Kaygılı aileler hakkında konuşalım. Endişe ve ebeveynlik el ele gidebilir. Çocuğunuzun geleceği hakkında ve çocuğunuzun incinmesi konusunda endişelenmeniz normaldir. Fakat bazı ebeveynler, bu endişe ile başa çıkmak için mücadele ederken, bazılarıysa rahatsızlıkla baş etmek yerine, aşırı korumacı hale gelirler. Ne yazık ki, bu bir çocuğun gelişimini engelleyebilir ve sorumlu bir yetişkin olmak için ihtiyaç duyduğu becerileri edinmesini önleyebilir.
Biraz endişe duyuyorsanız veya tanı konmuş bir anksiyete bozukluğu yaşıyorsanız, kaygınızın sorumlu bir çocuk yetiştirme yolunda size engel olabileceğini unutmayın. Eğer aşağıdaki beş belirtinin içinde yer alıyorsanız, çocuğunuzun gelişimi adına kendinizi gözden geçirmelisiniz:
Her şeyi yapmayı istemek
Endişeli ebeveynler çoğu zaman çocuklarının bir şeyi parçalayacağını ya da bir şeyi mahvedeceğini tahmin eder. Kendi çantasını toplamasına veya bulaşık makinesini kendi başına yüklemesine izin vermek yerine, endişeli bir ebeveyn bunu onun için yapabilir.
Her şeyi kendiniz yapmak daha kolay olsa da çocuklar bağımsız olarak bir şeyler yaparak yaşam becerilerini öğrenirler. Bazen kafayı karıştırsalar bile, hatalar nasıl öğrendikleriyle ilişkilidir. Çocuğunuzun içeceğini dökeceği veya oyuncaklarını kıracağı zamanlar olacakları kabul edin ve bunun öğrenme sürecinin bir parçası olduğunu bilin.
Çocuğunuzun mücadelesine dahil olmak
Kimse bir çocuğun acı çektiğini görmek istemez, ancak ebeveynler için bir çocuğun yaşadığı problemi izlemek özellikle endişe uyandırıcı olabilir. Ödevini yaparken huzursuz görünen ya da üst üste dizdiği bloklar devrilince "bunu yapamam" diyen bir çocuk, derhal yardıma gitmesi gerektiğini düşünen endişeli ebeveynlere yol açabiliyor.
Çocukların hayal kırıklığı gibi rahatsız edici duygularla nasıl başa çıkacaklarını öğrenmeleri gerekir. Ayrıca problem çözme becerilerini kendi başlarına uygulamak için fırsatlara ihtiyaçları var. Onları bir mücadelenin ilk beklentisi olarak kurtarmak, kendi başlarına zorlukların üstesinden nasıl geleceğini öğrenmelerini engelleyebilir.
Çocuğunuzun faaliyetlerini bozmak
Bir çocuğun kendi yolunda kendi şartlarına göre bir şeyler yaptığını izlemek, bazı ebeveynlerin endişelerini arttırabilir. O nedenle çocuğun "doğru şekilde yapamayacağı" korkusuyla bağımsız olarak bir şey yapmasına izin verebilmek için mücadele ederler. Kaygıyı uzak tutmak için bazı ebeveynler bir çocuğun üzerinde durup işleri uygun şekilde yapması için ısrar eder.
Çocuğun günlük aktivitelerini yöneten bir ebeveyn, çocuğun giderek daha bağımlı hale gelmesine neden olur. Çocukların sorumluluk sahibi davranabildiklerini ve ebeveynlerinin yaptıkları her şeyi izlemelerini sağlamak için fırsatlara ihtiyaçları var.
Çocuğun yaşına uygun faaliyetler gerçekleştirmesine engel olmak
Çocuğun evde yalnız kalmasına veya ilk kez caddenin karşısına geçmesine izin vermek, neredeyse her ebeveyn için endişe uyandırabilir. Ancak, aileler rahatsızlıklarıyla baş etmek yerine, çocuklarının yaşına uygun etkinliklere katılmalarına izin vermeyerek kendi endişelerini azaltmayı tercih eder.
Çocuklar bazen hata yapar, incinmez ve almamaları riskini alır. Ancak doğal sonuçlar her zaman en iyi öğretmendir. Çocuklar genellikle daha fazla rehberliğe ve daha az kısıtlamaya ihtiyaç duyar, böylece kendi başlarına sağlıklı seçimler yapmayı öğrenebilirler.
Sert ve katı kurallar silsilesi
Ebeveynler bazen zor ve katı kurallar koyduklarında, gerçek nedenleri olmasa bile kendilerini daha rahat hissederler. Öğlen yemeği tam olarak aynı saatte servis edilmeli veya asla çocuğunuzun yatmadan önce bir dakika daha uyanık kalmasına izin vermezsiniz. Bu militan kurallar yalnızca bir amaca hizmet edebilir – endişenizi uzak tutar.
Açık kurallara sahip olmak önemli olsa da, aşırı katı ve otoriter olmak zararlı olabilir. Çocukların, bir kuralın istisnaları olabileceğini bilmeleri gerek – eviniz yanıyorsa kuralları unutmalarında yarar var değil mi? Çocuğunuza, bazen kurallara uymanın faydalı olabileceğini gösterirken bir yandan da eleştirel düşünme ve esnek olmayı öğretmelisiniz.