İrlanda'nın Tarihi, Etnik Yapısı, Ekonomisi ve Yönetim Biçimi

İrlandaca'da Éire olarak bilinen batı Avrupa ülkesi İrlanda, Britanya Adaları'nın en kuzeyindeki toprakların altıda beşini elinde bulundurur. Ülke insanlarının kökenleri Gal diline kadar uzanıyor. Ada ülkesi olmasından dolayı izole yapısı eskilere uzanan kültürünü olduğu gibi korumasını sağladı. Tarihte bir süre tarım odaklı fakir bir ülke olarak bilinmiştir

İrlanda Hakkında Bilgiler

Başkent Dublin metropolitan yapıya sahip. Ülke nüfusunun dörtte biri burada yaşıyor. İkinci büyük şehir olan Cork ise bir katedral şehridir. İnsanları folklora ve sosyal geleneklere bağlıdır.

• Resmi adı: Éire (İrlandaca)
• Başkent: Dublin
• Nüfus: 4.834.989 (2018)
• GSYH: 55.290 ABD Doları
• Yüz ölçümü: 70.237 kilometrekare
• Resmi din: Yok
• En yüksek noktası: Carrauntoohil tepesi, 1.038 metre

İrlanda'nın Kültürü

İrlanda tarihte Keltler, İskandinavlar, Normanlar, İngilizler ve İskoçlar tarafından işgal edilmiş ve sömürgeleştirilmiş olmasına rağmen genel olarak etnik ayrım yoktur. İrlanda her zaman misafirperver bir yer olarak bilindi ve bu çeşitlilik ülke için yeni değil. Ülkede hala hayatlarını süslü at arabalarında sürdüren göçebe gezginler bulunuyor. Bu göçebeler yüzyıllardır İrlanda'da.

İnsanlar 5. yy'da Hristiyanlığa geçmeden önce büyük ölçüde Kelt dinine inanıyordu. 100 Kelt tanrısının ismi hala hafızalarda yer etmektedir. Nüfus geniş ölçüde Roma Katoliği'dir ve Katolik Kilisesi hala ülke ve halk üzerinde etkilere sahip. Aziz Patrik, yoncayı Teslis metaforu olarak kullandığından ülkenin sembolü haline gelmiştir.

İrlanda'nın Ekonomisi

Ülkenin karma bir ekonomisi var. Devlet destekli yarı özel kuruluşlar ülkenin demiryolu ve karayolu taşımacılığını, bazı televizyon ve radyo istasyonlarını, elektrik üretim ve dağıtım sistemini ve turba endüstrisini işletiyor. Devlet şirketleri hava taşımacılığı ve sağlık sigortası alanlarında da aktif. Tarım, ekonominin ana direklerinden biri. Çiftliklerin çoğu aileler tarafından yönetiliyor. Bununla beraber ülke aynı zamanda dünyanın yazılım ihracatı liderleri arasında. Elektrikli makineler, işlenmiş gıdalar, kimyasal ürünler ve tekstil başlıca gelir kaynaklarından bazıları.

İlgili

Tunus'un Tarihi, Dini, Dili, Yönetim Biçimi, Ekonomisi

Amerika Birleşik Devletleri'nin En Tehlikeli Eyaletleri -2023

İsveç'in Tarihi, Yönetim Şekli ve İklimi

İrlanda Yönetim Biçimi

İrlanda cumhuriyeti parlamenter demokrasi ile yönetiliyor. Başkan (uachtarán) halk tarafından seçiliyor; yedi yıl görevde kalıyor ve ikinci kez seçilebiliyor. Başkan, parlamentodan (oireachtas) geçen tasarıları onaylıyor ve başbakan (taoiseach) tarafından istenirse oireachtas'ı toplayıp dağıtabiliyor. İrlanda'nın yerel polis güçleri bulunmadığından adalet bakanlığının Barış Güçleri (An Garda Síochána) vardır.

