Gizemli Patlamalar Sibirya'da Kraterler Yaratıyor

Sibirya'nın gizemli patlayan kraterlerinin arkasında ne var?

Uzak Sibirya'da keşfedilen birkaç devasa kraterden biri
Uzak Sibirya'da keşfedilen birkaç devasa kraterden biri. Görsel: Vasily Bogoyavlensky/AFP

Sibirya'da bulunan kraterleri oluşturan patlamalar doğrudan iklim değişikliğinden kaynaklanmıyor, ancak bu nedenle daha yaygın hale gelebilir.

Patlamalar büyük olasılıkla permafrost olarak bilinen donmuş toprağın altında gaz birikmesinden kaynaklanıyor.

Bu kraterlerin keşfedildiği kuzeybatı Sibirya'da büyük petrol ve gaz yatakları var. Bu yataklar onlarca yıldır çıkarılmaktadır. Bazı yataklar permafrost tarafından yerinde tutulmaktadır.

Kalın buz tabakaları ve permafrost, gaz rezervuarlarını hapseden 'kapaklar' olarak işlev görür. Bu kapakların herhangi bir şekilde zayıflaması gaz göçüne ve basınç artışı nedeniyle patlamalara yol açabilir.

Kısa Arktik yazları boyunca, yüzeydeki donmuş toprak çözülür ve bu da genellikle çok düz olan bu arazilerde suyun hareketini etkileyebilir.

Hem çözülen buz tabakaları ve su hareketi hem de fosil yakıt çıkarımı gaz göçünü ve birikimini etkileyebilir.

Kuzey Kutbu, iklim değişikliği nedeniyle dünyanın geri kalanından iki ila üç kat daha hızlı ısınıyor. Bu ısınma, Kuzey Kutbu'nda yazların uzaması, donmuş toprakların daha uzun süre çözülmesi ve hidrolojinin değişmesi anlamına gelmektedir ki bu da gazı yeraltında hapseden buz tabakalarını daha da zayıflatabilir.

Bu kraterlerin varlığı yakın zamanda keşfedilmiş olsa da, potansiyel olarak binlerce yıldır donmuş topraklarda meydana gelmektedir. Gaz birikiminin ve bunun sonucunda meydana gelen patlamaların kesin nedeni bilinmese de, iklim değişikliğinin bunların olasılığını artırmada rol oynaması muhtemeldir.

Mevcut araştırmalar, bu patlamaların kuzeybatı Sibirya gibi bölgelere özgü olup olmadığını belirlemeye odaklanıyor.