Kimi zaman bir X ve Y kromozomu ile doğan kişiler (çoğu erkek), yaşları ilerledikçe hücrelerinin bir bölümünde Y kromozom kaybı yaşarlar. New York Times gazetesinden Gina Kolata'ya göre bu, 70 yaşındaki erkeklerin en az yüzde 40'ında ve 93 yaşında erkeklerin en az yüzde 57'sinde gerçekleşiyor.
Y kromozomu kaybı, yükselen ölüm oranıyla ilişkilidir. Fakat birkaç gün öncesine kadar, bu kaybın yaşlanmanın normal bir belirtisi mi (gri saç ve cilt kırışıklığı gibi) yoksa hasta olunmasına gerçekten katkıda bulunup bulunmadığı netleştirilmiş değildi.
Science dergisinde yakın zamanda yayınlanan bir çalışmada, araştırmacılar, farelerdeki bazı beyaz kan hücrelerinde Y kromozomunu yok etmeyi denediler. Bunun için de gen düzenleme aracı CRISPR kullanıldı. İlk defa, bu kromozom kaybının doğrudan iç organlarda hasara neden olduğu ve daha kısa bir yaşam süresinin önünü açtığını fark ettiler.
Virginia Üniversitesi'nde iç hastalıkları profesörü olan araştırmanın ortak yazarlarından Kenneth Walsh şunları söyledi: "Y kromozomunun kaybının genç fareler üzerinde hemen etkileri görülmese de, hızlı bir şekilde yaşlandıklarını ve genlerinde Y kromozomu olan farelere göre daha erken yaşta öldüklerini bulduk. Ayrıca, kalpte daha fazla yaralı doku birikimi, fibroz adı verilen bir durum ve tetiklenen kalp yetmezliğinden sonra kalp fonksiyonunda daha güçlü bir düşüş vardı."
Araştırmacılar, bu sebebi belli olan etkiyi doğrulamak için Y kromozomlu insanlardan alınan sağlık verilerine yakından incelediler. Bunun için 40 ila 69 yaş arasındaki 500.000 kişiye ait genetik ve tıbbi bilgiler içeren bir veri tabanı olan UK Biobank'dan yararlandılar. Ekip beyaz kan hücrelerinin yüzde 40'ından fazlasında Y kromozomlarını kaybeden insanların kardiyovasküler hastalıktan ölüm olasılıklarının yüzde 31 arttığını ortaya çıkardı. Ayrıca herhangi bir nedenden ölme riskleri de yüzde 41 artmıştı..
Profesör Kenneth Walsh şöyle devam ediyor: "Y kromozomunun yaşa bağlı hastalıklara ve potansiyel olarak yaşlanma sürecinin kendisine ne gibi katkıda bulunabileceğinin daha iyi idrak edilmesinin, kardiyovasküler hastalığa yol açabilecek aşırı doku hasarını tarama ve önleme yöntemlerinin bulunmasına yol açabileceğine inanıyoruz"
Bu çalışma sadece kalbe odaklamış olsa da, ancak araştırma ekibi ayrıca Y kromozomu kaybı yaşayan farelerde böbrekler ve akciğerlerde doku hasarı izi ve daha kısa sürede baş gösteren bilişsel gerileme tespit etti.
