Mars'ın Yerçekimi Dünya Okyanuslarını Karıştıracak Kadar Güçlü Olabilir

Derin deniz sondaj karotları üzerinde yapılan bir analiz, Mars'ın Dünya okyanuslarındaki tortuyu 2,4 milyon yıllık bir döngüde değiştirecek kadar yerçekimi etkisine sahip olabileceğini göstermektedir.

Yazar Burcu Kara
mars yerçekimi

Araştırmacılar, Mars'ın yerçekiminin Dünya okyanusunu karıştıracak kadar güçlü olabileceğini ve 2,4 milyon yıllık bir iklim döngüsünün parçası olarak tortularını değiştirebileceğini iddia ediyor.

Dünya'nın güneş etrafındaki yörüngesindeki salınımların gezegenin iklimini etkilediği ve bu Milankovitch döngülerinin binlerce yılla ölçülen periyotlarla işlediği uzun zamandır kabul ediliyor. Şimdi, Sydney Üniversitesi'nden Adriana Dutkiewicz ve meslektaşları, Mars tarafından yönlendirildiğine inandıkları ve en az 40 milyon yıldır Dünya okyanuslarındaki akıntılar üzerinde dramatik etkileri olan 2,4 milyon yıllık bir "Büyük Döngü" bulduklarını söylüyorlar.

Bu döngüye ilişkin kanıtlar, okyanus tortularının birikiminde beklenmedik değişimleri ortaya çıkaran yaklaşık 300 derin deniz sondaj karotundan gelmektedir. Okyanus bilimciler, okyanus akıntılarının istikrarlı olduğu dönemlerde tortunun sabit katmanlara yerleşmesini beklerler, ancak olağandışı akıntılar ve girdaplar tortunun başka yerlerde birikmesine neden olabilir.

Ekibe göre, tortu birikim kayıtlarındaki eksiklikler veya duraklamalar, Mars'ın yerçekiminin Dünya üzerinde maksimum güç uyguladığı ve gezegenimizin yörüngesel dengesini ince bir şekilde etkilediği zamanlarla aynı hizada. Bu durum güneş radyasyonu seviyelerini ve iklimi değiştirerek okyanuslarda daha güçlü akıntılar ve girdaplar olarak kendini gösteriyor.

Yine Sydney Üniversitesi'nden ekip üyesi Dietmar Müller, Dünya ile Mars arasındaki mesafenin o kadar büyük olduğunu kabul ediyor ki, önemli bir yerçekimi kuvvetinin uygulandığını düşünmek zor. "Ancak çok küçük değişiklikleri bile büyütebilecek çok sayıda geri besleme var" diyor. "Mars'ın Dünya'nın iklimi üzerindeki etkisi kelebek etkisine benziyor."

İngiltere'deki Leeds Üniversitesi'nden Benjamin Mills, sondaj çekirdeklerinin küresel çevresel değişimde "megasikllerin" varlığına dair daha fazla kanıt sağladığını söylüyor.

"Birçoğumuz bu milyonlarca yıllık döngüleri, Kambriyen Dönemi'ndeki ünlü hayvan yaşamı patlaması da dahil olmak üzere çeşitli farklı jeolojik, jeokimyasal ve biyolojik kayıtlarda gördük" diyor. "Bu makale, bu fikirleri çevresel değişimin kilit parçaları olarak pekiştirmeye yardımcı oluyor."

Ancak Sidney'deki New South Wales Üniversitesi'nden Matthew England, çalışmayı memnuniyetle karşıladığını ve jeolojik ölçekte iklim döngülerinin anlaşılmasına katkıda bulunduğunu düşündüğünü, ancak makalenin sonuçlarının kendisini ikna etmediğini söylüyor.

"Mars'ın Dünya üzerindeki çekim gücünün çok zayıf olduğu — Güneş'in çekim gücünün sadece milyonda biri kadar — göz önüne alındığında, Mars ile olan bağlantıya şüpheyle yaklaşıyorum" diyor. "Jüpiter bile Dünya için daha güçlü bir çekim alanına sahip."

England ayrıca Mars'ın bir etkisi olsa bile, bunun insan kaynaklı iklim değişikliğiyle karşılaştırıldığında hiçbir şey olmadığına dikkat çekiyor. "Sera gazı zorlaması buna kıyasla bir balyoz gibidir, dolayısıyla bunun eriyen buz tabakalarının okyanus devrilme sirkülasyonunu azalttığını gördüğümüz günümüz iklimi üzerinde hiçbir etkisi yoktur."