Rijksmuseum ve Amsterdam Üniversitesi'nden kimyagerler, 17. yüzyılda yaşamış Hollandalı ressam Rembrandt van Rijn'in Gece Devriyesi (The Night Watch) tablosuna parlayan ışığı nasıl getirdiğini, sanatçının paletinde daha önce hiç görülmemiş bir pigment kullanarak çözdüler.
İşin sırrı, arsenik ve sülfürle yapılan kurşun-kalay sarısı ve kırmızı-turuncu pigmentleri içeren alışılmadık bir boya kombinasyonunda yatıyor.
Görünüşe göre Rembrandt bu zehirli pigmentleri diğer renklerle kasıtlı olarak birleştirerek altın rengi bir ton yaratmış.
Keşif, 2019 yılında başlayan ve Rembrandt'ın başyapıtını daha iyi anlamayı amaçlayan Gece Devriyesi adlı geniş çaplı bir araştırma ve koruma projesinin bir parçası olarak yapıldı.
Sanat tarihçileri Rembrandt'ın paletinin "neredeyse komik düzeyde bir karmaşıklığa" sahip olduğunu söylüyorlar, ancak çok yakın zamana kadar, en ünlü eseri olan Gece Devriyesi için karıştırdığı renkler hakkında çok az şey biliniyordu.
2017 yılında bir başka Rembrandt tablosunun X-ray görüntülemesi, Hollandalı ressamın paletinde "yepyeni bir pigment" olduğunu ortaya çıkardı: yapay orpiment adı verilen sarıdan turuncuya arsenik içeren bir boya.
Ancak Gece Devriyesi'ndeki altın farklıdır.
17. yüzyılda bazı zengin pigmentler, orpiment veya realgar gibi ısıtılmış doğal arsenik sülfür cevherlerine fazladan arsenik veya sülfür eklenerek yapılıyordu. Gece Devriyesi'nde altın yapmak için kullanılan boyanın bir kısmı pararealgarın sarı, turuncu ve kırmızı pigmentlerinden elde edilmişti.
Araştırmacılar mikroskop kullanarak Rembrandt'ın bir milis askerinin çift kollu ve işlemeli devetüyü ceketinde görülen altın işlemelerin gölgelerini vurgulamak için küçük miktarlarda parlak turuncu boya kullandığını keşfetmiştir.
İki arsenik sülfür pigmenti (kırmızı/turuncu ve sarı) ya Rembrandt tarafından altın oluşturmak için karıştırılmıştı ya da Amsterdam'da kendisine bu şekilde karıştırılmış olarak satılmıştı.
Dönemin başka bir sanatçısında gözlemlenen benzer bir pigment karışımı, ikinci senaryonun daha gerçekçi olabileceğini düşündürmektedir.
Tüm bu bulgular, 17. yüzyıl Avrupa'sında tarihçilerin bir zamanlar düşündüğünden daha geniş bir toksik pigment çeşitliliğinin mevcut olduğunu göstermektedir.
Araştırmacılar, "Bugüne kadar Avrupa tablolarında ve sanat eserlerinde pararealgarın varlığı sadece birkaç vakada doğrulanmıştır" diye yazıyor.
Belki de Rembrandt devrimci bir yoldaydı ya da belki de diğer resimler üzerinde yapılacak daha ileri araştırmalar, onun zehirli pararealgar pigmentleriyle resim yapan birçok 17. yüzyıl sanatçısından sadece biri olduğunu ortaya çıkaracaktır.