Yeni bir çalışma, gün içinde travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) için yapılandırılmış bir tedavi ile birlikte uyku sırasında bir hafıza konsolidasyon egzersizi yapmanın TSSB semptomlarının şiddetini azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Hollanda'daki Amsterdam Üniversitesi Tıp Merkezi ve Amsterdam Üniversitesi'nden çalışmanın arkasındaki ekip, hedefli hafıza aktivasyonu (TMR) olarak bilinen uyku tekniğinin uygulanmasının, TSSB için düzenli tedavilerin üstünde yararlı bir güçlendirici olarak hareket edebileceğini söylüyor.
Amsterdam Üniversitesi Tıp Merkezi'nden psikiyatrist ve nörobilimci Hein van Marle, "Amacımız TSSB için yeni bir tedavi penceresi olarak uykunun kilidini açmak" diyor. "Bu, uyku sırasında gündüz tedavi etkilerini potansiyel olarak artırmaya yönelik ilk kavram kanıtıdır."
Göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme (EMDR) adı verilen ve TSSB için yeni ortaya çıkan ancak nispeten tartışmalı bir tedavi, hastaların hareketli bir ışık veya tıklama sesleriyle dikkatleri dağıtılırken travmatik deneyimlerini hatırlamalarını içerir.
Süreç, anıların beyinde depolanma şeklini yeniden programlayarak onları daha az üzücü hale getirmeyi amaçlamaktadır. Bunun tam olarak nasıl gerçekleşebileceği açık değildir, ancak incelemeler tedavinin aşağı yukarı bilişsel davranış terapisi kadar etkili olduğunu bulmuştur. EMDR bazı hastalarda işe yarıyor gibi görünse de, birçok hastanın tedaviye yanıt vermemesi ve yüksek duygusal talep, birçok hastanın tedaviyi bırakmasına neden oluyor.
Bu çalışmada, TSSB'si olan 33 kişi uykuları sırasında izlenmeden önce bir akşam EMDR seansına tabi tutuldu. Bu kişilerden 17'sine EMDR seansı sırasında kullanılan tıklama sesinin aynısı uyurken de dinletildi.
Taramalar, hafıza işleme ve konsolidasyonla bağlantılı beyin dalgası aktivitesi seviyelerinin bu kişilerde diğerlerine kıyasla daha yüksek olduğunu gösterdi; bu da TMR'nin EMDR seansının faydalarını pekiştirdiğini düşündürdü.
Van Marle, "TMR stimülasyonunun yapıldığı gece boyunca, EMDR tıklamalarının sunulmasının hafıza konsolidasyonundan sorumlu uyku fizyolojisini etkili bir şekilde geliştirdiğini ve daha fazla geliştirmenin semptomlarda daha önemli azalmalara yol açtığını gördük" diyor.
En önemli iyileşme kaçınma davranışında görüldü: kişinin travmatik olayla ilgili tetikleyicilerden kaçınma eğilimi. TMR stimülasyonu alanların, sesli bir yeniden anlatımı dinlerken travmatik anılarıyla ilişkili uyaranlardan kaçınma olasılığı, EMDR uygulanan ancak TMR uygulanmayanlara kıyasla daha düşüktü.
Bununla birlikte, tüm TSSB semptomları dikkate alındığında, TMR terapisi alanlar ile almayanlar arasında klinik sonuçlarda önemli bir fark tespit edilmediğini belirtmek önemlidir.
Araştırmacılar bunun kısmen EMDR'nin kendi başına "oldukça etkili" olmasından kaynaklanabileceğini savunuyor.
Çalışmanın gösterdiği şey, TMR'nin herhangi bir kötü zihinsel deneyimi veya kabusu tetiklemediği ve beyin aktivitesi ve kaçınma davranışı sonuçlarının olumlu bir etkiye işaret ettiğidir – bu da gelecekte daha fazla insanı ve daha uzun bir süreyi kapsayan çalışmalarda araştırılabilir.
Van Marle, "Uyku ve hafıza alanı, TMR'yi TSSB hastalarında uygulamak konusunda temkinli davranıyordu," diyor. "TMR'nin bu hastalar üzerinde olumsuz bir etkisi olmadığını görmekten gerçekten mutluyuz."
Araştırma Current Biology dergisinde yayımlandı.