İrlanda'nın Avrupa Birliği ile İlişkisi Nasıl Gelişti?

İrlanda 1973 yılından bu yana Avrupa Birliği'nin bir üyesidir ve AB ile olan ilişkisi hem fırsatlar hem de zorluklarla karakterize olmuştur. Bugün bu ilişkideki kilit konular arasında ticaret, göç ve AB'nin ulusal politika ve öncelikleri şekillendirmedeki rolü yer almaktadır. İrlanda, daha yakın bir Avrupa entegrasyonunun güçlü bir savunucusu olmuş ve Brexit'i ve bunun İrlanda ekonomisi ve toplumu üzerindeki potansiyel etkisini yüksek sesle eleştirmiştir.

İrlanda Eğitim Sistemi

İlkokul eğitimi ücretsiz ve daha ilk baştan tümüyle din temelli yürütülüyor. Orta öğretim özel okullarda veriliyor ve bunlar da ağırlıklı olarak dini okullar. Dublin Üniversitesi (Trinity Koleji) 1592'de kuruldu. Ulusal okuryazarlık oranı ile 2000'de dünyada 5. sıradayken 2010'da 17. olması eğitim sisteminin sorgulanmasına neden olmuştur.

İrlanda Kısa Tarihi

Ülke 12. yüzyılda büyük ölçüde bölünmüş haldeydi. Kuzey kültürel olarak İskoçya'ya, doğu Roma Britanyası ve Galler'e, güney Galler ve Fransa'ya, güneybatı ve batı Fransa ile İspanya'ya aitti. Bu topraklar 15. ve 16. yüzyılda Hristiyan sanatının ve öğretisinin saygın merkezi haline gelmiştir. İrlanda büyük ölçüde göçmenlerle kurulmuş ve yükselmiştir. Yetiştirdiği insanlar ileride Amerika Birleşik Devletleri'nin kurulmasında rol oynadı.

İrlanda'nın Tarihi Kimliğini Nasıl Şekillendirmiştir?

İrlanda, antik Kelt toplumlarından Vikinglerin ve Normanların gelişine ve ardından İngilizler tarafından sömürgeleştirilip egemenlik altına alınmasına kadar binlerce yıla yayılan zengin ve karmaşık bir tarihe sahiptir. Bağımsızlık mücadelesi ve 20. yüzyılda ülkenin bölünmesi de İrlanda kültürü ve kimliği üzerinde derin bir etkiye sahip olmuştur. Bu durum İrlanda'nın diline, müziğine, edebiyatına ve kültürel mirasının diğer yönlerine de yansımıştır.

İrlanda'nın İklimi

İrlanda cumhuriyeti batıya uzanan Büyük Britanya adasının önemli bir kısmına sahip. Ülke ile ada arasında 18 ila 193 kilometreye kadar boşluk bulunmaktadır. Birçok göl, geniş bataklık alanları ve alçak sırtlarla bol manzara veren doğal bir ovası var. Kuzeydeki Blue Stack Dağları geniş dağ sıralarından biri. Ülkenin bol ancak kısa nehirleri bulunuyor. Hükümet arteriyel drenaj projeleri ile taşkınları önleyerek daha fazla alanı tarım yapmaya uygun hale getirmiştir.

İklimi genel itibariyle orta derecede soğuk ya da ılımandır. İklimini yalnızca 113 km uzaklıktaki Atlas (Atlantik) Okyanusu'ndan alır. Ortalama sıcaklıklar yıl boyu 4 ila 16 derece arasındadır. Bol yağışlı ve tutarlı iklimi ülkenin büyük hayvan nüfusunun temelini oluşturan otlaklar için özellikle faydalıdır. Dağlar dışında kar nadiren görülür ve uzun süreli veya şiddetli kar fırtınası neredeyse yoktur.

İrlanda Hakkında Sık Sorulanlar

Kaynaklar:

• Central Intelligence Agency – The World Factbook – Ireland