Böcekler uyur mu? Uyku onarır ve gençleştirir. Onsuz zihinlerimiz keskin olmaz ve reflekslerimiz donuklaşırdı. Bilim adamları uyuyan kuşların, sürüngenlerin ve diğer memelilerin beyin dalgalarında bizimkilere benzer desenler tespit etmiştir. Peki ya böcekler için ne söylenebilir?
Böcekler Uyur mu?
Böceklerin bizim gibi uyuduklarını söylemek kolay değildir. Göz kapaklarına sahip değiller. Bu yüzden hızlı bir kestirme için gözlerini kapatan hiçbir böcek göremezsiniz. Bilim insanları, diğer hayvanlarda yaptıkları gibi bir böceğin beyin aktivitesini incelemenin ve bu sayede tipik dinlenme kalıpları olup olmadığını görmenin bir yolunu bulamamıştır.
Böceklerde Uyku Çalışmaları
Bilim adamları dinleniyor gibi görünen bazı böcekleri incelediklerinde, insan uykusu ile böcek istirahati arasında bazı ilginç paralellikler buldular.
Meyve sineği (Drosophila melanogaster) çalışmasında, araştırmacılar uyuduklarını belirlemek için meyve sineklerini bireysel olarak görüntüledi ve gözlemledi. Çalışma yazarları, böceklerin uyumaya benzer bir durumu öneren davranışlar sergilediklerini bildirdiler. Bu sineklerin günün belirli bir saatinde tercih ettikleri uyku yerlerine çekilerek gevşediğini fark etmişlerdi. Böcekler 2,5 saatten fazla sabit bir şekilde kalmıştır ancak bilim adamları bazen sineklerin bacaklarının seğirdiğini belirtmişlerdir. Bu dinlenme döneminde, meyve sinekleri duyusal uyaranlara daha zor cevap verdiler. Başka bir deyişle, meyve sinekleri bir kere uykuya daldığında, araştırmacılar onları uyandırmak için epey uğraştılar.
Başka bir çalışma, belirli bir gen mutasyonuna sahip meyve sineklerinin artan dopamin sinyalleri nedeniyle gece de aktif olduğunu göstermiştir. Araştırmacılar, meyve sineklerindeki bu davranış değişikliğinin demanslı insanlarda görülenlere benzer olduğunu belirtmiştir. Demans hastalarında dopamin seviyesindeki artış, gün batımında daha aktif olmalarına (ajite) neden olmaktadır.
Araştırmalar ayrıca, dinlenmeden yoksun bırakılan böceklerin de insanlar gibi zarar gördüğünü göstermiştir. Normal aktif sürelerinin ötesinde uyanık tutulan meyve sineği, en sonunda dinlenmeye izin verildiğinde normalden daha uzun süre uyuyarak kaybolan uykusunu gidermiştir. Diğer taraftan uzunca bir süre uyanık tutulan bir popülasyonundaki sonuçlar çarpıcı olmuştur: Meyve sineklerinin yaklaşık üçte biri ölmüştür.
Uykusuz bırakılan bal arılarıyla yapılan bir çalışmada, uyku uyumayan arıların kolonileriyle iletişim kurmak için gereken dansı yapamadıkları görülmüştür.
Böcekler Nasıl Uyur?
Yani evet, böcekler uyur. Böcekler açık bir şekilde zaman zaman dinlenir ve yalnızca kuvvetli uyaranlarla uyandırılırlar: Günün artan sıcağı, gecenin karanlığı veya bir avcının belki de ani bir saldırısı gibi. Bu derin dinlenme durumuna torpor denir ve böceklerin sergilediği gerçek uykuya en yakın davranış budur.
Göç eden monark kelebekleri uzun süren yolculuklarının ardından uykuya çekildiklerinde kendilerini avcılardan korumak için kalabalıklar halinde toplanırlar. Bazı arıların kendine özgü uyku alışkanlıkları vardır. Apidae ailesinin bazı üyeleri, geceleri uyurken her zaman çenelerini en sevdikleri bitkiye geçirdiklerinden emin olurlar.
Torpor ayrıca bazı böceklerin hayati tehlike oluşturan çevresel koşullara uyum sağlamasına yardımcı olur. Yeni Zelanda weta'sı gece sıcaklıklarının oldukça buzlu olduğu yüksek kotlarda yaşar. Weta soğukla savaşmak için geceleri uyur ve kelimenin tam anlamıyla buz tutar. Sabahları dışarı çıkar ve faaliyetine devam eder.
Böcekler uyur mu? Böceklerde uykuya dair bilgiler yazımız burada son buldu. Daha fazla içerik için bu bağlantıyı takip edebilirsiniz: https://evrenatlasi.com/k/yeryuzu-tabiat/