Bugün "spam" kelimesi nasıl "önemsiz mesaj" veya "önemsiz posta" anlamına geldi? Bazıları bunun Hormel et markasının SPAM ürünündeki (yazıldığı haliyle) "sahte et" anlamını yansıttığını ve spam mesajların bu nedenle "sahte mesajlar" olduğunu öne sürse de, yüzeyde makul görünen bu iddia aslında hiç doğru değildir. Peki "spam" sözcüğü nasıl istenmeyen mesaj anlamına geldi ve kökeni nedir?
Spam'in kökeni
Spam teriminin gerçek kökeni 1970 yapımı Monty Python'un ünlü Uçan Sirk skecinden geliyor. Bu skeçte, restoranın tüm menü ögeleri SPAM'e dönüşüyor. Garson durmadan SPAM sözcüğünü tekrarlayınca köşedeki bir grup Viking sonunda "SPAM, SPAM, SPAM, SPAM, SPAM, SPAM, SPAM, SPAM, güzel SPAM! Harika SPAM!" diye şarkı söylemeye başlıyor ve susmaları söylenene dek devam ediyorlar.
Nedeni ise şuydu: ABD, İkinci Dünya Savaşı'nda tarımını yeniden inşa etmeye çalışan İngiltere'ye ünlü SPAM konservelerini gönderince İngiltere vatandaşları adın bir kısaltma olduğunu düşünerek SPAM'i "Özel İşlenmiş Amerikan Etleri" olarak çevirdiler ve Monty Python'un skeçte işlediği konu buydu.
Bunun sohbet mesajları, haber grupları vb. gibi spam'in çeşitli türdeki internet mesajlarında ilk kez kullanıldığı o an bilinmiyor, çünkü çok kısa sürede her yerde görülmeye başlamıştır. Bununla birlikte internet kullanıcılarının "spam" sözcüğünü 1970 Monty Python'da SPAM'in istenmeyen biçimde tüm menüde ortaya çıktığı sahneye ve konuşmayı boğan o SPAM şarkısına atıfta bulunarak kullandığı iyi biliniyor.
Spam'in ilk kullanımı
İstenmeyen, "çöp" iletilerin spam olarak adlandırıldığı ilk örnekler dikkat çekicidir. İlk mesajlaşma uygulamalarından Usenet'te belgelenen ilk spam kullanımı 31 Mart 1993'e aittir. Bu örneğin spam'in ilk kullanımı olduğu iddia edilir ancak doğru değildir. Bir moderasyon yazılımını kurcalayan Richard Depew yanlışlıkla art arda yaklaşık 200 çift mesajı news.admin.policy haber grubuna gönderir. Bu durumu spam olarak adlandırılan ilk kişi 31 Mart 1993'te Joel Furr olur. Depew olay için özür dilerken gönderdiği mesajları spam olarak niteler.
Spam sözcüğünün belirli elektronik iletilere atıfta bulunurken ilk "gerçek kullanımı" MUD'lardan (çok kullanıcılı zindanlar) geliyor. Burası bir tür çok kişili, gerçek zamanlı bir ortamdı; The Sims Online veya Second Life gibi oyunların ilkel versiyonuydu. Kullanıcılar diğer insanlarla, konumlarla ve nesnelerle sohbet edebilir ve etkileşime girebilir, ayrıca nesneler oluşturabilir ve bunları toplulukla paylaşabilirdi. Temelde gelişmiş bir sohbet odasıydı.
MUD adı, odanın insanlara Dungeons & Dragons'ı hatırlatmasından geldi. Spam burada birkaç farklı şeye atıfta bulunurken kullanıldı: Bilgisayarı rastgele verilerle doldurmak; yeni nesnelerle doldurarak "veritabanını spam'lemek"; ve bir sohbeti tonlarca istenmeyen metinle doldurmak. Üyelerin hesaplarını istenmeyen elektronik çöplerle doldurmakla ilgili her şey bir spam'di. Spam sözcüğünün MUD'dan gelen en eski belgelenmiş kullanımlarından biri ironik ki, elektronik önemsiz mesajlara atıfta bulunarak "spam" sözcüğünün kökenini tartıştıkları 1990'dan geliyor ve çok önceye dayandıklarını söylüyorlar.
