Cambridge Beşlisi Nedir?

Cambridge Beşlisi, 1930'larda Cambridge Üniversitesi'nde okudukları sırada Sovyet istihbaratı tarafından işe alındı. Onların hikayesi Britanya tarihindeki en kötü istihbarat felaketlerinden birini temsil etmektedir.

Cambridge Beşlisi

Cambridge Beşlisi olarak bilinen Anthony Blunt, Guy Burgess, John Cairncross, Donald Maclean ve Kim Philby, İngiliz istihbaratının üst kademelerine sızan bir KGB casus şebekesinin seçkin İngiliz üyeleriydi. Beş adam da 1930'larda Cambridge Üniversitesi'nde Sovyet davasına kazandırıldı; grup, II. Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş'ın ilk dönemlerinde İngiliz Dışişleri Bakanlığı, MI5 ve Gizli İstihbarat Servisi (daha çok MI6 olarak bilinir) içindeki üst düzey pozisyonlardan Sovyetlere hayati bilgiler aktardı. Cambridge Beşlisi destanı sıklıkla Britanya tarihindeki en kötü istihbarat felaketi olarak anılmaktadır.

Kim Philby

Kim Philby

Harold "Kim" Philby (1912-1988), Ambala, Britanya Hindistanı'nda doğdu, Londra'daki Westminster School'da ve Guy Burgess ve Donald Maclean ile tanıştığı Cambridge Üniversitesi'nde eğitim gördü. Cambridge'den sonra Avusturyalı bir komünist olan Litz Friedmann ile tanıştı ve daha sonra evlendi. Bir süre Friedmann ile Viyana'da yaşadı ve 1934'te KGB muhbiri olarak çalışmaya başladı. 1937'de The Times gazetesinde İspanya İç Savaşı hakkında haber yapan bir gazeteci olarak çalıştı ve Sovyetler için istihbarat toplamak üzere faşist kılığına girdi.

Savaşın patlak vermesinin ardından Londra'ya döndü ve Guy Burgess'in tavsiyesi üzerine 1940 yılında İngiliz Gizli İstihbarat Servisi'ne (SIS) katıldı. Çifte ajan olarak Philby, MI6 kademelerinde istikrarlı bir şekilde yükselirken İngiliz karşı istihbaratına odaklandı. Philby 1962 yılında casuslukla suçlandı ancak hiçbir zaman gözaltına alınmadı. Sorgusundan üç gün sonra Rusya'ya kaçtı. Sovyet vatandaşı oldu ve 1988'de KGB'nin onur töreniyle gömüldü.

Guy Burgess

Guy Burgess

Guy Burgess (1911-1963) Eton College, Royal Navel College, Dartmouth ve Trinity College, Cambridge'de eğitim gördü. Cambridge'de İngiliz Komünist Partisi'ne katıldı ve 1935'te – iddiaya göre Kim Philby'nin tavsiyesi üzerine – Sovyet istihbaratı tarafından işe alındı.

Cambridge'den sonra BBC'de yapımcı olarak çalışan Burgess, 1944'te Dışişleri Bakanlığı'na katılmadan önce kısa bir süre MI6 için çalıştı. Burgess, Dışişleri Bakanlığı'ndan Moskova'ya Müttefiklerin politikası ve savaş sonrası Polonya ve Almanya planları hakkında istihbarat gönderdi. Washington'da, Kore Savaşı için Amerikan stratejik planlarına erişimi vardı.

Burgess'in tanıştığı herkesi büyülediği söylenir. Gösterişli, karakterli ve çok içen biri olarak bilinmesine rağmen son derece yetenekli bir bağlantı kurucuydu. Onu tanıyan pek çok kişiyi şoke edecek şekilde, aynı zamanda usta bir casus ve Cambridge casus şebekesinin fiili lideriydi. Burgess 1951 yılında Donald Mclean ile birlikte Moskova'ya kaçtı.

