Mayflower Gemisi: İngiliz Pilgrimlerin (Hacılar) Amerika Yolculuğu

İlk İngiliz Pilgrimler Amerika'ya nasıl yerleşti? Aşağıda ilk pilgrimlerin Amerika'ya ulaşmasını sağlayan Mayflower gemisinin yolculuğa çıkışı ve varışı arasında olan bitenleri ele aldık. Ancak önce İngiliz Pilgrimlerin kim olduklarından, Mayflower Sözleşmesi ve İngiliz göçmenlerin ardından devam eden göç sürecinden bahsedelim.

Bazıları dini özgürlük amacıyla yola çıkan (pilgrimage) ve bu nedenle pilgrim yani "hacı" olarak anılan 100 kadar insan 1620'de İngiltere'den Mayflower gemisine binerek Atlantik Okyanusu'nu aşmak üzere Amerika'ya yol aldılar. Pilgrimler, bugünkü Amerika'nın kurulmasında önemli rol oynamışlardır. Amerika'ya varışlarından 200 yıl kadar sonra "Pilgrim Atalar" (Pilgrim Fathers) diye anılmaya başlayan ve New England'daki ilk kalıcı yerleşim yerini kuran İngiliz göçmenler, İngiltere'deki Anglikan (İlngiltere) Kilisesi'nin batıl inançlarını ve Katolik inancından miras kalan törelerini ortadan kaldıramadığını düşünen Pilgrim muhaliflerdir. Pilgrimler Kilise'deki hiyerarşiye, özellikle üst düzeydeki başpiskopos ve piskoposa karşı çıkıyordu.

Ayrıca: İngiliz İç Savaşı: Otuz Yıl Savaşları'nın Britanya ayağı

Bir Pilgrim grubu olan Ayrılıkçılar Anglikan (İngiltere) Kilisesi'ni toptan reddediyor, yeni ve daha sade bir Kilise'nin gerekli olduğunu iddia ediyorlardı. Bu aykırı görüşler İngiliz tacına karşı tehdit olarak algılanmıştı, çünkü kral VIII. Henry Kilise'nin başıydı. Ayrılıkçıların kendi dini törenlerini yapmalarını yasakladı ve karşı gelenler hapse atıldı.

İlgili

Yeni Düzen (New Deal): ABD'yi Kurtaran Deneysel Politikalar

Denizaslanı Harekatı: Hitler'in İptal Edilen Britanya'yı İşgal Planı

Rosa Luxemburg Kimdir? En Etkili Devrimci Kadınlardan

En sonunda Nottinghamshire'da yaşayan bir Ayrılıkçı grubu Protestan yaşantısının ve düşüncesinin hakim olduğu Hollanda'ya kaçmaya karar verdi. 1608 yılının baharında Hollanda'ya gitmek üzere bir gemi kiraladılar. Önde sadece erkeklerin gitmesine izin verildi, ertesi yıl ailelerini de yanlarına alabildiler.

Fakat zaman içinde İngiliz Pilgirm başka bir ülkede kendilerini yabancı gibi hissetmeye başlamış ve geleceklerinin Amerika'da olduğuna ikna olmuşlardı. 1617 yılında Leidenli bir grup Virginia şirketiyle Amerika'da yerleşme izni konusunda görüşmek üzere Londra'ya gitti. İki yıl sonra bir plantasyon patenti ve bir grup yatırımcının desteğini aldılar.

İngiliz Pilgrimler ve tüccarlar daha sonra yeni yerleşimi desteklemek üzere bir ticaret şirketi kurdular. Yatırımcılar 10 sterlin vererek şirketin bir hissesini satın alabiliyordu; İngiliz Pilgrimler yedi yıllık çalışma karşılığında hisse sahibi olabildiler. Kar bir fona akıyor ve yedi yılın sonunda hisse sahipleri arasında paylaştırılıyordu.

