İtalya'daki Geç İmparatorluk Dönemi Roma Villası Fiumana'da Üst Üste Binen Üç Thermae Kompleksi Keşfedildi

Kuzey İtalya'nın Emilia-Romagna bölgesindeki Predappio'da yer alan Roma villası Fiumana'nın arkeolojik alanında Parma Üniversitesi tarafından yürütülen üçüncü kazı çalışması geçtiğimiz günlerde sona erdi

Fiumana'daki geç imparatorluk dönemi Roma villasında yapılan kazılardan bir görünüm
Fiumana'daki geç imparatorluk dönemi Roma villasında yapılan kazılardan bir görünüm. Görsel: Università di Parma

Profesör Riccardo Villicich başkanlığında yürütülen kazılar, kazının ilk iki yılında elde edilen verileri doğrulayarak olağanüstü ilgi çekici bir kompleksi ortaya çıkardı.

Geçen yıla kadar bu alanla ilgili bilgiler, 2023 yazında keşfedilen mermer mobilyaların da gösterdiği gibi, Augustus döneminden kalma, büyük prestije sahip kentsel-rustik bir villaya odaklanmıştı.

Bu alan büyük olasılıkla Forum Livi'nin yüksek aristokrasisinden kamuya mal olmuş bir kişiye aitti. Bu villanın üzerine, Geç Antik Dönem'de, çok geniş bir alanı kaplayan pavyonlar halinde dağıtılmış büyük bir kompleks eklenmiştir. Mimari tasarımının özgünlüğü nedeniyle "Taş Yonca" olarak bilinen bu pavyonlardan biri, önceki kazı çalışması sırasında tespit edilmiş ve sadece kısmen araştırılmıştır.

Roma köyü Fiumana'daki kazıların genel görünümü
Roma köyü Fiumana'daki kazıların genel görünümü. Görsel: Università di Parma

Bir buçuk ay süren bu yılki arkeolojik çalışma, alanın tarihini yeniden yazdı. Önceki yıllarda büyük bir termal kompleksin tespit edildiği "Taş Yonca"nın yaklaşık 120 metre doğusunda tespit edilen Geç Antik Çağ villasının ikinci pavyonunun kapsamlı kazısına başlanmasına karar verildi.

Termal pavyonun inşasına katılan işçilerden biri tarafından kaybedilmiş olması muhtemel olan ve alanın kapalı katlarında ele geçirilen, içinde yaklaşık otuz sikke bulunan bir çantanın şanslı keşfi, Geç Antik Çağ villasının inşa aşamasının kesin olarak tarihlenmesine olanak sağlamıştır. Bulunan son sikkeler İmparator III. Valentinianus (MS 425-455) dönemine tarihlenmektedir. Dolayısıyla, Placidian hanedanlığı ve Batı Roma İmparatorluğu'nun başkenti olarak Ravenna dönemindeyiz.

Sadece iki binası tespit edilebilen kompleksin ihtişamı (villanın konut kısmı ile çeşitli pavyonlar ve peristiller arasındaki tüm bağlantı mimarileri hala kayıptır), zemin kaplamaları ve duvar kaideleri için kullanılan malzemelerin zenginliği (Asya mermerleri, Yunan, Afrika kökenli ve bazıları Mısır'daki imparatorluk ocaklarından) ve incelenen iki pavyon için benimsenen yenilikçi mimari çözümler, kompleksin Ravenna sarayıyla doğrudan bağlantılı, zamanına göre olağanüstü ekonomik kaynaklara sahip en üst düzey bir elite ait olduğunu göstermektedir.

Roma kenti Fiumana'nın termal kompleksinden detay
Roma kenti Fiumana'nın termal kompleksinden detay. Görsel: Università di Parma

5. yüzyılda yarımadadaki mevcut villaların yaklaşık %60'ı terk edilmiş ya da dönüştürülmüştür ve yeni yapılara çok nadir rastlanmaktadır. Bu nedenle, Fiumana'nın Geç Antik Çağ villası ulusal arkeolojik peyzajda benzersiz bir örnek teşkil etmektedir.

    Ayrıca, 2024 arkeolojik araştırmaları, altlarında bulunan 5. yüzyıl hamamlarından daha eski iki termal komplekse karşılık gelen duvarların, havuzların ve zeminlerin iç içe geçmesiyle daha önceki evrelerin şaşırtıcı bir şekilde çoğaldığını belgelemiştir.

    Bu komplekslerden biri Augustus zamanından kalma bir villaya, diğeri ise imparatorluk döneminin ortalarından kalma bir tadilata karşılık gelmektedir. Ancak belki de en ilginç keşif Cumhuriyet dönemine aittir. Opus quadratum'da büyük taş bloklardan oluşan bir temelin kalıntıları, bölgede bulunan termal sularla ilgili olarak alanın eski bir işgaline işaret edebilir. Muhtemelen büyük bir havuza ait olan uzun bir duvarın keşfi ve aynı yerde üst üste üç thermae kompleksinin inşa edilmesinin tercih edilmesi bunu doğruluyor gibi görünmektedir.