Bazı insanlar spam teriminin 1980'lerde ilkel bir sohbet sistemi olan Bitnet'in Relay'inden geldiğini belirtir. Buna göre, kullanıcılar ara sıra gelir ve Monty Python'daki SPAM SPAM SPAM şarkısı dahil kullanıcıları istenmeyen metinlerle rahatsız ederlerdi.
TRS-80 adındaki bir başka benzer sohbet sisteminde de aynı durum yaşanmıştı ve buna da spam dediler. Bu son iki sohbet sisteminin kökeni belgelenmiş değil ancak bu sistemleri kullanmış çok sayıda eski kullanıcı spam teriminin bu sohbet kullanıcıları arasında yaygın olduğunu açıkça belirtirler.
Spam nasıl e-posta için kullanıldı?
İnternetin ilk günlerinde spam, yalnızca etkili filtreleme eksikliğinden değil, aynı zamanda aşırı yavaş internet bağlantılarından dolayı bugünden çok daha sinir bozucuydu. Arka arkaya birkaç kez gönderilen tek bir ASCII spam resminin indirilmesi çok uzun sürebilir ve kullanıcının bunu aşmasının tek yolu beklemek veya internet bağlantısını kesmek olurdu.
Ayrıca sohbet odalarının ilk günlerinde, diğer grupları rahatsız etmek için büyük anlamsız metin blokları kullanmak sohbetçiler arasında yaygın bir taktikti. Örneğin, Star Trek sohbetçileri bir Star Wars sohbet odasını işgal eder ve büyük miktarda rastgele metinler gönderir ve bu da Star Wars insanlarının konuşmasını imkansız hale getirirdi. Her şey Nerd Savaşları'na dönerdi!
Aynı dönemde spam terimi Usenet grupları arasında popüler hale geldi. Oradan e-posta spam'ina atıfta bulunmak için kullanılmaya başlandı ve bugüne dek geldi. İlk spam botları, Usenet haber grubu mesajlarından e-postaları toplar ve ellerinde son derece büyük bir e-posta listesi olurdu. Spam buradan e-posta dünyasına geçmiş oldu.
Belgelenen ilk ticari spam iletisi, genelde yanlışlıkla 1994 "Yeşil Kart Spam" olayı olarak anılır. Ancak belgelenen ilk ticari spam iletisi aslında Digital Equipment Corporation bilgisayarlarının yeni modeliyle ilgili bir tanıtımdı ve 1978'de Gary Thuerk tarafından ARPANET'teki 393 alıcıya gönderildi.
Ünlü Green Card Spam olayı 12 Nisan 1994'te Laurance Canter ve Martha Siegal adında bir karı koca avukat tarafından gönderildi. Usenet haber gruplarında göçmenlik hukuku hizmetleri için toplu reklam yayınladılar. İkili, spam eylemlerini özgür konuşma haklarını gerekçe göstererek savundu. Daha sonra, spam göndererek internette 30 milyondan fazla kullanıcıya nasıl hızlı ve özgürce ulaşılabildiğini gösteren "Bilgi Otoyolunda Nasıl Servet Kazanılır" başlıklı bir kitap yazdılar.
Bir sohbette veya forumda atılan istenmeyen mesajlara "spam" denilmeden önce "flooding" ve "çöplemek" deniliyordu. Bugün en çok spam mesaj gönderilen ülkeler günde ortalama 8'er milyar spam e-posta ile ABD, Çin, Rusya, Brezilya, Hindistan, Almanya, Çekya, Polonya, Bulgaristan ve Birleşik Krallık'tır.
