Uzayda ne kadar uzağa gittik? İnsanların uzayda seyahat ettiği en uzak mesafe, Ay'a ve çevresine kadardır. Nisan 1970'de Apollo 13 mekiği Dünya'dan 400.171 kilometre uzaktaydı. Bu mesafe 50 yılı aşkın süredir geçilmedi. Bununla birlikte, uzaya gönderdiğimiz diğer teknolojik cihazları ele alırsak çok, çok daha ileri gittik. Uzayı keşfetmek ve daha iyi anlamak için insansız sondalar fırlattık. Bu sondalar hala NASA bilim insanları tarafından kontrol ediliyor. Hatta iki uzay aracı şu anda Güneş Sistemi'nin dışına vardılar.
Uzay araçlarımızın ne kadar uzağa gittiğinden bahsetmeden önce, uzaydaki mesafenin nasıl ölçüldüğünü anlayalım. Güneş Sistemi içindeki mesafeler astronomik birim (AB veua AU) ile ifade ediliyor. 1 AB, Güneş ile Dünya arasındaki mesafedir ve yaklaşık 150 milyon kilometredir. Güneş'ten uzaklaştıkça ve diğer gezegenlere ilerledikçe kat ettiğimiz mesafeyi AB ile ölçüyoruz.
Bugün Güneş Sistemi'nin bölümlerini araştıran ve ayrıca dış uzayı keşfetmek üzere Güneş Sistemi'nin dışına çıkmış 5 sonda var.
| Sonda adı | Fırlatılma tarihi | Ana hedefi | Aktifliği | Uzaydaki uzaklığı |
|---|---|---|---|---|
| Pioneer 10 | 1972 | Jüpiter | 2003'te iletişim koptu | 132 AB |
| Pioneer 11 | 1973 | Satürn | 1995'te iletişim koptu | 107 AB |
| Voyager 2 | 1977 | Uranüs ve Neptün | Aktif | 129 AB |
| Voyager 1 | 1977 | Satürn'ün uydusu Titan | Aktif | 156 AB |
| New Horizons | 2006 | Jüpiter ve Plüton | Aktif | 52 AB |
1998'de Voyager 1, uzayda Güneş'ten en uzağa giden araç oldu ve 69 AB yol kat etti. 2022 itibariyle 156,3 AB yol kat etmiş durumda. Uzayda en çok yol kat etmiş yapay nesnedir. Bu uzaklık kabaca 156 x 150.000.000 km ve o da yaklaşık 23,4 milyar km yapıyor. 60.750 kez Ay'a gitmeye eş değer. Voyager 1, 44 yıl sonra hala Dünya'ya veri göndermeye ve komut almaya devam ediyor.
Uzayda anlamlı bir seyahat yapmak çok uzun zaman alıyor. Öyle ki Voyager 1'in 100 AB'lik heliosferin ucuna varması 26 yıl sürdü. Burası Güneş tarafından yaratılan ve Güneş Sistemi'ni içine alan bir koruma kalkanı. Voyager 1'in uzay yolculuğunun zamanları:
- Eylül 1977 – Fırlatıldı
- Ocak 1979 – Jüpiter'e ulaştı
- Ağustos 1980 – Satürn'e ulaştı
- Şubat 2003 – Heliosfer balonunun iç tabakası olan sonlandırma şokuna girdi
- Haziran 2012 – Heliosfer balonunun dış tabakası olan heliopause'a girdi
- Mart 2013 – Heliosferi geçerek yıldızlararası uzaya adım attı
Voyager 1'in ne kadar yol kat ettiği, anlık hızı ve şu anda hangi enstrümanları kullandığını buradan canlı takip edebilirsiniz.
Voyager 1 2025 yılına kadar görevini sürdürmesi için yeterli enerjiye sahip olacak. Böylece uzayda daha da derine gitme ve keşfettiği verileri bize gönderme şansı bulacak. Voyager 1 yoluna bozulmadan devam ederse sonda saatte 61.500 km hızla 48 yıl boyunca uzayda ilerlemiş olacak.
Voyager 1 bizle iletişimini kestikten sonra bile yaklaşık 300 yıl içinde Oort Bulutu'na varacak. Oort Bulutu, Güneş Sistemi'ni saran dev bir kabuktur. Heliosferi çevreleyen daha da büyük bir balon. Gördüğümüz kuyruklu yıldızların çoğunun Oort'tan geldiğine inanılıyor. Henüz hiçbir uzay aracı Oort Bulutu'na varmadığından bu gizemli bölgenin kesin yanıtlarını bulmuş olacağız.