Eski insanların bilim hakkında çok az şey bildiği ya da hiçbir şey bilmediği ve bildiklerinin de tamamen yanlış olduğu yönünde yaygın bir yanlış kanı vardır. Tarihçiler bu efsaneyi çürütmek ve Orta Çağ boyunca önemli ilerlemeler kaydedildiğini ve yeni inovasyonlar yaratıldığını göstermek için çok çalışmaktadır. Ayrıca, insanlığın varoluşu boyunca inanç ve bilimin çatıştığına dair yaygın bir inanış vardır. Ancak Orta Çağ'da durumun hiç de böyle olmadığına dair bol miktarda kanıt bulunmaktadır. Doğaları gereği birbirlerine bağlıydılar ve sıklıkla işbirliği içindeydiler. Birçok durumda inanç, bilimsel ilerlemeyi kolaylaştıran bir araç olmuştur.
Din Orta Çağ Bilimine Yoğun Bir Şekilde Dahil Oldu
Günümüz toplumu genellikle temel inançlar ve bilim arasında net bir çizgi çizse de, Orta Çağ'da durum böyle değildi. Her ikisi de birbirine bağlıydı ve birbirinden ayrılamazdı.
Örneğin doğa felsefesi, Orta Çağ'da çağdaş bilimin eşdeğerine verilen isimdi. Basitçe söylemek gerekirse, etrafınızdaki dünyayı, Tanrı'nın istediği gibi yerden (Dünya ve onun doğal harikaları) gökyüzüne (takımyıldızlar ve kökenleri) kadar inceleme bilimiydi. Bu nedenle birçok eski bilim insanı çalışmalarını kendilerini Tanrı'ya yaklaştıran adanmışlık eylemleri olarak görüyordu.
Katolik Kilisesi'nin Avrupa'nın önde gelen otoritesi olarak konumu bu ikisini daha da iç içe geçirdi. Sonuç olarak, öğrencilerin bilim eğitimi alabileceği pek çok okul Katolik Kilisesi'nden fon alıyordu.
Dahası, dindar bireyler sıklıkla bilimsel eğitimin peşinden koşuyordu. Örneğin, keşişler genellikle toplumun en iyi eğitimli üyeleriydi, çünkü konuyu incelemek için üniversiteye gidenler ve bulgulara önemli katkıda bulunanlar onlardı. Çok az insanın okuma yazma bildiği bir toplumda, bilgiyi belgeleme ve koruma sorumluluğu sıklıkla keşişlere verilirdi.
Sonuç olarak, kıtanın en iyi kurumlarından bazılarına erişimleri olduğu için iyi okuyorlardı. Kutsal Kitap'ı başkalarıyla paylaşmak için okumayı öğrenseler de, ufuklarını hızla diğer eserleri de kapsayacak şekilde genişlettiler.
Astroloji Orta Çağ Biliminin Bir Parçasıydı
Günümüzde pek çok insan astrolojiyi işe yaramaz bir sahte bilim olarak görmektedir, ancak Orta Çağ'da astroloji hem bilimsel araştırmalarda hem de günlük yaşamda önemli bir rol oynamıştır.
Dilbilgisi, retorik, akıl yürütme, müzik, geometri, matematik ve astronomi Orta Çağ okullarında öğretilen yedi ana ders alanıydı. Yıldızlar, gezegenler ve meteorlar gibi gece gökyüzündeki nesneleri ve olayları incelemek astronomi olarak biliniyordu. Astroloji çalışması ise bu kozmik olaylar ile bunların Dünya'daki karşılıkları arasındaki köprüydü.
Tapınma literatürü genellikle yıldızların ve gezegenlerin hareketleri hakkında bilgi veren takvimler içeriyordu. Normal bireyler bu verileri sıklıkla kendi amaçları doğrultusunda değiştirir ve yorumlardı. Orta Çağ'da her burç tam bir ayı temsil ederken, modern çağda her burç belirli bir gün topluluğuyla ilişkilidir. İnsanlar aylık planlarını bu verileri yorumlayarak yaparlardı.
