Keseli sıçan ya da opossum (Didelphimorphia takımı), Amerika'da bulunan tek keseli hayvandır. Virginia opossum (Didelphis virginiana) Amerika Birleşik Devletleri'ndeki tek türdür ancak Batı Yarımküre'de en az 103 tür vardır. "Opossum" kelimesi, kabaca "beyaz köpek" olarak çevrilir ve hayvanın Powhatan veya Algonkin dilindeki adından gelmektedir. Opossum genel olarak possum olarak bilinir ve Doğu Yarımküre'deki bazı keseliler de possum olarak adlandırılır (Phalangeriformes, kuskusumsular alt takımı).
Keseli sıçan (Opossum) Hakkında Bilgiler
- Bilimsel adı: Didelphimorphia (örneğin, Didelphis virginiana)
- Yaygın isimler: Opossum, possum
- Boyut: 33-94 cm artı 20-48 cm kuyruk
- Ağırlık: 0,7 kg – 6,3 kg arası
- Ömrü: 1-2 yıl
- Beslenme: Hepçil (Omnivore)
- Habitat: Kuzey, Orta ve Güney Amerika
- Popülasyon: Bol ve artan (Virginia opossum)
- Korunma durumu: En az endişe verici (Virginia opossum)
Keseli Sıçanın Tanımı
Keseli sıçanların boyutu bir kemirgenin boyutundan evcil bir kedinin boyuna kadar değişir. Kuzey Amerika keseli sıçanı olarak da bilinen Virginia opossum (Didelphis virginiana), habitatına ve cinsiyetine göre farklı boyutlarda olmaktadır. Kuzeydeki opossumlar daha güneyde yaşayanlardan çok daha büyüktür. Erkekler dişilerden çok daha büyüktür. Ortalamada bir Virginia keseli sıçanı burnundan kuyruğuna kadar 33 ila 94 cm arasında değişmekte olup, kuyruğunun uzunluğu 20 ila 48 cm arasındadır. Erkeklerin ağırlığı 0,7 gr ile 6,3 kg arasında iken, dişilerin 0,3 kg ile 3,7 kg arasındadır.
Virginia keseli sıçanları gri veya kahverengi kürklü ve beyaz, sivri yüzlüdür. Kavrama yeteneği olan tüysüz kuyrukları vardır. Tüysüz kulakları ve arka pençelerindeki zıt yöne bakan baş parmakları ile tanınırlar.
Keseli Sıçanın Habitatı ve Dağılımı
Keseli sıçanlar Kuzey, Orta ve Güney Amerika'da yaşar. Kuzey Amerika'da bulunan tek tür Amerika Birleşik Devletleri'nin Batı Kıyısı boyunca uzanan, Ortabatı'da Doğu Kıyısı'nda, Meksika ve Orta Amerika'da görülen Virginia keseli sıçanıdır. Ancak iklim değişikliği bu hayvanı Kanada'ya göç etmeye zorlamaktadır. Her ne kadar ormanlık bir habitatı tercih etse de, şehirlere çok iyi adapte olurlar ve sıklıkla burada yaşarlar.
Keseli Sıçanın Beslenmesi
Keseli sıçan geceleri hareket eden bir hepçildir (omnivor). Karkas, çöp, evcil hayvan yemi, yumurta, meyve, tahıl ve diğer bitkilerle beslenen bir çöpçüdür. Ayrıca böcekleri, diğer küçük omurgasızları, kuşları ve yumurtalarını, kemirgenleri ve kurbağaları da yerler.
Keseli Sıçanın Davranışı
Keseli sıçan en iyi "playing possum" deyimiyle bilinir ölüyü oynamak anlamına gelir. Bu sıçan tehdit edildiğinde başlangıçta dişlerini gösterip, tıslayarak yanıt verir ancak çaresiz hissederse kendisini komaya yakın bir duruma sokan istemsiz bir duruma geçer. Gözü ve ağzı açık halde yan düşer ve anüsünden çürük et gibi kokmasına neden olan bir sıvı çıkarır. Kalp atışı ve nefes alması yavaşlar ancak hayvan tamamen bilinçlidir. Bu yanıt karkaslardan kaçınan avcıları vazgeçirir. Ölüyü oynamak keseli sıçanın kontrolünde değil. Bu nedenle hala etrafında neler olup bittiğini bilir ancak tehdit geçtiğinde kalkıp gidemez. Bu ölüm hali birkaç dakika veya altı saate kadar sürebilir.
Keseli sıçan kış uykusuna yatmaz. İn kazmadıkları veya yuva oluşturmadıkları için sıcaklıklar düştüğünde hayvanlar barınak arar. Soğuk çevrelerde genellikle garajlar, kulübeler veya evlerin altına sığınırlar.
Keseli Sıçanın Üremesi ve Yavruları
Keseli sıçanın ortalama ostrüs döngüsü 28 gündür. Virginia keseli sıçanı aralık ve ekim ayları arasında ürer ve çoğu yavru şubat-haziran ayları arasında doğar.
Keseli sıçanlar ya da opossumlar yalnız hayvanlardır. Erkek klik sesi yaparak dişiyi kendine çeker. İkili çiftleşmeden sonra ayrılır. Bir keseli hayvan olarak dişiler henüz gelişimini tamamlamamış 50 kadar yavru doğurabilir. Yavrular annelerinin keselerinin içine tırmanarak beslenirler. Bir dişi aynı anda sadece 13 yavruyu emzirebilir. Bu nedenle en fazla 13 genç hayatta kalabilir. Tipik olarak, bir buçuk ay sonra keseden joey adı verilen sadece sekiz ya da dokuz genç ortaya çıkar. Joey'ler annelerinin sırtına tırmanır ve kendi başlarına dolaşmayan başlamadan önce dört ya da beş ay boyunca onunla kalırlar.
Vahşi doğada bir keseli sıçan bir ila iki yıl yaşar. Bu kısa ömür, keseliler için tipiktir. Esaret altında dört yıla kadar yaşayabilir ancak yine de hızla yaşlanırlar.
Keseli Sıçanın Korunma Durumu
Korunma durumu türlere bağlıdır. Bazı türler tehdit altındadır veya nesli tükenmiştir. Kuzey Amerika'da bulunan tek tür opossumdur. Bu tür IUCN'nin "en az endişe verici" olarak sınıflandırdığı Virginia opossum'dur. Avlanmasına, tuzağa düşürülmesine ve kazayla öldürülmesine rağmen, çoğu bölgede bol miktarda bulunurlar ve popülasyonları genellikle artış halindedir.
Keseli Sıçanlar ve İnsanlar
Ölümlerin ana nedeni motorlu taşıt çarpmasıdır. Ancak kürk ve yiyecekleri için avlanırlar. Yağları esansiyel yağ asitleri bakımından yüksektir ve terapötik cilt bakım ürünlerinde kullanılır.
Agresif olmamasına karşın ideal bir evcil hayvan değildir. İlk olarak, bir vahşi hayvan rehabilitasyon lisansınız veya izniniz olmadığı sürece birçok ülkede evcil hayvan olarak bulundurulmaları yasa dışıdır. Yaratıkları bir noktada tutmak zordur çünkü çeşitli yiyeceklerle beslenmeleri gerekir, geceleri hareket ederler ve ömürleri kısadır. Vahşi olanları kene, kemirgen ve yılan popülasyonlarını kontrol altına aldıkları için yararlıdırlar. Birçok memelinin aksine kuduz olmazlar.
Keseli Sıçanın Diğer Özellikleri
- Keseli sıçan kontrolünde olmayan bayılma hareketini yaptığında devamında bir de güçlü bir koku üretir. Koku, ceset kokusu gibidir.
- Kene taşıyan diğer memelilerin tam tersine keseli sıçan kenelerin %90'ını temizler. Lyme hastalığının yayılımını azaltır.
- Bir keseli sıçan tek mevsimde 5000 parazit tüketir. Bu nedenle bahçede beslenmesi yararlıdır.
- Konu yiyecek olduğunda hafızaları yön bulma tarafında oldukça keskindir. Ayrıca denedikleri zehirli bir maddenin kokusunu 1 yıl sonra hatırlayabilirler.
- Çoğu yılan zehrine karşı bağışıklıkları var. Mercan yılanı hariç hemen hepsini avlarlar.
- Düşük vücut sıcaklıkları nedeniyle neredeyse asla kuduz olmazlar.
- Kuyrukları beşinci kolları gibidir.
- Kötü koku yayma alışkanlıklarına rağmen bu hayvanlar kendilerini temizlemeye büyük önem veriyor.
- Gözleri tümüyle siyah değildir. Göz beyazlıkları ve irisleri vardır; sadece göz bebekleri çok büyüktür.