Korkunun tüyler ürpertici etkisi her şeyi tüketebilir. Bizi hızla bir tehdit tepkisine hazırlamak için vücudumuzda kendi kendini güçlendiren bir dizi kimyasal değişikliği tetikler.
Bu süreç ters gittiğinde, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) gibi etkiler ortaya çıkabilir — travmatik bir olayın kontrol edilemeyen tekrarlarına yol açabilen ve insanları korku içinde sıkışıp bırakan bir durum.
Ancak çoğumuzun sürekli olarak savaş-kaç-don modunda sıkışıp kalmadığını düşünürsek, vücudumuzun bu korku tepkisini dizginlemek için bazı mekanizmalara sahip olduğu açıktır. Araştırmacılar farelerin beyinlerinde bu frenlerden birini tespit ettiler.
Çalışma sırasında Yang Ming Chiao Tung Üniversitesi'nde (NYCU) bulunan biyomedikal araştırmacı Wen-Hsien Hou ve meslektaşları bu mekanizmayı, memeli beyninin hafıza işleme ve duygusal tepkilerle ilgili kısmı olan fare amigdalalarında buldu.
Fareler belirli bir sesi elektrik şokuyla ilişkilendirmeye koşullandığında ve ardından bu sesle tehdit edildiğinde, amigdalalarındaki bir grup hücre faaliyetle aydınlandı.
Hou, "Bu spesifik sinir hücreleri inhibe edildiğinde, fareler bir elektrik şoku beklediklerinde daha uzun süre donup kaldılar" diye açıklıyor.
Bu durum, 'korku freni' nöronları genetik olarak engellenmemiş olan akranlarına göre daha fazla korku yaşadıklarını gösteriyor.
NYCU nörofizyoloğu Cheng-Chang Lien, "Bu hücreler fren gibi davranarak korkuya aşırı tepki verilmesini engelliyor" diyor.
Araştırmacıların şimdiye kadar tespit ettiği anılarımızı (engram) tutan hücre devrelerinin çoğu glutamata yanıt veriyor. Ancak bu 'fren' devresi gama aminobütirik asit (GABA) tabanlı gibi görünüyor.
Önceki araştırmalar da bu iki nörotransmitter arasında bir geçişin korkuya dahil olduğunu göstermiştir.
İlgili hücreler, korku anıları için bir tür kütüphane görevi gören amigdalanın merkez-yan kısmında yer almaktadır.
Yeni tanımlanan sinirsel devre, glutamat kullanan korku hızlandırma devrelerimize karşı koyarak, bu anılara erişildiğinde memelilerin ne kadar korku ifade edeceğini kontrol ediyor gibi görünüyor.
İnsanlar farelerle birçok fizyolojik beyin özelliğini paylaşsa da, farklılıklar da var, bu nedenle bu sürecin kendi beyinlerimizde aynı şekilde işlediğini doğrulamadan önce hala gitmemiz gereken bir yol var. Ancak bu çalışma, içimizdeki bu korku frenlerini bulmak için bir yol sağlıyor.
Bulgularımız, korku anılarının oluşumu ve düzenlenmesinde yer alan karmaşık mekanizmalara ışık tutuyor" diye yazıyor Hou ve ekibi. "Seçici inhibisyonun korku belleği ifadesini geliştirdiğini gösteriyoruz."
Araştırmacılar insanlarda eşdeğer bir devre bulurlarsa, bilim insanları bunun TSSB'de bir rol oynayıp oynamadığını belirleyebilirler.
Bu araştırma Cell Reports'ta yayımlanmıştır.