Gezegen Bilimciler Ceres'in Eski Bir Okyanus Dünyası Olduğunu Söylüyor

Ceres, küçük cisimlerin evrimini anlamada kilit bir nesnedir ve bir uzay aracı olan NASA'nın Dawn misyonu tarafından yörüngeye oturtulan tek cüce gezegendir. Dawn verileri Ceres'in iç yapısı, bileşimi ve evrimsel yolunun kesin olmayan bir resmini çizmektedir. Yeni araştırmalar, yüzeyin yakınında yaklaşık %90 buz içeren ve 117 km derinlikte kademeli olarak %0'a düşen bir kabuğun Dawn gözlemleriyle aynı anda eşleştiğini göstermektedir. Bu kabuk yapısı, yukarıdan aşağıya katılaştıkça safsızlık bakımından daha zengin hale gelen donmuş bir okyanustan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle Dawn verileri, eski, saf olmayan bir okyanusun donmasıyla gelişen buzlu bir Ceres ile tutarlıdır.

ceres gezegeni
Bu sahte renkli görüntü cüce gezegen Ceres'i gösteriyor. Bilim insanları yüzey malzemelerindeki farklılıkları incelemek için sahte renk kullanmaktadır. Ceres'teki mavi renk genellikle parlak malzemeyle ilişkilidir, 130'dan fazla yerde bulunur ve tuzlarla tutarlı görünmektedir. Görsel: NASA / JPL-Caltech / UCLA / MPS / DLR / IDA.

Purdue Üniversitesi araştırmacısı Mike Sori, "Ceres asteroit kuşağındaki en büyük cisim ve bir cüce gezegen. Bence bazen insanlar küçük, topaklı şeyleri asteroit olarak düşünürler (ve çoğu öyledir!), ancak Ceres gerçekten daha çok bir gezegene benziyor," diyor.

"950 km çapında büyük bir küre ve kraterler, volkanlar ve toprak kaymaları gibi yüzey özelliklerine sahip."

"Ceres yüzeyinin yakınında çok miktarda su-buz olduğunu ve derine indikçe giderek daha az buzlu hale geldiğini düşünüyoruz."

"İnsanlar Ceres çok buzlu olsaydı, kraterlerin Dünya'da akan buzullar ya da süzülüp akan bal gibi zaman içinde hızla deforme olacağını düşünürlerdi."

"Ancak, simülasyonlarımız aracılığıyla, Ceres'teki koşullarda buzun daha önce tahmin edilenden çok daha güçlü olabileceğini gösterdik, eğer sadece biraz katı kaya karıştırırsanız."

Bu keşif, Ceres'in nispeten kuru olduğu yönündeki önceki inanışla çelişmektedir.

Yaygın varsayım Ceres'in %30'dan daha az buz içerdiği yönündeydi, ancak Sori'nin ekibi artık yüzeyin %90'ının buz olduğuna inanıyor.

Dr. Sori, "Tüm bunlara ilişkin yorumumuz, Ceres'in eskiden Europa (Jüpiter'in uydularından biri) gibi bir okyanus dünyası olduğu, ancak kirli, çamurlu bir okyanusa sahip olduğu yönünde" dedi.

"Bu çamurlu okyanus zamanla donarak, içinde bir miktar kayalık malzeme bulunan buzlu bir kabuk oluşturdu."

Yazarlar, Ceres'teki kraterlerde milyarlarca yıl boyunca gevşemenin nasıl gerçekleştiğini modellemek için bilgisayar simülasyonları kullandılar.

Purdue Üniversitesi doktora öğrencisi Ian Pamerleau, "Katı maddeler bile uzun zaman ölçeklerinde akar ve buz kayadan daha kolay akar" dedi.

"Kraterlerin derin çanakları vardır ve bu çanaklar yüksek gerilimler üretir, daha sonra daha düşük bir gerilim durumuna gevşer ve katı hal akışı yoluyla daha sığ bir çanakla sonuçlanır."

"NASA'nın Dawn görevinden sonra varılan sonuç, gevşemiş, sığ kraterlerin olmaması nedeniyle kabuğun o kadar buzlu olamayacağı yönündeydi."

"Bilgisayar simülasyonlarımız, buzun sadece çok az miktarda buz olmayan yabancı maddelerin karışmasıyla akabileceği yeni bir yolu hesaba katıyor, bu da çok zengin bir buz kabuğunun milyarlarca yıl boyunca bile zar zor akmasına izin verecek."

"Bu nedenle, gözlemlenen krater gevşemesi eksikliğine hala uyan buz bakımından zengin bir Ceres elde edebiliriz."

"Bu simülasyonlarda farklı kabuk yapılarını test ettik ve yüzeye yakın yüksek buz içeriğine sahip, derinlikle daha düşük buza inen kademeli bir kabuğun Cerean kraterlerinin gevşemesini sınırlamanın en iyi yolu olduğunu gördük."

Dr. Sori, "Bana göre tüm bunların heyecan verici yanı, eğer haklıysak, Dünya'ya oldukça yakın donmuş bir okyanus dünyasına sahip olmamızdır" dedi.

"Ceres, Jüpiter'in uydusu Europa ve Satürn'ün uydusu Enceladus gibi dış Güneş Sistemi'nin okyanus barındıran buzlu uyduları için değerli bir karşılaştırma noktası olabilir."

"Bu nedenle Ceres'in Evren'deki en erişilebilir buzlu dünya olduğunu düşünüyoruz. Bu da onu gelecekteki uzay aracı görevleri için harika bir hedef haline getiriyor."

"Ceres'in yüzeyinde gördüğümüz parlak özelliklerden bazıları, Ceres'in çamurlu okyanusunun kalıntılarıdır, şimdi çoğunlukla veya tamamen donmuş, yüzeye püskürmüştür."

"Dolayısıyla, bir uzay aracı göndermek için çok zor olmayan eski bir okyanus dünyasının okyanusundan örnekler toplayabileceğimiz bir yerimiz var."

Bulgular Nature Astronomy dergisinde yayımlandı.