Yardım bulma umuduyla içerisinde bir mesajla ıssız okyanusa veya denize bırakılan şişeleri herkes bilir. Rüzgarın ve akıntıların kaderine terk edilen bu mektup şişelerinin gerçekten birilerine ulaşıp ulaşmadığını hiç merak ettiniz mi? Mesaj şişelerinin tarihine dair bilinen en eski örnek Yunan filozof Theophrastus'tan gelir. Filozof Atlantik'in Akdeniz'e aktığı teorisini test etmek için MÖ 310'da bu yöntemi uyguladı. Bugün dahi okyanus akıntılarını çizelgelemek için aynı "sürüklenen şişe" tekniği kullanılıyor.
Ünlü mesaj şişeleri ve hikayeleri
Okyanus sirkülasyonunu incelemenin ya da ıssızlığın ortasında kurtarılmayı dilemenin yanı sıra, insanları bir mesaj şişesi kullanmaya iten birçok farklı neden var. Aşağıda, deniz yoluyla iletilen bu mesajların yolculuklarını anlatan en dikkat çekici hikayeleri bulacaksınız.
1. Acı tatlı bir hatırlatma
Baltık Denizi'nde bir balıkçı tarafından bulunan basit kahverengi bir şişe bir kadına daha önce hiç tanışmadığı büyükbabasını anlatmaktadır.
Almanya'da bir sahilde yürüyen Richard Platz'ın şişeyi Baltık Denizi'ne fırlatmasından 101 yıl sonra, balıkçı Konrad Fischer (yukarıda gösterilen) şişeyi buldu. Platz 1946'da ölmesine rağmen, bir soy bilimci daha fazlasını öğrenmek istedi ve torunu Angela Erdmann'ın kapısına gitti. Platz, Erdmann'ın doğumundan altı yıl önce ölmüştü; mesaj acı-tatlı teslim edildi.
The Guardian'a demeç veren Erdmann, şişeyi bulan kişinin herhangi bir ücret ödememesi için büyükbabasının şişeye iki pul eklemiş olduğunu dile getirdi. Erdmann'ın ifadesiyle, "Ama bunun 101 yıl süreceğini düşünmemişti."
2. Dokuz yılda Atlantik'in ötesine
ABD'nin Massachusetts eyaletinde bir plajı ziyaret eden Max Vredenburgh ve babası bir mesajı şişeye mühürleyip denize attılar. Şişe atıldığında 2010 Ağustos'tu ve Vredenburgh 10 yaşındaydı.
Mesajda Vredenburgh'un adı, o sıradaki ilgi alanları, adresi ve bir cevap isteği yer alıyordu. Küçük çocuk şişeyi kısa sürede unuttu ancak Atlantik Okyanusu unutmadı. Kasım 2019'da Boston'da bir üniversite öğrencisi olan Vredenburgh, babasından şişenin cevaplandığı haberini aldı. Cevap "G Dubois" isimli birinden gelmişti ve şişeyi Ekim ayında bir kumsalda bulmuştu. Kumsal Massachusetts'te değildi, hatta Kuzey Amerika'da bile değildi – Fransa'daydı.
Yanıtta "Bizi ayıran 6000 kilometre mesafeyi kat etmek 9 yıl alacaktı. Bu dönemde çok büyümüşsündür: 10'dan 19 yaşına." Vredenburgh Twitter'da her iki mektubun fotoğraflarını yayımladı.
3. Büyük ödül
Jim ve Candy Duke, Ocak 2019'da Teksas'taki Padre Adası Ulusal Deniz Kıyısı boyunca yürüyüş yaparken kıyıda ağaç dallarına dolanmış bir cam şişe buldular. Mucizevi bir şekilde, şişe midyelerle kaplı değildi ve neredeyse yepyeni görünüyordu. Şişedeki turuncu kağıdın üzerinde "ŞİŞEYİ KIRIN" yazan bir mesaj vardı.
Şişeyi eve götürdüler ve açmak için uğraştılar. Candy Duke, MNN TV kanalına verdiği demeçte, "Çok zordu çünkü lastik tıpa şişenin boynunun daha büyük olan kısmına doğru şişmişti ve bu da çıkarmayı zorlaştırıyordu," dedi. Kapağı çıkarmaya çalışırken bir komşunun şarap açacağını dahi kırmışlardı.