Bireylerin ne zaman tıbbi yardım alacağı büyük ölçüde burada verilen ayrıntılara göre belirlenirdi. Örneğin, 1518 yılına ait bir takvim, ayın evreleri ve yılın mevsimleriyle uyumlu olarak tıbbi amaçlarla drene edilebilecek 54 damarı göstermektedir.
Orta Çağ İnsanları Dünyanın Düz Olduğuna İnanmıyordu
Kristof Kolomb Amerika kıtasını keşfetmeden önce, Dünya'nın düz olduğu görüşü yaygındı. Ancak durum böyle değildir. Zira insanların dünyanın düz olduğuna inandıklarını gösteren çok az kanıt vardır.
Yazılı ve çizili kanıtların yanı sıra fiziksel kanıtlar da Orta Çağ'da insanların dünyanın yuvarlak olduğunu düşündüklerini göstermektedir ve Antik Yunanlılardan Platon ve Aristoteles'in eserlerinde Dünya'nın yuvarlak olduğuna dair imalar bulunabilir. Örneğin, İngiltere'de arkeologlar 13. yüzyıldan kalma minyatür bir Dünya ortaya çıkarmış ve bu da gezegenin küresel şeklini doğrulamıştır.
Buna ek olarak, Dünya'nın küresel olduğu bilgisi akademisyenler ya da uzmanlarla sınırlı değildi. Orta Çağ'dan kalma birçok sanat eseri de Dünya'nın yuvarlak olduğunu göstermektedir. Tanrı'nın Dünya'yı yarattığı resimler bu tür sanat eserlerinin en iyi örneklerindendir. Yaratıcı Tanrı bu sanat eserlerinde genellikle daire oluşturmak için kullanılan bir alet olan pusula taşırken tasvir edilmiştir.
Antik Avrupalıların Dünya'nın şeklini bildikleri ve hatta bunu farklı zaman dilimleriyle ilişkilendirdikleri doğrudur. Örneğin Dante Alighieri, 1320 tarihli İlahi Komedya adlı eserinde, zaman dilimlerinin gezegenimizin küresel formunun bir sonucu olduğunu açıklar. Dante ayrıca, Dünya'nın neresinde olduğunuza bağlı olarak, tamamen farklı bir takımyıldızlar kümesi görebileceğinizi de belirtmiştir.
Kadınlar Bilime Dahil Oldu
Genellikle, çağdaş dönemden önce bilimsel araştırmaları yalnızca erkeklerin yürüttüğüne inanılır. Orta Çağ kadın bilim insanlarının sayısal olarak azınlıkta olmalarına rağmen, bu onların var olmadıkları anlamına gelmez.
Orta Çağ'da kadınların üniversitelere gitmesine izin verilmiyordu, bu da o dönemde bilim camiasına yaptıkları katkıların incelenmesini zorlaştırıyordu. Sonuç olarak, pek çok kadın bilimsel çalışmalarını evde kapalı kapılar ardında yürütmüştür.
Kadınlar evde tedavi ve tıbbi bakıma yatkınlıkları nedeniyle genellikle hasta aile üyeleriyle ilgilenirdi. Topluluktan biri hastalandığında, bilge bir yerel kadın genellikle sorunun ne olduğunu bilirdi.
Ancak, son derece sıra dışı durumlarda, kadınlar tıp kitapları yazmışlardır. Örneğin, Salernolu Trotua, 12. yüzyılda yazılmış olup, Kadınların Hastalıkları, Kadınlar için Tedaviler ve Kadın Kozmetiği adlı üç metinden oluşan bir derlemedir ve bir kadın tarafından yazıldığı düşünülmektedir.
Koleksiyonda saç bakımından ruj formüllerine ve doğuma kadar her şey vardı. Eserin 200'den fazla farklı kopyası günümüze ulaşmıştır, bu yüzden oldukça popüler olduğu anlaşılmaktadır. 15. yüzyıla kadar Latince, Fransızca ve İtalyanca da dahil olmak üzere çeşitli dillerde basılmaya devam etmiştir.