Leidenli İngiliz Pilgrimler fonlarını Speedwell adlı küçük bir gemiyi satın almak için kullandılar. Gemi 22 Temmuz 1620 yılında Hollanda'dan Southampton'a doğru yola çıktı. Orada, içinde Ayrılıkçılar ve onların "Yabancılar" olarak adlandırdığı diğer göçmenlerin bulunduğu Londra'ya kayıtlı Mayflower adındaki gemiyle buluştu.

Amerika karası göründükten bir süre sonra Mayflower'da huzursuzluk başladı. İnsanların çoğu tıka basa dolu gemideki yaşamdan bezmişti ve ilk görünen kara parçasına ayak basmak konusunda endişeliydiler. Diğerleri ise daha güvenli bir liman bulmanın akıllıca olacağını savunuyordu. Bazıları Virginia şirketince verilen patentin İngiliz göçmenlere herhangi bir güç kazandırmadığını savundular, çünkü şirketin yetki alanının içindeydiler. Bazı karar alma süreçlerinin biçimlendirilmesinin gerektiği açıktı.

Mayflower'da gerçekleştirilen toplantıda liderler, kanun yapabilecek bir yönetim kurumu oluşturmak ve yerleşimi yönetebilecek memurların seçilmesini sağlamak üzere Mayflower Sözleşmesi olarak bilinen belgeyi düzenlediler. Bu belge gemideki 41 erkek yolcu tarafından imzalandı. Sözleşme Plymouth yönetiminin temelini oluşturuyordu ve yerleşim 1691'de Massachusetts'e bağlanana kadar yürürlükte kaldı.

ABD'nin altıncı başkanı olan John Quincy Adams sözleşmeyi daha sonraları "yeni bir ülkede kurulmakta olan bir toplumun eşit haklara sahip bireyleri tarafından gerçekleştirilen … gönüllü uzlaşmaya dayanan … modern zamanlardaki sosyal sözleşmelerin ilk örneği" olarak selamlayacaktı.

İngiltere'den Amerika'ya ulaşmak için Atlantik Okyanusu'nu geçmenin güçlüklerini yaşamış ve hayatta kalmayı başarmış Mayflower yolcuları için Amerika'da geçirilen ilk kış çok sertti. Kış bittiğinde insanların yarısı Plymouth'un soğuk topraklarına defnedilmişti.

İlkbahar gelip hava yumuşayınca umutlar da yeşerdi. İngilizce konuşan Squanto isimli bir Kızılderili, göçmenlerle dost oldu. O ve diğer yardımsever Kızılderililer yeni yerleşimcilere nasıl mısır ekeceklerini, hayvan tuzağı hazırlayacaklarını ve hatta ringa balıklarını nasıl gübre olarak kullanabileceklerini bile öğrettiler.

Amerika topraklarındaki stoklar genellikle azdı ve ilk birkaç yıl hasat umut kırıcı oldu. Virginia'daki Kızılderili katliamıyla ilgili haberler geliyor, gemiler korsanlar tarafından yağmalanıyor ve yerleşimciler Londra'daki destekçilerine karşı sürekli borçlu görünüyordu. Fakat yorulmadan azimle çalışan bazı iyimser göçmenler hayatta kaldılar. Yatırımcıları için hiçbir zaman bir kazanç sağlayamamalarına rağmen, 1627'de onların bütün hisselerini satın almayı başardılar. 1637'ye gelindiğinde Plymouth'da 549 kişi yaşıyordu.

"Pilgrim Atalar", ibadet özgürlüğünden ekonomik kazanç elde etmeye kadar değişebilen nedenlerle New England'a gelen binlerce göçmenin yolunu açtı. Avrupa'dan göçmenlerle dolu düzinelerce gemi yola çıktı: Bu gemilerde dindar muhaliflerden eski mahkumlara, serüvencilere ve iş insanlarına kadar çeşitli kişiler vardı.

Bazıları Plymouth'a yerleşirken diğerleri Maine'den Connecticut Vadisi'ne kadar yeni yerleşimler kurdular. Sonradan bölge toplu olarak New England adını aldı.

