskoçyalı Robert Innes tarafından keşfedildi.
Astronomlar bu yıldızın etrafında dönen bir gezegen buldular ve bu da kendisini Güneş Sistemi'ne en yakın gezegen yaptı. Bu gezegene Proxima Centauri b denildi ve tıpkı Dünya gibi kayalık yapıda. Bir yılını 11 günde tamamlıyor.
Proxima Centauri'yi çevreleyen bu gezegen gün boyu kırmızımsı renkte bir ışıkla güneşleniyor. Bununla beraber iyonize edici radyasyon patlamalarına maruz kalıyor. Bu yönüyle insanların gelecekte iniş yapmaları için fazla riskli. Ancak güçlü bir manyetik alana sahipse Dünya gibi kendisine çarpan radyasyonu önlüyor olabilir. Böyle bir manyetik alanın ne kadar süre dayanacağı açık değil. Ayrıca gezegenin dönüşü ve yörüngesi yıldızdan doğrudan etkileniyor.
İyi haberse bu gezegenin, yıldızın "yaşanabilir bölgesinde" yer aldığı. Yani Proxima Centauri'ye aşırı yakın bir yörüngede dönmüyor ve yüzey sıcaklığı -39 santigrat derece ile sıvı su barındırmaya müsait (ekvatoru daha sıcak). Tüm bu bilinmezliklere rağmen, Dünya'ya en yakın ikinci yıldız Proxima Centauri'nin ve diğerlerinin yer aldığı Alpha Centauri sisteminin insanlığın galaksideki bir sonraki durağı olacağı düşünülüyor. Gelecekteki insanların bu sistemden öğrendikleri bilgiler daha uzak yıldızları ve gezegenleri keşfetmelerine yardımcı olacak.
Alpha Centauri'yi Gökyüzünde Bulmak
Şu anki teknolojilerle Alpha Centauri'ye seyahat etmemiz elbette mümkün değil. Işık hızında hareket edebilecek (saniyede 300.000 kilometre) bir gemimiz olsaydı sisteme yolculuk yapmamız 4.2 yıl sürerdi. Sistemde geçireceğimiz birkaç yıllık keşif ve ardından Dünya'ya dönüşün hesaba katılmasıyla toplam 12 ila 15 yıllık bir seyahat anlamına geliyor!
Mevcut teknolojimiz ışık hızının onda biri bile değil. Yani Tanrı vergisi ki oldukça düşük hızlarda seyahat etmekle kısıtlanmış durumdayız. Voyager 1 uzay aracı saniyede yaklaşık 17 kilometre hızla yol alır ve uzay sondaları arasında en hızlılardan biridir.
Dolayısıyla insanların yıldızlararası uzay seyahati yapmasını sağlayacak oldukça hızlı yeni bir teknoloji bulunmadıkça, Alpha Centauri sistemine yapılacak bir gezi yüzyıllar sürecek ve babadan oğula geçen nesiller arası bir yolculuk haline gelecektir.
Bununla birlikte Dünya'ya en yakın ikinci yıldızın bulunduğu Alpha Centauri sistemini bugün çıplak gözle gözlemlememiz mümkün. Tek sorun Güney Yarımküre'de olmanız gerektiği. Ardından 88 takımyıldızından biri olan Centaurus ya da Erboğa takımyıldızı ortaya çıktığında gökyüzündeki en parlak nesneye bakın.
Alpha Centauri Hakkında Sık Sorulanlar
Alfa Centauri nedir?
Alpha Centauri, Erboğa takımyıldızında bulunan ve Dünya'dan yaklaşık 4,37 ışık yılı uzaklıkta olan bir yıldız sistemidir. Güneş sistemimize en yakın yıldız sistemidir.
Alfa Centauri nasıl keşfedildi?
Alpha Centauri ilk olarak 1667 yılında İngiliz astronom Robert Hooke tarafından gözlemlenmiştir. Daha sonra, 1839'da İskoç astronom Thomas Henderson, Dünya'ya olan uzaklığını ölçen ilk kişi oldu.
Alfa Centauri'nin bileşenleri nelerdir?
Alfa Centauri üç yıldızdan oluşur: Alfa Centauri A, Alfa Centauri B ve Proxima Centauri. Alpha Centauri A ve B güneşimize benzerken, Proxima Centauri kırmızı cüce olarak bilinen daha küçük ve daha soğuk bir yıldız türüdür.
Alpha Centauri astronomların neden ilgisini çekiyor?
Alpha Centauri gökbilimcilerin ilgisini çekmektedir çünkü bize en yakın yıldız sistemidir ve bu nedenle diğer yıldızları ve gezegenleri daha ayrıntılı olarak inceleme fırsatı sunmaktadır. Ayrıca, son gözlemler sistemdeki yıldızlardan birinin yörüngesinde Dünya büyüklüğünde en az bir gezegen olabileceğini düşündürmektedir.
Alpha Centauri'yi araştırmanın zorlukları nelerdir?
Alpha Centauri'yi araştırmanın zorluklarından bazıları, nispeten küçük boyutu ve Dünya'dan uzaklığıdır, bu da ayrıntılı olarak gözlemlenmesini zorlaştırır. Ayrıca, sistemde birden fazla yıldızın bulunması, her bir yıldızın ve yörüngelerinde dönüyor olabilecek gezegenlerin bireysel özelliklerini incelemeyi zorlaştırabilir.
Kaynaklar: