İlk kot pantolon ne zaman üretildi ve tasarımcısı kimdi? Hangi insanlar kot pantolon giydi ve giysi nasıl popüler oldu? En az 3.000 yıl geriye uzanan pantolon oldukça eski bir giysidir. Bugünün daha ikonik bir giysisi olan kot pantolon da 600 yıldan eskidir. Bol, dar, kumlanmış, İspanyol paça, yüksek belli veya fazlası: Herkes kot pantolon giyiyor. Çoğu insan bir kot ceket, kot gömlek veya kot etek giymiştir. Kot pantolon modern bir moda ürünü görünse de aslında 15. yüzyılda Ceneviz Donanması'nın (Ceneviz Cumhuriyeti'nin askeri filosu) denizcilerine kot giydirmesiyle her yerde popüler bir tekstil malzemesi olmuştu.
Uygun ve dayanıklı
Bu tarihlerde Ceneviz Avrupa çapında balıkçılara, madencilere ve diğer tüm işçilere koyu mavi pamuklu kumaştan sağlam iş elbiseleri üretmesiyle biliniyordu (Fransızca Cenova demek olan Gênes, "jeans" sözcüğünün kökenidir). Donanma bir gün bu kumaşı kullanmaya başlayınca popülaritesi arttı.
Türkçede "jeans" için "kot" denilmesinin nedeni ürünü 1950'lerde Türkiye'de ilk üreten terzi Muhteşem Kot'tan geliyor.
Jeans uygun fiyatlı ancak dayanıklı olduğu için 17. yüzyılda Kuzey İtalya'daki işçi sınıfı insanları tarafından kullanılan bir tekstil ürünü oldu. Adı bilinmeyen ve "Mavi Jeans'in Efendisi" lakabı takılan bir sanatçı 17. yüzyılda kot etek, kot ceket, kot önlük ve kot pantolon giyen yoksul insanları ve dilencileri resmettiği tablolar yaptı.
Denimin ortaya çıkışı
Fransa'nın Nîmes kentinde dokumacılar "Bleu de Gênes" ("Ceneviz Mavisi") denilen bu kumaşı taklit etmeye çalışırken ondan daha yüksek kaliteli "denim" kumaşını icat ettiler. Sözcük Fransızca de Nîmes ifadesinin kısaltılmış hali olan Nîmes'ten gelir. Hem denim hem de jeans tüm Avrupa'da popüler oldu.
1850'lere gelindiğinde kot pantolonlar Amerikalı madenciler ve sığır yetiştiricilerinin gözdesi olmuştu. Ancak bugünkü perçinli, beş cepli kot pantolonun ortaya çıkışı Letonyalı bir terzi ile Almanya'dan genç bir Aşkenazi Yahudisi sayesinde mümkün oldu.
Levi Strauss 1851'de Almanya'dan Amerika'ya taşındı ve 1853'te tekstil toptancılığı işine girdi. Strauss'tan sık sık kumaş satın alan terzi Jacob Davis bir gün ona bakır perçinle güçlendirilmiş bir giysinin patentine ve satışına ortak olmasını teklif etti. Perçinler, kumaşın kolay yırtılacağı noktalarda kullanılarak sağlamlığı artırıyordu.
Bu dayanıklı pantolonlar çabuk popüler oldu ve yıllarca tasarım iyileştirmeleri yapıldı: Çift sıra turuncu dikiş eklendi, kemer yolu 1920'lerde ortaya çıktı; 1950'lerin ortalarında düğmenin yerini bir yüzyıl önce icat edilmiş fermuar aldı.
Ceneviz Mavisi'nin veya mavi jeans'in kitlesel ününü yakalaması ise Hollywood sayesinde olmuştur. Amerikan filmlerinde hırçın, yakışıklı kovboylar, işçi sınıfı rolünde yıldızlar, asi ergenler ve güzel kadın oyuncular kot pantolon giydi: John Wayne ve James Dean'den Ginger Rogers ve Marilyn Monroe'ya kadar herkesin kot giydiği görüldü.
Denimin popülaritesi bir daha hiç düşmedi.