İçerisinden şişenin bulunduğu tarihin ve yerin doldurulmasını isteyen bir kartpostal çıktı. Devamında, kartpostalın ABD Ticari Balıkçılık Bürosu'nun Galveston Laboratuvarı'na (şimdi NOAA Balıkçılık denilen) gönderilmesi ve 50 sentlik bir ödül alınacağı belirtiliyordu.
Laboratuvar, Şubat 1962'den Aralık 1963'e kadar Teksas açıklarındaki Meksika Körfezi'ne 7.863 şişe atmıştı. Amaç, su akıntılarını ve akıntıların genç karideslerin yumurtlama alanlarından başlayarak izledikleri hareketteki rolü incelemekti. Duke kartpostalı geri iletti ancak laboratuvardan kendisine ödül gönderilmemesini istedi.
4. Japon denizcilerin kaderi
1794'te Chunosuke Matsuyama adlı bir Japon denizci ve 43 arkadaşı fırtınaya yakalandı ve gemileri Güney Pasifik'te bir adada karaya oturdu. Yeterli erzakları olmadığından tüm mürettebat oracıkta öldü. Ancak mürettebattan Matsuyama ölmeden önce, yaşadıkları talihsizlikleri anlatan bir mesajı hindistancevizi ağacının odununa oymuş ve bir şişeye koyup denize atmıştı. Kimse bu gruba ne olduğunu bilemedi. Ta ki şişe 150 yıl sonra Japon Hiraturemura köyü yakınlarında bulunana kadar.
5. Titanik'ten bir mesaj
İrlandalı kuzenler 19 yaşındaki Jeremiah Burke ve 18 yaşındaki Nora Hegarty, Burke'ün birkaç yıl önce Boston'a yerleşen kız kardeşleriyle buluşmak üzere 1912'de Titanik'e binmişlerdi. Burke'ün annesi seyahatten önce ona bir şişe kutsal su vermişti. Titanik denize batmaya başlayınca Burke kutsal su şişesine "Titanik'ten hepinize hoşçakalın, Cork, Glanmire'lı Burke" mesajını iliştirmişti. Kuzenler trajedide öldüler ancak şişe bir yıl sonra ailesinin evinden sadece birkaç kilometre uzakta karaya çıktı. Şişe 2011'de Cobh Kültür Mirası Merkezi'ne bağışlanmadan önce yaklaşık bir asır boyunca aile tarafından saklandı.
6. Ve 85 yıl sonra…
1914'te İngiliz Birinci Dünya Savaşı eri Thomas Hughes, karısına bir mektup yazdı. Mektubu zencefilli gazoz şişesine koydu ve Manş Denizi'ne attı. İki gün sonra Fransa'da savaşırken öldü. Mektup 1979'da ölen karısına hiç ulaşmadı. Ancak 1999 yılında bir balıkçı tarafından Thames Nehri'nde bulundu; tam 85 yıl sonra. Mektubu, babası öldüğünde henüz 1 yaşında olan 86 yaşındaki kızı görecekti. Şişedeki mesaj Yeni Zelanda'daki evine iletildi.
7. Bir Alman deneyi
Tonya Illman 2018'de Wedge Adası'ndaki (Avustralya yakınları) kum tepelerinin etrafında yürürken içinde iple bağlanmış kağıt sarılı eski bir cin tonik şişesi buldu. Kağıt 12 Haziran 1886 tarihliydi ve bir Alman gemisinden gelmişti. Görünüşe bakılırsa 1864'ten 1933'e kadar birkaç Alman gemisi denize içinde mesaj bulunan şişeler atmıştı. Bu şişelerde gemi koordinatları, tarihi ve rotası yazardı. Eski zamanların "akıntı şişesi" fikrinden yola çıkan Alman Deniz Gözlemevi okyanus akıntıları hakkında daha fazlasını öğrenmek için bu uygulamayı başlatmıştı. Bu nedenle notlarda insanlardan şişeyi nerede ve ne zaman keşfettiklerini yazmaları ve ardından iade etmeleri isteniyordu. 132 yıl sonra bulunan şişe şimdilerde dünyanın bilinen en eski mesaj şişesi olarak bir müzede sergileniyor.
