Gökbilimciler, uzayın derinliklerini büyüten, zarif bir şekilde hizalanmış yerçekimsel bir mercek oluşturan uzak galaksilerin benzersiz bir düzenlemesini keşfettiler.
"Carousel (Atlıkarınca) Merceği" olarak adlandırılan konfigürasyon, Astrophysical Journal'da yayınlanan bir makalede detaylandırıldı. Gökbilimcilere evrenin derinliklerine bakma fırsatı verecek olan bu mercek, karanlık madde ve karanlık enerji gibi gizemlerin aydınlatılmasına yardımcı olabilir.
Merceğin kendisi Dünya'dan yaklaşık 5 milyar ışık yılı uzaklıktaki bir galaksi kümesinden oluşuyor.
Kütleçekimsel merceklenme ilk olarak Albert Einstein'ın Genel Görelilik Teorisi tarafından öngörülmüştü. Einstein'ın teorisi yıldızlar, kara delikler ve galaksiler gibi büyük kütleli nesnelerin uzayzaman dokusunu büktüğünü öne sürüyordu.
Sonuç olarak, bu tür nesneler, bir mercek oluşturmak için daha uzaktaki nesnelerden gelen ışığın yolunu "bükebilir". Uzaktaki nesneler ile Dünya'daki gözlemciler arasında yerçekimsel bir mercek bulunduğunda, uzaktaki nesneler büyütülür
Carousel Merceğinin arkasında büyütülmüş 7 farklı galaksi bulunmaktadır. Bu galaksiler Dünya'dan 7,6 ila 12 milyar ışık yılı uzaklıkta, gözlemlenebilir evrenin sınırında yer alıyor.
ABD'deki Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı'nda kıdemli bir bilim insanı olan ortak yazar David Schlegel, "Bu inanılmaz derecede şanslı bir 'galaktik diziliş' — gözlemlenebilir evrenin çoğunu kapsayan bir görüş hattı boyunca birden fazla galaksinin şans eseri hizalanması" diyor. "Böyle bir hizalamayı bulmak samanlıkta iğne aramak gibidir. Bunların hepsini bulmak ise samanlığın içinde tam olarak sıralanmış sekiz iğne gibidir."
Ekip bu galaktik iğneleri kozmik samanlıkta DESI (Dark Energy Spectroscopic Instrument) araştırmalarından, Hubble Uzay Teleskobu gözlemlerinden ve NERSC'deki (National Energy Research Scientific Computing Center) Perlmutter süper bilgisayarından elde edilen yeni verileri kullanarak buldu.
Berkeley Laboratuvarı'ndan ve San Francisco Üniversitesi'nde profesör olan ortak yazar Xiaosheng Huang, "Ekibimiz güçlü mercekler arıyor ve en değerli sistemleri modelliyor" diyor.
"Carousel Merceği, ön plandaki küme merceğinin arkasında neredeyse mükemmel bir şekilde sıralanan 5 gruptaki 7 galaksinin inanılmaz bir hizalanmasıdır. Mercekten göründüklerinde, arka plan galaksilerinin her birinin çoklu görüntüleri, bir atlıkarıncada olduğu gibi ön plan merceğinin etrafında yaklaşık olarak eş merkezli dairesel desenler oluşturur.
"Bu eşi benzeri görülmemiş bir keşif ve oluşturulan hesaplama modeli, karanlık madde ve karanlık enerji de dahil olmak üzere kozmosun özelliklerini ölçmek için oldukça umut verici bir olasılık gösteriyor."