Donald Maclean

Donald Maclean

Donald Duart Maclean (1913-1983) Liberal Parti'nin önde gelen politikacılarından Sir Donald Maclean'ın oğlu olan Maclean, Worthing'deki St Ronan's School ve Norfolk'taki Gresham's School'da eğitim gördü. Komünist Parti'de aktif olduğu Cambridge Trinity College'da Modern Diller okudu. 1934'te Sovyet İstihbaratı için çalışmaya başladı ve 1935'te İngiliz Diplomatik Servisi'ne katıldı. Dışişleri Bakanlığı'ndaki konumundan yararlanan Maclean, Kanadalı bir aracı olan Kitty Harris aracılığıyla hassas belgeleri Sovyetlere iletmeye başladı.

Maclean diplomatik kademelerde yükselerek Paris, Kahire ve Washington'da yüksek rütbeli İngiliz Büyükelçiliği görevlerinde bulundu. Son görevinde, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada arasındaki atom enerjisi işbirliğine ilişkin çok önemli bilgilere erişim sağladı ve bunları özenle Moskova'ya gönderdi. Sonunda Kim Philby tarafından fark edildiği konusunda uyarıldı ve 1951 yılında Guy Burgess ile birlikte Rusya'ya kaçtı.

Anthony Blunt

Anthony Blunt

Sir Anthony Blunt (1907-1983) İngiltere'nin Bournemouth kentinde doğdu. Marlborough College'da eğitim görmeden önce ilk yıllarında ailesiyle birlikte Paris'te yaşadı. Daha sonra Trinity College Cambridge'de Matematik (ve daha sonra modern diller) okumak için burs kazandı.

Blunt, 1935 ve 1936 yılları arasında Guy Burgess tarafından Sovyet İstihbaratına alındı. 1937'de Cambridge'de sanat tarihçisi oldu ve 1945'ten sonra Kral'ın (ve daha sonra Kraliçe II. Elizabeth'in) resimlerini incelemek üzere görevlendirildi. 1939'da İngiliz Ordusu'na katılmış, 1940'ta MI5'e katılmadan önce Fransa'da İstihbarat Kolordusu'nda görev yapmıştır. SSCB'de faaliyet gösteren Alman casus şebekelerine ilişkin istihbarat ve Wehrmacht radyo trafiğinden elde edilen Ultra istihbarat – Enigma dinlemelerinin sonuçları da dahil olmak üzere kritik bilgileri Sovyetlere iletti.

Blunt 1964 yılında İngiliz Yetkililer tarafından sorgulanmış ve bilgi karşılığında dokunulmazlık teklif edilmiştir. İngiltere Başbakanı Margret Thatcher 1979'da onu eski bir Sovyet casusu olarak kamuoyuna ifşa etti ve şövalyelik unvanını elinden aldı.

John Cairncross

John Cairncross

John Cairncross (1913-1995) İskoçya'nın Lanarkshire kentinde doğdu. Glasgow Üniversitesi, Sorbonne ve Trinity College, Cambridge'de modern diller eğitimi aldı. Mezun olduktan sonra İngiliz Dışişleri Bakanlığı'na katıldı ve İkinci Dünya Savaşı sırasında Bletchley Park'ta şifre kırıcı olarak çalıştı.

Cairncross, Bletchley Park'taki görevinden Sovyetler Birliği'ne Alman askeri planları hakkında istihbarat sağlayarak Kursk Muharebesi'ni (1943) kazanmalarını sağladı. 1944 yılında MI6'ya transfer oldu ve kısa bir süre Kim Philby'nin altında çalıştı.

Yirminci yüzyılın en başarılı ve en zarar verici casuslarından biri olan Cairncross, atom sırlarını ve muhtemelen savaş sonrası yeni NATO ittifakının planlarını Sovyetler Birliği'ne sızdırdı. 1960'larda casusluk yaptığını itiraf etti ancak İngiliz hükümeti -belki de bilgi karşılığında- onu kovuşturmayı reddetti. Cairncross, bir KGB sığınmacısı – ve eski Londra Büro Şefi – Oleg Gordievsky tarafından Cambridge casus şebekesinin 'beşinci adamı' olarak tanımlandı.