8. En eskilerden biri
Andrew Leaper adlı İskoç balıkçı 2011 yılında Shetland Adaları yakınlarında ağ balıkçılığı yaparken içinde mektup bulunan bir şişe yakaladı. Mektup çok eskiydi ve hatta Guinness Rekorlar Kitabı tarafından şimdiye kadar bulunan en eski mesaj şişesi olarak tarihe geçti. Ancak şimdilerde bu rekor üstteki Wedge Island şişesine ait. Mesaj, Glasgow Gemicilik Okulu'ndan Kaptan C. Hunter Brown tarafından yazılmıştı ve 1914'te 1.889 diğer şişeyle birlikte denize gönderilmişti. Aberdeen'deki devlet kurumu Brown'un projesini yürütmeye devam ediyor. Bugüne kadar şişelerinden 315 tanesi bulundu.
9. Yarım kalan iş
Okyanus gemisi Lusitania, 1915'te New York'tan Liverpool'a yaptığı yolculukta torpido tarafından isabet aldı ve batması sadece 18 dakika sürdü. Ancak bu süre bir yolcunun bir şişeye belki de en dokunaklı ve ürkütücü mesajı yazabileceği kadar uzundu: "Hala birkaç kişiyle güvertedeyim. Son tekneler de ayrıldı. Hızlı batıyoruz. Yanımdaki bazı adamlar bir rahiple dua ediyor. Son yaklaşıyor. Belki bu not…" Yolcunun bu nottan umduğu şeyin ne olduğu sonsuza dek bilinemeyecek.
10. Aşk iksiri
Ake Viking adında aşk arayan bir İsveçli denizci bu arayışını tuzlu suya taşıdı. Kısa bir mesaj yazdı ve şişeye tıkadı, "Güzel ve Uzak Birine", ardından okyanusa gönderdi. Yaklaşık iki yıl sonra Viking'in şişesi Paolina adlı Sicilyalı bir kadın tarafından bulundu ve yanıtlandı: "Güzel değilim, ama o kadar mucizevi görünüyor ki bu küçük şişenin bana ulaşması için epey uzun bir yol gitmesi gerekti ve sana bir cevap göndermem gerekiyor,". İkili yazışmaya başladı ve Viking sonunda onunla evlenmek için Sicilya'ya gitti.
11. Anneye ulaşan not
2000'li yılların başlarında Manhattan'lı 10 yaşında bir kız Long Island'daki arkadaşlarını ziyaret ederken hızlı bir mesaj karaladı ve zencefilli gazoz şişesinin içine koyup okyanusa attı. Sidonie Fery tarafından hazırlanan mektup şişesi 2012 yılında Sandy Kasırgası'nın plaja savurduğu kalıntıları temizleyen park çalışanları tarafından keşfedildi. Bu keşfi ve de mektuba yapılan dönüşü daha da dokunaklı kılan gerçek Fery'nin 2010 yılında İsviçre'de bir uçurumdan düşerek ölmüş olmasıydı. Fery'nin kederli annesine aktarılan mektup basit ama derin bir hatırlatma içeriyordu: "Kendine mükemmel davran, Ahbap."
12. Cankurtaran
2005 yılında çoğu gençlerden oluşan 80'den fazla göçmen Kosta Rika açıklarında bir teknede hareket halindeydi. Yolcuları yasadışı bir şekilde kaçıran mürettebat tarafından kötürüm bir gemide yalnız bırakılmışlardı. Hiçbir iletişim araçları olmadan sürüklenip durdular. Ardından akıllarına bir şişeye SOS mesajı yazıp fırlatmak geldi. Mesaj kısa süre sonra mucizevi şekilde bir balıkçı tarafından bulundu. Balıkçı Dünya Mirası alanlarından yakındaki Cocos Adaları'na giderek adanın sakinlerine "Lütfen bize yardım edin" mesajını gösterdi. Oradaki işçiler de kendi merkezlerine bilgi verdiler ve denizde sürüklenen bu insanlar için arama başlatıldı. Grup kurtarıldı ve tedavi edilmeleri için adaya getirildi.