Mars, Romalıların tanrısı, minik yeşil uzaylılarla ilgili hikayelerin kaynağı, NASA'nın uzaylı yaşamının izlerini aramak için robotlar gönderdiği gezegen ve bitmek bilmeyen kırmızı kum tepelerinin evidir. Mars'ta kaya ve tozdan başka bir şey bulamamış olsak da, yine de bir hayranlık kaynağı olarak hizmet etmeyi başarıyor. Herhangi bir Mars piramidi ortaya çıkarmamış olsak bile, başka dünyaların görüntülerini sanki yüzeylerinde duruyormuşuz gibi görmek tuhaf bir deneyim. NASA'nın Curiosity keşif aracı sayesinde on yılı aşkın bir süredir Mars'tan bu tür görüntüler gelmeye devam ediyor ki bu da büyük bir şans.
Bazı bilim insanları ve araştırmacılar geçmişte Mars'ta yaşamın var olmuş olabileceğini bile düşünüyor. İki ayaklı, dik duran ve hoş geldiniz diyen insanlardan bahsetmiyoruz. ABC'nin dediği gibi, Dünya yüzeyinin hemen altında bulunan bir mikroorganizma sürüsünden bahsediyoruz. Farkındayız; bu ışın silahları kadar havalı değil. Yine de bazı bilim insanları Mars'tan gelen bu bakterilerin Dünya'da yaşamı başlatan ilk şey olabileceğini düşünüyor.
Pantsermia, Dünya'daki yaşamın bileşenlerinin bir asteroid, gezegen çarpışması, Mars ya da başka bir yer yoluyla uzayda ortaya çıktığı teorisidir. Bununla birlikte, insanları yaratan mikropların aynı zamanda Mars'ın da sonunu getirmiş olması olanak dahilinde midir? Nature dergisinde yayınlanan yeni bir araştırmanın sonuçları tam da buna işaret ediyor.
Metanla Gelen Ölüm
"Mars'ta önceki yaşam" kavramının nasıl işlev görmüş olabileceği hem ilgi çekici hem de ironiktir. Biliyorsunuz, Dünya'daki sera gazları hepimizi pişirerek öldüren sıcak bir battaniye oluşturuyor. Bilim insanları Mars'ta da tam olarak bunun gerçekleştiğini düşünüyor. Ancak bu olay o gezegende, herhangi bir maymunun oraya gelip klimayı çalıştırıp frappuccino yudumlamasından çok önce meydana geldi. Dahası, Mars'ı ısıtmak yerine, gezegenin sera gazları aslında onu soğutmuştur. Şu anda bu tartışmaya devam etmek erken olur.
Hikaye yaklaşık 3,7 milyar yıl önce Dünya okyanuslarının ilkel çorbasında (Abiyogenez) başlıyor. En eski tek hücreli canlılar, bir grup inorganik molekülün güçlerini birleştirip birbirleriyle ek bağlantılar kurmaya başlamasıyla ortaya çıktı. Bu olay Mars'ta da meydana gelmiştir. Ancak, önceden var olan atmosferik değişimler nedeniyle, Mars buzlu ve ölümcül hale gelirken Dünya ısındı ve misafirperver hale geldi. Mikroplar havadaki hidrojeni emdi ve inek gazında bulunan ve gezegeni ısıtmada karbondioksitten 25 kat daha etkili olan sera gazı metanı serbest bıraktı.
Metan daha etkili bir gezegen örtüsüdür, ancak Avrupa Komisyonu'na göre 10-15 yıl içinde atmosferden ayrılır. Metan, karbondioksit ile hidrojenle aynı şekilde reaksiyona girmez, bu nedenle mikroorganizmalar onu serbest bıraktığında Mars atmosferi üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. Hidrojen ve karbondioksit bir arada çok daha güçlü bir uzun vadeli küresel ısıtıcı oluşturur. Bu nedenle Mars çok hızlı soğumuştur.
Mars'ta Yaşamın Kanıtları
Mars soğumaya başladığında, mikropların bir kilometre derinliğe kadar kabuğunun içine çekildiğine inanılıyor, çünkü ne kadar derine inerseniz o kadar sıcak oluyor. Öte yandan, yüzey -60 santigrat dereceye kadar soğumuş olabilir. Bu da bir önceki zirveye göre neredeyse 80 santigrat derecelik bir düşüş anlamına geliyor.
Fransa'nın başkenti Paris'teki Institut de Biologie de l'Ecole Normale Supérieure'de (IBENS) baş araştırmacı olan Boris Sauterey, Mars yüzeyinde eskiden nehirlerin, göllerin ve belki de sıvı su denizlerinin serbestçe aktığını iddia ediyor.
Konuyla ilgili yazılar:
- Mars'ta tarım yapmak: Mars çiftçiliği mümkün mü?
- Mars'taki su neden ve nasıl kayboldu?
- Mars'ta tarım yapmak: Mars çiftçiliği mümkün mü?
Bakteriler atmosferdeki hidrojeni alıp yerine gezegeni soğutan metan gazını koyduklarında Mars'ın tüm yüzey suyu donmuş olacaktı. Toprağın altına inen mikroplar yeni bir güç kaynağı keşfetmiş olacaklardı. Bu bakteriler 280 milyon yıl öncesine kadar hayatta kalmış olabilir.
Buna ek olarak Sauterey, Mars yüzeyinde bakterilerin bu kadar derine inemeyeceği çeşitli noktaların altını çizdi. Varlıklarına dair kanıtların bu bölgelerde keşfedilmesi çok daha olasıdır. Hellas Planitia ve Isidis Planitia düzlüklerinin yanı sıra bu bölgelerde Jezero krateri de yer alıyor. Mikroorganizma arayışı ancak NASA'nın Perseverance keşif aracı tarafından yerinde yapılan araştırmalar sayesinde mümkün olabilmektedir. Belki, sadece belki, kırmızı, kozmik komşumuzda yaşamı keşfedeceğiz.
