Araştırmaya göre, küçük miktarlarda kırmızı ve işlenmiş et – örneğin domuz pastırması ve sosis – tüketmek bağırsak kanseri riskini artırabiliyor. Oxford Üniversitesi tarafından yürütülen ve Dünya Sağlık Örgütü ile Cancer Research UK tarafından finanse edilen son çalışmada, kırmızı et yemenin zararlı olabileceğine dair bulgulara rastlandı. Peki risk tam olarak ne kadar büyük?
İşlenmiş Et ve Kanser Riski Arasındaki İlişki
Konuyla ilgili yapılan çalışmadan elde edilen sonuçlar oldukça ilginç. Araştırmacılar, İngiltere Biobank araştırmasına katılan yaklaşık yarım milyon kişiden gelen verileri analiz etti. Çalışmada, altı yılı boyunca 2.609 kişinin bağırsak kanseri geliştirdiğini buldular:
- Günde üç domuz pastırması yemek, bir tane yemeye göre bağırsak kanseri riskini %20 artırabiliyor.
- Araştırmada, günde 21 gr kırmızı ve işlenmiş et yiyen her 10.000 kişiden 40'ına bağırsak kanseri teşhisi konuldu.
- Günde 76 gr yiyenlerde ise rakam 48'di.
NHS'e göre, 76 gr pişmiş kırmızı et, yaklaşık 226 gram sığır filetosu biftek ile eşdeğer. Bir dilim jambon veya domuz pastırması ise yaklaşık 23 gr işlenmiş ete denktir.
İşlenmiş Etin Ne kadarı Çok fazla?
Net değil. Cancer Research UK (CRUK), İngiltere'de her yıl görülen 41.804 bağırsak kanseri vakasının 5.400'ünün, insanların hiç işlenmiş et yememesi durumunda önlenebileceğini söylüyor.
CRUK'in bilgi yöneticisi Emma Shields'e göre, "Bu çalışma ne kadar fazla et yerseniz kanser olma riskinizin o kadar yükseldiğini gösteriyor ve bunun tersi de doğru; yani ne kadar az yerseniz bağırsak kanseri olma olasılığınız o kadar az olur"
Ancak her yıl 54.300 kanser vakasına neden olan sigara içiminin daha büyük bir risk oluşturduğu da kabul ediliyor.
Public Health England, anketlerindeki birçok insanın çok fazla kırmızı ve işlenmiş et yediğini söyledi. Uzmanlar bu insanlara tavsiyelerde bulundu. Sağlık Bakanlığı, günde 90 gr'dan fazla kırmızı ve işlenmiş et yiyenlerin bunu 70 gr'a düşürmesi gerektiğini tavsiye ediyor.
Biraz Kırmızı Et Yemenin Faydası
Bakanlık, kırmızı etin bazı faydaları olduğunu – örneğin demir ve protein içerdiğini – ve potansiyel riskleri dengelediğini söylüyor.
İnsanlar hala et yiyip sağlıklı olabilirler.
Riskli Kılan Nedir?
İşlenmiş et – pastırma, bazı sosisler, sosisli sandviçler, salam dahil – raf ömrünü uzatmak veya tadı değiştirmek için modifiye edilir – ana yöntemler dumanlamak, kürlemek ya da tuz veya koruyucu madde eklemektir.
İşleme dahil olan kimyasalların kanser riskini artırabileceği düşünülmektedir. Barbekü gibi yüksek sıcaklıkta pişirme yapmak kanserojen kimyasallar oluşturur.
Sığır eti, kuzu eti ve domuz eti gibi kırmızı etler söz konusu olduğunda, proteinlerden biri (kırmızı rengi veren) ısı ve benzer işlemlerle parçalandığı takdirde bağırsaklara zarar verebiliyor.
Ancak uzmanlar bu bağlantıyı hala tam olarak anlamaya çalışıyorlar.
Uzmanlar Et Hakkında Ne Diyor?
Reading Üniversitesi'nden Prof Gunter Kuhnle, çalışmayı et alımı ile bağırsak arasındaki bağlantının (kolorektal olarak da bilinir) çok ayrıntılı bir analizi olarak nitelendirdi.
Kendisi şunları ekliyor: "Sonuçlar, hem kırmızı hem de işlenmiş et tüketiminin kolorektal kanser riskini arttırdığı önceki bulguları doğrulamaktadır. Kırmızı ve işlenmiş et alımının 50 gr artış başına yaklaşık %20'lik kanser riski artışı sağlaması, daha önce bildirilmiş olanlarla paraleldir ve bulguları doğrular."
Çalışma aynı zamanda diyet lifin kolorektal kanser riskini azalttığını gösteriyor. Artan lif tüketimi, işlenmiş et tüketiminin aksine, daha fazla fayda sağlıyor. Bununla birlikte, bağırsak kanserine neden olan diğer etkenler arasında özellikle yaş, genetik, diyet lif eksikliği, hareketsizlik ve yüksek alkol tüketimi gösterilmektedir.