Birbirine kenetlenen parçalardan oluşan basit bir ürün; filmleri, oyunları, yarışmaları ve çok sayıda Legoland eğlence parkını kapsayan bir zincir oluşturmuştur. Lego neredeyse yetmiş yıldır her yaş kesiminden insanı eğlendiriyor ve bu da onu oyun tarihinin belki de en sevilen ve en iyi bilinen oyuncaklarından biri haline getirdi.
Oyuncak fikrini ortaya atan Danimarkalı bir marangoz olan Ole Kirk Christiansen olmuştu. Ancak oyuncağı üretecek olan firma bir dizi feci yangın, Büyük Buhran ve Nazi işgali nedeniyle neredeyse iflas ediyordu. Şu anda 600 milyar Lego parçasının var olduğu ve 2021 yılı itibariyle Lego'nun dünyanın en başarılı oyuncak üreticisi durumunda.
Ole Kirk Christiansen kimdir?
Fakir bir ailede doğdu
Ole Kirk Christiansen 1891 yılında Danimarka'nın Jutland eyaletinde yer alan Filskovand kasabasında doğdu. Ole Christiansen, Jens Niels Christiansen ve Kirstine Christiansen'in dünyaya gelen onuncu çocuğuydu. Düşük gelirli bir ailede yaşamasına rağmen Ole ilköğrenimini tamamlayabildi. Christiansen altı yaşındayken bir çiftlik işçisi olarak çalışmaya başladı ve bu sırada ahşap oymacılığı ile ilgilenmeye başladı.
Ole, marangozluk eğitimine 1905 yılında, henüz 14 yaşındayken ağabeyinin yanında çırak olarak başladı. Daha sonraki beş yıl boyunca Almanya'da marangoz olarak çalışmak üzere 1911 yılında ülkesinden yola çıktı. Christiansen, Norveç'te bir peynir üreticisinin kızı olan Kirstine Christiansen ile bu ülkede çalışırken tanıştı. Jutland'a yerleştikten sonra çift 1916'da dünya evine girdi. Dört çocukları oldu, ancak Kirstine dördüncü çocuklarının doğumundan kısa bir süre sonra vefat etti.
Oğulları kazayla evini ve atölyesini ateşe vererek tahrip etti
Aynı yıl "The Billund Carpentry Shop and Lumberyard "ı satın alan Christiansen, birkaç yıl uzak kaldıktan sonra Danimarka'ya geri dönerek dört küçük çocuğunu tek başına büyütmeye başladı. Bu noktada Christiansen'in şirketi faaliyetlerini mahalle sakinleri için ev ürünleri imalatı üzerinde yoğunlaştırmaya başlamıştı.
İki oğlu Karl ve Godfred, 1924 yılında ahşap talaşlarıyla oynarken kazara atölyede bir yangın çıkardılar ve bu yangın tüm işletmenin ve ailenin evinin yok olmasına neden oldu. Christiansen'in tepkisi, ailesi için bir daire içeren daha büyük bir atölye için tasarımlar hazırlamak oldu. Daha sonra ailesini binanın bir odasına yerleştirirken diğer odaları kiraladı. 1930 yılına gelindiğinde Christiansen, yeni yapıların yenilenmesi ve geliştirilmesinin yanı sıra öncelikle ev eşyalarının üretimine odaklanan çok mütevazı bir kadroya sahipti.
Ürettiği en iyi şey oyuncaklardı
1930'lardaki Büyük Buhran sırasında Christiansen'in şirketi zor durumda kaldı ve 1932'nin başlarında yedi işçisi hariç hepsini işten çıkardı. Müşterileri düşük gelirli olduğu için, merdivenler, ütü masaları, oyuncaklar, tabureler ve Noel ağacı standları gibi ev için mütevazı ahşap mobilyalar ve aksesuarlar yapmaya başladı. Hemen ardından oyuncaklar en çok satılan ürünler oldu.
Godtfred Christiansen de babasına katıldı ve ikisi birlikte boyalı huş ağacından feribotlar, otomobiller, uçaklar ve otobüsler de dahil olmak üzere çok çeşitli oyuncak tasarımları yaptılar. Üretim katındaki bir afişte "sadece en iyisi değerlidir" yazıyordu ve Christiansen'in en iyisinden başka bir şey sunmama taahhüdünü yansıtıyordu.
