Belki de tarihte hiçbir dönem Orta Çağ kadar az bilinmemektedir. İnsanlar bu dönemi, yoksulluğun yaygın olduğu ve Rönesans yurttaşlarını kurtarana kadar toplumun esasen hareketsiz kaldığı bir dönem olarak düşünme eğilimindedir. Oysa tam tersi geçerliydi.
Orta Çağ Avrupası dönemlere ayrılmıştı. Roma İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra Karanlık Çağ olarak bilinen bir dönem yaşanmış, bunu güvenli toplumların yavaş yavaş yeniden canlanması ve son olarak da Avrupa'nın kendine özgü kültürel geleneklerini oluşturmaya başladığı 1000 yılı civarında başlayan gelişen Yüksek Orta Çağ izlemiştir.
Aynı şekilde, o dönemde Avrupa'daki günlük yaşamı sıradan bir insan için sürekli yokuş yukarı bir mücadele ve yorucu bir uğraş olarak tasvir etmek de tamamen doğru olmayabilir. Peki, bir Orta Çağ köylüsü için hayat nasıldı?
Bir "Köylü" Ne Demektir?
Fransızca kökenli olan "köylü" terimi kırsal kesimde yaşayanları ifade eder. Bu dönemde Avrupalıların büyük bir kısmı, belki de %80'i köylü olarak yaşamaktaydı.
Bunların üstünde, sıradan insanların yaşadığı mülklerin sahibi olan lordlar ve şövalyelerden oluşan feodal sınıf vardı. Köylülerin mahsulünden pay alma ve ücretsiz çalışma karşılığında mülk sahibi lord, köylülere geniş "açık tarlalarda" küçük araziler veriyordu.
Köylülerin Evleri Nasıldı?
Ortalama bir köylünün evi kesinlikle bir kale olmasa da, Orta Çağ'a dair bazı modern zaman tasvirlerinin sizi inandırmak istediği kadar ilkel de değildi. Daha ziyade, evin birbirine bağlı birden fazla odası olurdu ve bunların hepsi günlük yemek pişirmek ve sert kışlarda evi sıcak tutmak için kullanılan merkezi bir ocak veya fırın etrafında dönerdi.
Bu konutlar ilk göründükleri kadar ilkel değildi; tipik olarak kapıları ve pencereleri vardı ve bir çaydanlık, birkaç tencere ve tavanın yanı sıra sofra takımı gibi yemek pişirmek için gerekli temel malzemelerle donatılmışlardı.
Köylüler Ne İş Yapardı?
Mevsime bağlı olarak ekim, bakım ve nihayetinde ürün hasadı günün büyük bir kısmını oluşturuyordu.
Köylüler yılın her günü, belirli sayıda gün için emeklerini geri ödemeleri gereken mülk sahibi lord veya şövalye tarafından kendilerine emanet edilen çiftlik hayvanlarının refahından sorumluydu.
Temizlik ve yemek pişirme, insanların hala su yollarından ve kuyulardan su toplamak ve yemek pişirmek için ateş kullanmak zorunda olduğu sanayi öncesi zamanlarda emek yoğun işlerdi. Yine de kış, hasattan sonra yapılacak çok az şeyin olduğu bir dinlenme zamanıydı.
Çoğu insan günün en büyük öğününü öğle yemeği saatinde yer, ardından akşamları daha hafif bir akşam yemeği ve arada sırada birkaç küçük atıştırmalık yerdi.
Modern sofra adabı, İtalyan saraylarında popüler olan görgü kurallarının tüm Avrupa'ya yayıldığı Rönesans dönemine kadar ortaya çıkmadı.
Bir Köylünün Beslenmesi Nasıldı?
Tipik bir Orta Çağ Avrupalı çiftçisi beslenmek için büyük ölçüde tahıl ve hububata bel bağlarken, soylular çok fazla et yerdi.
Diyetlerinin temelini mayasız ekmek oluşturuyordu, ancak o zamanlar yoksulların geçim kaynağı olarak görülen deniz ürünleri kıyı bölgelerinde bol miktarda bulunuyordu.
Ayrıca çok fazla taze ürün, bira ve alkol tüketiyorlardı.
Orta Çağ Dini
Günlük ortam gerilimliydi. Hastalıkların neden olduğu yıkım doğruydu ve yaşanıyordu. Sıradan bir çiftçinin ani bir veba salgınından ya da başka bir hastalıktan kurtulma şansı çok azdı ve neler olup bittiğini anlama şansı daha da azdı.
Böylesine değişken bir dünyada insanların teselli için yıldızlara bakması şaşırtıcı değildir. Sonuç olarak, Orta Çağ Avrupası'ndaki çoğu insan kilisenin kurallarına körü körüne uyuyordu.
Azizler Kültü Orta Çağ insanları için son derece önemliyken, yıl hala birçok yarı Pagan unsurları barındıran dini festivallerle kutlanıyordu.
Köylüler O Kadar da Kötü Değildi
Yine de her şey kasvetli değildi. Orta Çağ Avrupa köylüleri, genel olarak, en azından bazı açılardan, bir çalışma takvimine ve sonsuz yükümlülüklere zincirlenmiş olan günümüzün ücretli çalışanlarından çok daha kolay bir zaman geçirdiler.
Tipik bir çiftçi, özgürlüğünün tadını çıkarmak için gerekli çiftçilik görevlerini tamamlamaktan sorumluydu. Orta Çağ köylüsünün yaşamı hasat sırasında zor olsa da, ekinler dikildikten ve kış bastırdıktan sonra köylünün çok fazla boş zamanı oluyordu. Daha da önemlisi, bu bir anarşi dönemi değildi.
Kırsal kesimdeki yaşamı düzenleyen ve insanların birbirlerinden faydalanmamalarını sağlayan malikane mahkemeleri vardı.
- İlgili: Orta Çağ Meslekleri
Yüksek ve Geç Orta Çağ'da Avrupa kırsalındaki köylü köyleri, dönemin yazı ve sanat eserlerinin de kanıtladığı gibi, çağdaş dünyanın çoğunda büyük ölçüde eksik olan güçlü bir topluluk duygusuna sahipti.
Bu, şüphesiz, hayatta kalmanın şans faktörüne bağlı olduğu zorlu bir varoluştu.
14. yüzyılda meydana gelen 1310'lardaki Büyük Kıtlık ve 1340'lardaki Kara Veba, kıta nüfusunun yarısından fazlasını yok etti.
Ancak çağdaş toplumun temelleri görülmeye hazırdı ve yayıldılar. Avrupa'yı birkaç yüzyıl boyunca yöneten köylü yaşam tarzı, 16. yüzyıl ve sonrasında gelen yeni bilimsel bilgi ve ekonomik üretkenlikle birlikte nihayet son buldu ve modern dünyayı başlattı.