Yalnızca makyaj bölümü için bile okunmaya değer. Kitap içeriğinde sadece Batı Hristiyanlığında yaygın olan uygulamalardan bahsetmekle kalmıyor, aynı zamanda bazı İslami uygulamalara da değiniyor. Bu da dünyanın dört bir yanından alınan tekniklerin aktarıldığını gösteriyor.
Bilimsel alanlar arasında doğum, yukarıda da belirtildiği gibi, kadınların egemen olduğu bir alandı. Doğum süreci geleneksel olarak kadınların alanı olarak görülmüştür. Uzak topluluklardaki en yoksul bireylerin birçoğu, eğer bir doktora erişimleri varsa bile, doktora gidecek kaynaklardan yoksundu. Bu da aralarındaki yaşlı kadınların bilgeliğine güvenmek zorunda oldukları anlamına geliyordu.
Mekanik Saat Orta Çağ Döneminde İcat Edildi
Mekanik saat, Orta Çağ boyunca ortaya çıkan birçok teknik yenilikten biriydi. Bu saatlerin 1300 yılı civarında Almanya ve İtalya arasında inşa edilen kule saatlerinden yola çıkılarak geliştirildiği düşünülmektedir.
Rakamları olmayan bu ilk saatler bunun yerine saatleri bildirmek için çan kullanıyordu. Hem saat hem de çan, saatin çarklarını döndüren asma ağırlıklardan güç alıyordu.
Bu eski saatlerden biri görünüşe göre İngiltere'de kurulmuştur. İngiltere, Bedfordshire'daki Dunstable Manastırı 1283 yılında kendi saatlerini yaptırmıştır. Tahmin edilebileceği gibi, Katolik Kilisesi en eski saatlerin uygulamaya konmasında ve geniş çapta benimsenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Din mensupları, önceden belirlenmiş saatlerde meydana gelen düzenli etkinliklere büyük ölçüde bağlı olan kurallı bir program izliyordu. Saatler, belirli zamanlarda ne zaman ibadet edileceğini bulmayı kolaylaştırdı.
Özellikle bilim ve sayılar, saatlerin icadından önce eski insanların zaman anlayışında önemli bir rol oynamıştır. Keşişler ve diğer inanç mensupları genellikle bu gibi görevleri üstlenirdi.
Bunun nedeni, bir kez daha, günlük yaşamdaki dini uygulamaların düzenli bir programa bağlı olmasıydı. Ancak bu sadece her gün değil, her yıl gerçekleşiyordu. Hristiyan takvimi, zamanlarının yıllık olarak hesaplanması gereken değişken bayramlar içeriyordu.
Birçok matematik kitabı ve illüstrasyon, ilhamını bu bayramların en ünlülerinden biri olan Paskalya'da bulmuştur. Her yıl Paskalya'nın kesin tarihini belirlemek için aritmetik ve bilim birlikte kullanılmıştır.
İlahiyatçılar kesin tarihi belirlemek için çok zaman harcadılar, ancak bunun Hamursuz Bayramı'na yakın bir tarih olduğunu biliyorlardı. Paskalya tarihini hesaplamanın zorluğu, bahar ekinoksunu saptamadaki güçlükler nedeniyle daha da artmıştır.
Gregoryen takvimi 1582'de resmen uygulanmaya başlamadan önce, Batı Hristiyanlığında tarihler İskenderiye tekniği kullanılarak hesaplanıyordu. Bu eski teknikle Paschal ayının 14. günü Paskalya'nın gerçekleşeceği gün olarak seçilmiştir.
Sonuç olarak, Orta Çağ biliminin çoğumuzun itibar ettiğinden çok daha sofistike olduğunu söylemek yanlış olmaz. Bu dönemde önemli yenilikler meydana geldi ve kadın hakları nihayet (küçük de olsa) tanındı. Buna ek olarak, insanlar dünyanın yuvarlak olduğunu ve bunun zaman dilimlerine katkıda bulunduğunu anlamıştı.