Ancak iş koşulları o kadar kötüleşti ki Christiansen son çalışanını da işten çıkarmak zorunda kaldı. Christiansen, düşük fiyatlı ahşap ürünler üretmenin şirketi ayakta tutmak için gerekli olduğunu fark etti.
"Lego", Danca'da "iyi oynamak" anlamına gelen sözcükten gelmektedir
Christiansen'in yönettiği şirket iflas etti. Kardeşlerinin kefalet kredisinin bir parçası olarak üretimi durdurması yönündeki ricalarına rağmen oyuncak yapımını sürdürdü. 1932'de ahşap yoyolar, çek-bırak hayvanlar ve taşıtlar yapan bir oyuncak firması kurdu. Oyuncak çek-bırak ördek, müşteriler arasında anında popüler oldu.
Christiansen, 1934 yılında işçileri yeniden işe aldıktan sonra, uygun bir kurumsal isim bulmak için şirket içinde bir isim yarışması düzenledi. Danca'da "iyi oynamak" anlamına gelen "leg godt" ifadesi markanın ismine ilham verdi. Aynı zamanda tesadüfi bir şekilde Latince "bir araya getirilmiş" anlamına da gelmektedir.
1930'ların ortalarına gelindiğinde Christiansen'in firması, her biri yüksek meblağlara satılan ancak tüketiciler arasında büyük başarı yakalayan 42 farklı oyuncak serisine sahipti. Firma resmi olarak 1944 yılında kuruldu.
İkinci yangın ve Nazi işgali işlerin devam etmesine engel olmadı
Büyük Buhran'a ve Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı sırasında Danimarka'yı işgal etmesine rağmen Christiansen firmasını çalışır durumda tutmayı başardı.
Ancak 1942'de kısa devre nedeniyle çıkan bir elektrik yangını tüm tesisi, tüm envanter ve planlarıyla birlikte yok etti. Christiansen pes etmenin eşiğine gelmişti, ancak çalışanlarına karşı duyduğu görev duygusuyla tesisi yeniden inşa etti. İlk olarak 1944 yılında kapılarını açan tesis, mal üretmek için bir montaj hattı kullanıyordu.
1958'de Lego'ya ikonik parçaları için patent verildi
Her iki dünya savaşının yol açtığı yıkım, ahşap gibi doğal malzemelerin bulunabilirliğini azalttı. Lego, 1947 yılında Danimarka'nın ilk plastik enjeksiyon kalıplama ekipmanını 30.000 Danimarka kronu karşılığında satın aldı ve şirketin gelirleri bir önceki yıla göre iki kattan fazla arttı.
Tüm kariyerini ahşapla uğraşarak geçirmiş olan Christiansen'in plastiğe uyum sağlamakta zorlanmasına rağmen firma başarılı oldu ve her iki malzemeden 200'den fazla farklı türde oyuncak üretmeye devam etti. 1950 yılına gelindiğinde Christiansen'in oğlu Godtfred, Automatic Binding Brick (İçe içe geçen bloklar) adı verilen plastik bir ürün yaratmaya başlamıştı ve sonraki on yılını bu tasarımı mükemmelleştirmekle geçirecekti.
Lego'nun çığır açan anını göremedi
1950'lerin başındaki yavaş satışlara rağmen, Lego parçalarının tasarımı Ocak 1958'de patentlendi. Godfred daha sonra bu parçayı şirketin "Oyun Sistemi "ni oluşturmak için kullandı ve bu sistem çağdaş Lego oyuncağının çekirdeğini oluşturdu.
Birkaç yıl sonra, üçüncü bir feci yangın fabrikayı ve tüm ürünleri yok etti ve firmanın yalnızca plastik oyuncaklar üretmeye geçmesine neden oldu. Lego'nun seri üretim yöntemleri ve kodlanmış "Oyun Sistemi" sayesinde 1955'ten beri üretilen tüm Lego blokları birbirinin yerine kullanılabilmektedir.
Christiansen, oğlu gerçek Lego parçalarını yaratmadan sadece aylar önce öldüğünden, eserinin muazzam popülaritesini asla göremedi. LEGO, 1932 yılında Ole Kirk Christiansen tarafından kurulmuştur ve Christiansen ailesi bugün de firmada önemli bir rol oynamaya devam etmektedir.