1630 yılında John Winthrop ve 1000'den fazla yerleşimci Plymouth'un kuzeyinde Salem'de Massachusetts Bay Şirketi'ni kurdu. XVII. yüzyılın ortalarında ilk İngiliz göçmenlerin peşinden Amerika'ya gitmiş olanların sayısı 80.000'den fazlaydı. Plymouth kolonisi sonraları Massachusetts'e dahil olsa da, yönetiminin düzenlenişi gelecekteki Pilgrim yerleşimleri için model vazifesi gördü.

Bazı tarihçiler Amerika'nın ilk İngiliz göçmenlerine gerçekte başardıklarından daha fazlasını affetme eğiliminde olsa da Amerika'nın oluşmasında oynadıkları öncü rol tartışılmaz bir gerçektir.

Pilgrimler ile dolu Mayflower gemisi İngiltere'den 1620'de Amerika'ya yola çıktı. Peki hikayesi neydi? Atlas Okyanusu'nda sert rüzgarlar esiyor ve dağ gibi kabaran derin yeşil dalgalar gittikçe yükseliyordu. Üç direği de gıcırdayan, ambar kapakları ince tahtalara sağlamlaştırılmış Mayflower, fırtınanın içinde yalpalayarak ilerliyordu. Dalgalar gemiyi insafsızca döverken içinde bulunan 36 İngiliz Pilgrim veya Protestan Ayrılıkçı ile, arkadaşları olan diğer 66 göçmen, güverteler arasında kendilerine sığınacak bir yer arıyordu.

İngiltere'den Amerika'ya yolculuğunda haftalardır bir dizi şiddetli kış fırtınasına karşı savaşmak zorunda kalan 180 tonluk Mayflower gemisi oldukça hırpalanmıştı. Küçük gemi, o güne gelene kadar okyanusa karşı verdiği her mücadeleden zedelenmiş, ama sağlam kalarak çıkmıştı. Fakat bu defa şiddetli dalgalar Mayflower'ı döverken mürettebat geminin büyük yelken direğinin gerilime dayanamayarak eğildiğini ve çatırdadığını duyuyordu. Direğin kırılması durumunda, ki öyle olacakmış gibi görünüyordu, gemi parçalanabilirdi.

Fırtınanın en şiddetli anında, Mayflower dalgalar arasında yukarı aşağı inip kalkarken kaptan Christopher Hones, mürettebat temcilcilerini ve yolcuları bir araya topladı. Bir karar vermek zorundaydılar. Yolcuların bazıları yola devam etmekten yanaydı, çünkü zaten Atlantik'in yarısını geçmiş sayılırlardı. Yaşamları için endişe eden diğerleriyse geri dönmeyi yeğliyorlardı. Geminin marangozu, yelken direğinin tamir edilebilmesi durumunda Mayflower'ın yeniden Amerika yönündeki rotasına dönecek kadar güç kazanabileceğini söyledi. Fakat güvertenin üstüne yıkılan dev direği onarım için kaldırabilmenin bir yolunun olmadığını da ekledi.

Gemideki İngilizlerden biri tam da zamanında yanında yelken direğini kaldırabilecek güçte bir demir alet olduğunu bildirdi. Bu mutlu tesadüf sayesinde mürettebat gerekli onarımı yapabildi ve İngiliz Pilgrim lideri William Bradford günlüğüne "Kendilerini Tanrı'nın iradesine teslim ettiklerini ve ilerleme azmi içinde olduklarını" yazdı.

Mayflower'da bulunan göçmenler için aksilikler, gemi Amerika'ya doğru yelken açmadan önce başlamıştı. Aslında yolculukta Mayflower'a Speedwell isimli diğer bir geminin eşlik etmesi planlanmıştı. Bu iki 1620 Ağustos ayında Southgampton'dan ayrılmış, fakat Speedwell yoğun bir şekilde su almaya başlayınca geri dönmekten başka çare kalmamıştı.

