Kadife Karınca: Süper Kahraman Eşek Arısı

Kadife karınca, arıların süper kahramanıdır. Eğer kaçamazsa dış iskeleti inanılmaz derecede sağlamdır. Bir kadife karıncayı ezmek bal arısından yaklaşık 11 kat daha fazla güç gerektirir.

İsimlerine ve görünüşlerine rağmen kadife karınca aslında karınca değil eşek arısıdır. Bu göz alıcı tüylü böceklerin çoğu, kırmızı, turuncu, beyaz ve siyah gibi parlak, zıt tonlar taşır. Gösterişli vücutları mesafeli olunması konusunda açık bir uyarıdır. Dişi kadife karıncalar neredeyse tüm hayatlarını yalnız başına yumurtalarını bırakacak uygun yer arayarak geçirir.

Bu göçebe yaşam tarzının en büyük zorluklarından biri yırtıcılar tarafından pusuya düşürülmektir. Neyse ki bu eşek arısı çoğu saldırıyı engelleyebileceği kapsamlı bir savunma sistemine sahip.

Kadife Karıncanın Özellikleri

Kadife Karıncanın Özellikleri
Devedikeni kadife karıncası, Dasymutilla gloriosa, çöl ortamında beyaz görünüme sahip nadir hayvanlardan biridir.

Yaban arısı ailesi Mutillidae'nin içinde yaklaşık 8.000 tür var. Bu grup dişilerin büyük, tüylü karıncalara benzerliğinden kadife karınca olarak biliniyor. Örneğin, devedikeni kadife karıncası, Dasymutilla gloriosa, çöl ortamında beyaz görünüme sahip nadir hayvanlardan biridir (üstte).

Kadife karıncalar yalnız böceklerdir. Erkeklerin kanatları varken yerde dolaşan dişiler kanatsızdır. İkililer birbirlerini bulup çiftleştikten sonra kendi yollarına giderler.

Dişi yumurtlamaya hazır olduğunda kazmak veya yuva yapmak yerine diğer türlerin yuvalarını kullanır. Yani Kadife karıncalar parazitoit bir yaşam tarzına sahip. Yere yuva yapan yaban arıları gibi böceklerin pupalarını kullanırlar. Kadife karınca larvası yumurtadan çıktığında konakçı pupayı yemeye başlar. Pupa başına bir yumurta bıraktığından dişi her gün bolca dolaşır.

Kadife karınca başka bir hayvanın yemeği olmaktan kaçınmak konusunda müthiş savunma mekanizmalarına sahip. Canlı rengi, savunma amaçlı yaydığı kimyasal koku ve çıkardığı yüksek ses bunlar arasında.

Süper Kahraman Kadife Arı

Dasymutilla klugii en güçlü iğneye sahip tür.
Dasymutilla klugii en güçlü iğneye sahip tür. Insects Unlocked, Flickr (CC0 1.0).

Dişi kadife karınca uçamaz. Dişisinin kanatsız olduğu ve tüylü karıncayı andırdığı 8.000 yaban arısı türünden biridir. Uçuş kaslarının yerinde güçlü bacak kasları vardır, bu da böceği hızlı ve güçlü kılar. En büyük kadife karınca türü olan Dasymutilla occidentalis saniyede 14 santimetre gibi şaşırtıcı bir hızla koşar.

Kadife karınca, arıların süper kahramanıdır. Eğer kaçamazsa dış iskeleti inanılmaz derecede sağlamdır. Bir kadife karıncayı ezmek bal arısından yaklaşık 11 kat daha fazla güç gerektirir. Kadife karıncanın vücudu da yuvarlaktır, böylece ısırma ve sokma girişimlerinden hasar almaz.

Eğer yırtıcı hayvan hala pes etmezse sıra kadife karıncanın acı veren iğnesine gelir. Öyle ki bugün yaşayan hiçbir hayvan özellikle kadife karıncaları hedef almıyor.

2018 tarihli bir makale dişi kadife karıncaların çeşitli böcekçillerin saldırılarına karşı "neredeyse geçirimsiz" olduğunu bulmuştur. Kadife karıncaların bazı yırtıcılar (kurbağa, kertenkele veya sivri fare) ile girdiği 100'den fazla etkileşimde yalnızca bir tanesi ölmüştür.

Kadife Karınca Sokması

kadife karınca
USGS Bee Inventory and Monitoring Lab, Flickr.

Bir kadife karıncanın iğnesi vücudunun yarısı kadardır. Kadife karınca sokmasının ne kadar acı verici olduğu türe göre değişiyor. Bazı türler bal arısından acısızken Dasymutilla klugii en acı veren kadife karınca sokmasına sahip. Sıcak bir yağın ele dökülmesi gibidir.

D. klugii'nin sokma acısını geçen yalnızca savaşçı yaban arısı (Synoeca septentrionalis), tarantula şahini (Pepsis sp.) ve kurşun karınca (Paraponera clavata) var ve acıları akıl almazdır.

Ölümcül olmasa da kadife karınca verdiği acı nedeniyle "inek katili" lakabını taşıyor. Yalnız yaşayan kadife karıncanın zehiri bal arısından yaklaşık 25 kat zayıftır. Agresif olmasalar da uzaktan izlemek önerilir.

Kadife Karınca Neden Çok Renkli?

kadife karınca
Canlı renkler ile yırtıcıları caydırırlar. Turuncu-siyah renkli Dasymutilla aureola türü. Ken-ichi Ueda, Wikimedia Commons (CC BY 4.0).

Kadife karınca parlak renklidir. Kırmızı, turuncu, sarı, siyah ve beyazdır. Çarpıcı renkleri aposematik sinyallerdir. Aposematizm çeşitli hayvanlarda evrimleşmiştir ve yırtıcıyı hayvanın zehirli olması veya zehirli iğne taşımasına karşı caydırır.

Kadife karınca ayrıca yırtıcılara uyarı sinyali olarak sesi kullanıyor. Bu böcekler kendisini tehdit altında hissettiğinde keskin bir gıcırtı sesi çıkarır. Bunu karnın iki bölümünün birbirine sürttüğü çizgili bir organla yapıyor. Kadife karıncanın renklerinin kuşları ve sesinin ise fare gibi yırtıcıları caydırdığı görüldü.

Müllerian Taklitçiliği Yapıyor

kadife karınca
fitopardo.com/Moment/

Kadife karınca türleri dağılımlarına ve aposematik renklerine göre birçok gruba ayrılıyor. Dünya'da Müllerian taklitçiliğinin bilinen en büyük örneğini temsil ederler.

İlk kez 1870'lerde önerilen bir kavram olan Müllerian taklitçiliği iyi savunulan türlerin birbirinin uyarı sinyallerini karşılıklı yararları için taklit edecek şekilde evrimleşmesidir. Kadife karıncaların aynı renk, acı ve stridülasyon gibi savunmaları paylaşması, yırtıcıların onlardan kaçınması gerektiğini daha çabuk öğrenmesini sağlıyor.

Bu hayvanlar turuncu-siyah veya beyaz-siyah tonlarda olabilir. Bir erkek ve dişi kadife karıncanın aynı tür olup olmadığını belirlemek zordur çünkü bazen birbirlerine çok benzemezler.