Birçok Gebelik Kaybı Hücre Bölünmesindeki Hatalardan Kaynaklanıyor

Tuhaf hücre bölünmeleri, genç ve sağlıklı çiftlerin bile neden hamile kalmakta zorlandıklarını açıklamaya yardımcı olabilir.

Yazar Burcu Kara
hücre bölünmesi
Görsel: evrenatlasi.com

İnsan üremesi herkesin bildiği gibi verimsizdir. Fareler gibi diğer hayvanların döllenmiş yumurtaları genellikle daha karmaşık embriyo aşamalarına ilerlerken, döllenmiş insan yumurtaları genellikle ilk aşamalarda sekteye uğrar. Genome Medicine'da yakın zamanda yapılan bir çalışmada, bilim insanları bunun nedenini öğrenmek için tüp bebek (IVF) prosedürlerinden elde edilen yaklaşık 1.000 embriyoyu analiz etti.

Bilim insanları kromozomal olarak anormal insan embriyolarının (46 kromozomdan daha fazla veya daha az kromozoma sahip olanlar) genellikle rahme yerleşmediğini ve eğer yerleşirlerse, ortaya çıkan gebeliğin düşük veya ölü doğumla sonuçlanabileceğini biliyor.

Bu anormalliklerin bazıları yumurta veya spermden kaynaklanır. Diğer durumlarda, sağlıklı bir yumurta ve sperm garip bir şekilde bölünen bir embriyo oluşturur; örneğin, bir hücre ikiye bölünmek yerine üçe bölünebilir. "Free University of Brussels'da üreme ve genetikle ilgili sorunlar üzerinde çalışan Claudia Spits, ilk hücre bölünmeleri sırasında insan embriyolarının pek çok hata yaptığına dair pek çok kanıt var" diyor.

Çalışmanın yazarları, bu tuhaf bölünmelerin yeni kromozomal anormalliklere yol açtığını ve bunların embriyonik gelişime yumurta veya spermden kaynaklanan anormalliklerden daha fazla zarar verebileceğini buldu. Çalışmanın başyazarı Johns Hopkins Üniversitesi evrimsel biyolog Rajiv McCoy, yeni hataların "felaket" olabileceğini söylüyor. "Çoğu zaman üç, dört, beş eksik kromozomunuz oluyor."

McCoy ve meslektaşları, IVF embriyolarının ilk hücre bölünmelerini kaydetmek için hızlandırılmış video ve mikroskop kullandılar. Daha sonra hem hayatta kalan embriyolar hem de başarısız olanlar arasında anormallikler olup olmadığını test ettiler.

Spits, döllenme sonrası anormalliklerin etkilerinin "hepimizin doğru olduğunu varsaydığımız bir şey olduğunu, ancak kimsenin bu kadar çok sayıda embriyoyu analiz ederek ve atılanları da dahil ederek [McCoy ve ekibinin] yaptığı şekilde kanıt sunmadığını" söylüyor.

Yeni çalışma ayrıca bölünmeyle ilgili hataların her yaştan kadından alınan yumurtalarla embriyolar arasında eşit derecede yaygın olduğunu, oysa yumurta ve sperm anormalliklerinin insanlar yaşlandıkça arttığını ortaya koydu. Araştırmacılar bu bulgunun, birçok genç ve sağlıklı çiftin hamile kalmasının neden bu kadar zor olduğunu açıklamaya yardımcı olabileceğinden şüpheleniyor. Londra Kadın Kliniği'nde üreme tıbbı danışmanı olan çalışmanın ortak yazarı Michael Summers, "Belki de çalışmalarımızdan ortaya çıkardığımız bazı mekanizmalar, insan doğurganlığının düşük seviyesini anlamakla ilgili olacaktır" diyor. Çalışma, McCoy'un "erken gebelik kaybının kara kutusu" olarak adlandırdığı şeyin aydınlatılmasına da yardımcı olabilir.

Bilim insanları, elde ettikleri sonuçları IVF'yi iyileştirmek için kullanmayı umduklarını söylüyorlar. Örneğin, hücrelerin ortamını değiştirmek bölünme hatası olasılığını azaltırsa, Summers "potansiyel olarak IVF amaçlı birçok embriyoyu kurtarabilirsiniz çünkü bu hatalar tabakta gerçekleşiyor" diyor.