Hindistan uzay programının kurucusu olarak bilinen Vikram Sarabhai, Hindistan'ın uzay araştırmalarında başı çeken bir astronom ve fizikçiydi. Fakat Sarabhai yalnızca tanınmış bir bilim insanı değildi. Aynı zamanda bir sanayici, kurumları geliştiren bir sosyal reformcu ve Hindistan'ın bağımsızlığına tutkuyla bağlı bir vizyonerdi.
Ülkesine olan benzersiz sevgisiyle yaptığı bilimsel çalışmalar Hindistan'ı 20. yüzyılda gökyüzünün ötesine ulaştırmayı amaçladı. Bu yazıda Hindistan'dan İngiltere'ye, yıldızlara ve daha ötesine uzanmış Vikram Sarabhai'nin hikayesini bulacaksınız.
Vikram Sarabhai Hiç Durmadan Çalıştı
Vikram Ambalal Sarabhai, 12 Ağustos 1919'da köklü Sarabhai ailesinde doğdu. Sarabhai'ler, Hindistan'ın İngiliz sömürge yönetimi altında olmasından rahatsızlık duyan ve bu duruma son vermeye çalışan büyük sanayiici bir aileydi. Aile, oğullarını Ahmedabad'daki Gujarat Üniversitesi'nde bilim okuması için yönlendirdi.
Sarabhai'nin yaptığı araştırmalar sayesinde, İngiltere'deki Cambridge Üniversite'sine giden yol çizilmişti. 1940 senesinde doğa bilimleri alanına yönelik sınava alındı. Fakat o yıllarda, II. Dünya Savaşı Avrupa'yı ve doğal olarak İngiltere'yle beraber kolonilerini içine çekmişti. Vikram Sarabhai kozmik ışınlara yönelik araştırmalar yaparken Hindistan'a döndü.
Sarabhai 1945'te II. Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle, doktorasını bitirmek için İngiltere'ye geri döndü. Burada 1947'de "tropik enlemlerde kozmik ışın araştırmaları" teziyle doktorasını elde etti.
Hint Uzay Programının Kurucusu
Sarabhai yeniden ülkesine döndü. Ahmedabad'da henüz 28 yaşında Fiziksel Araştırma Laboratuvarı'nı kurmayı başardı. Burası zamanla "Hindistan uzay bilimlerinin ana noktası" olarak yayılmaya başladı. İlk zamanlarda araştırmalarını kozmik ışınlar ve üst atmosferle sınırlı tuttu. Bu araştırmalar çok zaman geçmeden Atom Enerjisi Komisyonu tarafından finanse edilecekti. Bu sayede çalışmalarını genişletecek zemini bularak, teorik ve radyo fiziğini de dahil etti.
1962'de Hindistan Ulusal Uzay Araştırmaları Komitesi'ni (Hindistan Uzay Araştırmaları Örgütü veya ISRO olarak yeniden isimlendirildi) ve Thumba Ekvatoral Roket Fırlatma İstasyonu (TERLS)'nu kurdu. Her iki kuruluş bugün çalışmalarını sürdürmektedir.
Sarabhai Başka Neler Yaptı?
Sarabhai'nin ilgi alanları uzaydan ibaret değildi. Hindistan'ın çözmeye çalıştığı endüstri, iş ve diğer sosyo-ekonomik sorunları ele alarak geliştirmeye kendini adamıştı.
Sarabhai, ailesinin iş kollarını yönetmenin yanında, 1947 ve 1956 yılları arasında yönettiği Ahmedabad Tekstil Endüstrisi Araştırma Derneği gibi çok sayıda kar amacı gütmeyen kuruluşun başını çekti. Bu alanlardaki tecrübelerinden sonra, Hindistan'da profesyonel yönetim açığını farketti.
İngiliz sömürge yönetimi altında oldukları için, özellikle etki sahibi yönetim pozisyonlarına her zaman İngiliz sömürgeciler yerleştirilmişti. Buradan yola çıkan Sarabhai, 1962'de Ahmedabad'da Hindistan İdare Enstitüsü'nün kurulmasını destekledi.
Sarabhai, 1940 yılında Hintli dansçı Mrinalini Sarabhai ile evlendi. Eşi kendisini Hindistan'ın bağımsızlığına adayan tanınmış bir aileden geliyordu. Sorunlarla dolu bir evlilik olsa da, Ahmedabad'da geleneksel Hint sanatları kültürünü yaygınlaştırmak için Darpana Sahne Sanatları Akademisi'ni kurdular.
Hindistan'ın öncü fizikçilerden Homi Bhabha 1966'da öldükten sonra Sarabhai, Hindistan Atom Enerjisi Komisyonu başkanlığına getirildi. Burada çok kritik bir dönemde önemli işler gerçekleştirdi. Hindistan'ın nükleer santrallerini kurdu. Daha sonra belli belirsiz Soğuk Savaş ikliminde Hindistan'ın nükleer savunma teknolojisini geliştirmeye yönelik ilk adımları attı. Bhabha'nın nükleer araştırma çalışmalarını itinayla sürdürdü.
Uydu iletişimini kullanarak uzak köylere eğitim götürmek istedi. Buna yönelik programlar yaptı ve doğal kaynaklar aranırken uydulardan yararlanılmasını istedi.
Sarabhai bilim ve teknolojisinin her yönüyle ele alınmasını istiyordu. Çünkü uzaya dair her gelişmenin Hindistan'ı birkaç kat daha hızlı kalkındıracağından emindi. Sarabhai bilimi kullanarak Hindistan'ın tüm prangaları söküp atacaktı.
Vikram Sarabhai'nin Mirası
Sarabhai Aralık 1971 gecesinde Bombay'a gitmek üzere hazırlanıyordu. Diğer araştırmacılardan Avul Pakir Jainulabdeen Abdul Kalam (daha sonra Hindistan Devlet Başkanı oldu) ile kısa bir görüşme yaptıktan sonra 52 yaşında kalp krizinden öldü.
Hindistan'ın bağımsızlığı için yaptıklarından dolayı Sarabhai, ülkenin en yüksek onur derecelerinden ikisine sahip oldu: 1966'da Padma Bhushan ve 1972'de öldükten sonra verilen Padma Vibhushan.
Hindistan bilimine sağladığı katkı, ölümünden sonraki yıllarda çeşitli yerlerde kayıt altına alındı: Hindistan hükümeti uzay araştırma kuruluşunun binalarından birine adını verdi; Vikram Sarabhai Gazetecilik ödülü onun adına düzenlendi; ve Hindistan Posta Departmanı, ölümününün ilk yılında bir hatıra pulu bastı.
Kaynaklar: