Kızıl Sincaplar Orta Çağ İngiltere'sinde Cüzzam Hastalığının Konukçularıydı

Orta Çağ'dan kalma kalıntılar üzerinde yapılan DNA analizleri, insan ve kızıl sincap kemiklerinde cüzzama neden olan bakterilerin yakın akraba türlerini tespit etti.

Ortaçağ İngiltere'sinde Cüzzam

Cüzzama neden olan bakterinin DNA'sı, İngiltere'deki Orta Çağ yerleşimlerinde ortaya çıkarılan insan kalıntılarında ve bir kızıl sincapta bulundu. Bu durum kızıl sincapları enfeksiyonun bilinen en eski insan dışı konakçıları haline getiriyor ve o dönemde kemirgenler ile insanlar arasında yayılmış olabileceğini gösteriyor.

2016 yılında bilim insanları İngiltere'deki kızıl sincapların (Sciurus vulgaris) kronik cüzzam hastalığına neden olan Mycobacterium leprae bakterisinin türlerini taşıdığını tespit etti. Bazı türler, 700 yıldan daha uzun bir süre önce İngiltere'de insanları enfekte eden türlere benziyordu.

İngiltere'deki Leicester Üniversitesi'nden Sarah Inskip, " Orta Çağ kızıl sincaplarının da bu hastalığa yakalanmış olabileceğine dair bir sezgimiz vardı" diyor.

Inskip ve meslektaşları, daha fazla araştırma yapmak için Winchester'da cüzzamlı insanlar için bir Orta Çağ hastanesinin bulunduğu alanda ortaya çıkarılan 25 insan kalıntısını ve 11. ve 13. yüzyıllar arasında en az bir kürk dükkanına ev sahipliği yapan yakınlardaki bir alanda bulunan 12 kızıl sincabı inceledi.

İnsan kemiklerinin çoğu cüzzamla ilişkili karakteristik lezyonlar sergilerken, sincap kemiklerinde hastalığın bir başka olası belirtisi olan iltihap belirtileri görüldü.

Kemiklerdeki DNA'yı analiz eden ekip, üç insan ve bir kızıl sincapta M. leprae'ye ait genetik diziler buldu.

" Orta Çağ sincapları arasında gerçekten de cüzzam dolaşıyordu" diyen Inskip, bu türün cüzzamın insan dışı taşıyıcıları arasında bildirilen en eski tür olduğunu söylüyor.

DNA, Orta Çağ kızıl sincabında bulunan M. leprae türünün, modern kızıl sincaplara kıyasla üç Orta Çağ insanında bulunanlarla daha yakından ilişkili olduğunu gösterdi. Bu da enfeksiyonun muhtemelen Orta Çağ'da İngiltere'de sincaplar ve insanlar arasında ileri geri yayıldığını gösteriyor.

İsviçre Basel Üniversitesi'nden Verena Schünemann, " Orta Çağ Winchester'ında bulaşma için pek çok fırsat vardı" diyor. Şehirdeki hastane ve iyi bilinen kürk ticaretine ek olarak, döneme ait tarihi raporlar, bölgedeki insanların genellikle evcil hayvan olarak sincap beslediğini gösteriyor" diyor.

Bulgular ayrıca modern sincaplarda bulunan cüzzam türlerinin bu örnekte bulunan türden türemiş olmayabileceğini de gösteriyor. Inskip, "Tarih boyunca insanlar ve sincaplar arasında birden fazla bulaşma olayı yaşanmış olabilir" diyor.

Schünemann, günümüzde bazı küçük kızıl sincap popülasyonlarında cüzzam görülse de, insanlara bulaşma riskinin temelde sıfır olduğunu vurgulamanın önemli olduğunu söylüyor.

"Cüzzam kesinlikle uzun zamandır var ve M. leprae muhtemelen önceki modern gözlemlerimizin öne sürebileceğinden çok daha sağlam bir ekolojik geçmişe sahip" diyor eskiden ABD Halk Sağlığı Servisi'nde çalışan Richard Truman. "Bunu daha iyi anlamamız çok önemli."