Plymouth limanında Speedwell'in kolay kolay denize açılabilir durumda olmadığı öğrenildi. Uzun bir gecikme döneminden sonra zaten çapına göre fazla kalabalık olan Mayflower'ın 66 yolcusuna, Speedwell'den gelen 36 kişi daha katıldı, gerisi de Plymouth'da kaldı. Böylece gemi 6 Eylül 1620'de, fırtınalı bir sonbahar gününde demir aldı.

Gemideki koşullar son derece çetindi. Yolcuların liderlerinden bazılarına kıç tarafında yer alan gemi çalışanlarına ait bölümde kalmaları için izin verilirken, yolcuların çoğu ranza veya hamak bulunmayan ana güvertede uyumak zorundaydı. Gemi o kadar kalabalıktı ki bazı yolcular gemide bulunan sandal veya filikalarda bile uyumak zorunda kalmışlardı.

Güvertelerin altındaki kısım karanlıktı, iyi havalandırılmıyordu ve sonraları kusmuk kokmaya başlamıştı, çünkü yolcuların çoğunu ciddi ölçüde deniz tutuyordu. Sorunlara fırtınaların da eklenmesiyle üst güverteden içeri yağmur ve tuzlu su da sızmaya başladı. Acımasız rüzgarlar tarafından alabora edileceği korkusuyla yelkenlerini indirmek zorunda kalan küçük tekne bazen günlerce rotasından sapıyordu.

Üşüyen, ıslanan umudu kırılan ve sıcak yemek yapamayan yolcular geminin aşırı kalabalık iç kısımlarına sığındılar. Atlantik yolculuklarının öncülerinden biri olan kaptan John Smith, Mayflower yolcularının dokuz hafta boyunca, fırtınalı sularda, su alan, her an dağılacakmış gibi çatırdayan küçücük bir gemide kaldıklarını yazmıştı. Göçmenlerin çoğu bitkindi.

Bir fırtınanın en şiddetli anında mürettebattan John Howland isimli genç bir adam yolcuların güvenliği için duyduğu kaygıdan dolayı, gemi tertibatının hiçbir bölümünün gevşemeye başlamadığından emin olabilmek için gönüllü olarak direğe tırmandı. Ancak birden bastıran dalgalar gemicinin vahşi denizin ortasında savrulan Mayflower'dan denize düşmesine neden oldu. Şans eseri geminin yan kısmından sallanan üst yelkene ait bir ipe tutunmayı başaran Howland, mürettebat tarafından yukarı çekilebildi.

Mayflower'daki yaşam koşulları çok kötü olsa da İngiliz göçmenler hala sağlıklıydı. Seyahat esnasında yolculardan yalnızca biri, William Butten öldü. Yolculuğun sonlarına doğru Elizabeth Hopkins gayet yerinde bir kararla Oceanus adını verdiği bir erkek çocuğu doğurdu.

…sonunda güzel bir ülkeyi görmek … bizi çok sevindirdi, yeniden karayı görmemizi sağlayan Tanrı'ya şükürler olsun.

William Bradford, New Plymouth Valisi

İngiliz göçmenler Plymouth'dan yola çıktıktan 67 gün sonra, 9 Kasım 1620'de Kuzey Amerika kıyısındaki Cape Cod'u gördüklerinde sevinç içinde, "Kara göründü!" diye bağırdılar. Kıyı şeridinin etrafından dolaşan Mayflower bugün Provincetown olarak bilinen yerde demir attı. İngilizler hemen bölgeyi keşfetmek için yola düştüler ve birkaç keşif yolculuğundan sonra "gemi taşımacılığına uygun" bir liman buldular.

Ülkenin iç kısımlarında mısır tarlaları ve küçük ırmaklar gördüklerinde bölgenin yerleşim için uygun olduğunu düşündüler, buraya Plymouth adını verdiler. Kabus yolculuk artık yalnızca anılarda kalmıştı. İngiliz göçmenler en sonunda, hayatta kaldıklarına sevinerek, Yeni Dünya'ya ilk adımlarını atıyorlardı.

Mayflower Gemisi Hakkında Sık Sorulanlar