Scientific Reports dergisinde yayınlanan bir çalışma, omega-3 yağ asitleri açısından kaliteli besinler tüketen insanların bağırsaklarının daha zengin bir genel çeşitliliğe sahip olduğunu ve bunun da sağlıklarını daha iyi koruduğunu ortaya koyuyor.
Omega-3 Yağ Asitleri Esansiyel Yağ Asitleridir
Omega-3 yağ asitleri esansiyel yağ asitleridir, yani sağlıklı kalmak için onlara ihtiyacımız var. Fakat insan vücudu bunları kendi başına üretemez – bu yüzden onları düzgün bir diyetle almamız gerekiyor.
Omega-3 bakımından zengin bir diyetin faydaları iyi bilinmektedir. Araştırmalara göre yağ asitleri "kötü" kolesterolü düşürüyor, yüksek tansiyonu düşürüyor ve genel kardiyovasküler sağlığı iyileştiriyor.
Bazı çalışmalar, omega-3'ün romatoid artrit semptomlarını azaltabildiğini ve kemik gücünü artırdığını ve aynı zamanda yaşa bağlı bilişsel gerileme ve bunamaya karşı koruyucu olabileceğini öne sürüyor.
Ve şimdi, Nottingham Üniversitesi Tıp Fakültesi'ndeki araştırmacılar, King's College London'daki -her ikisi de İngiltere'de– bilim adamları ile işbirliği içinde yol alarak uzun bir omega-3 deneyinin sonuçlarını paylaştılar.
Nottingham Üniversitesi'ndeki çalışma, bu bileşiğin bağırsakların biyoçeşitliliğini artırabileceğini gösterdi.
Zengin ve çeşitli bakterilere sahip bir bağırsak genel sağlığımızın anahtarıdır. Çünkü bağırsaklarımızda yaşayan 38 trilyon bakteri, bağışıklık sistemlerimizi sağlıklı ve savaşmaya hazır tutar. Eğer uzun süredir sağlığınızla ilgili anlam veremediğiniz problemler -özellikle depresyon- yaşıyorsanız, ilk olarak bağırsaklarınızı gözden geçirmelisiniz.
Tersi yönde bağırsaklardaki mikrobiyal çeşitliliğin kaybedilmesi, sadece birkaç hastalığı belirtmek adına örnek verecek olursak irritabl bağırsak sendromu ve bağırsak kanseri ile ilişkilendirilmiştir.
İnsan bağırsağının giderek daha fazla sağlık sorunlarıyla bağlantılı olduğu öğreniliyor. Bu yüzden tıbbi araştırmalarda daha çok yer almaya başladı. Çoğu sindirim işinde kullanılsa da, sindirim sistemlerimizde bağışıklık sisteminde hayati rol oynayan ve hatta kiloyu düzenleme açısından faydalı olan trilyonlarca bakteri var.
Tüm bu veriler ışığında, bilim adamları orta yaşlı ve yaşlı kadınlarda omega-3 alımı ile bağırsak bakterilerinin çeşitliliği arasındaki bağlantıyı incelemek için yola çıktı.
Omega-3 Bağırsak Sağlığını Nasıl İyileştirebilir?
Araştırmacılar, iki farklı omega-3 yağ asidinden biri olan DHA seviyelerini, toplam omega-3 serum seviyelerini ve 876 ikizden elde edilen mikrobiyom verilerini analiz ettiler. 876 gönüllü kadından oluşan bu kohort, insanların genetik yapısının bağırsak mikrobiyomunun kalitesine etkisinin, kilo alımı ve hastalığa yakalanma ile ilişkisinin araştırılmasında kullanılmıştı.
Mikrobiyom verileri 16S ribozomal ribonükleik asit sekanslama tekniği (RNA-Seq) kullanılarak analiz edildi. Omega-3 alımıysa besin tüketim anketi kullanılarak belirlendi.
Araştırma liderlerinden Dr.Valdes bulguları şöyle özetliyor: "Biz […] Omega-3 alımının […] omega-3 serum seviyeleri ile bağırsaktaki sağlıklı bakteri türlerinin çeşitliliği ve sayısı üzerinde güçlü şekilde ilişkili olduğunu bulduk."
Söz konusu çalışma katılımcıların lifli gıda açısından zengin bir beslenme programına sahip olup olmadıklarından bağımsızdı.
King's College London'daki ilk çalışmanın yazarı Dr. Cristina Menni'nin açıklamasıysa şöyle; "Yüksek oranlarda omega-3 yağ asitlerini tüketen kişilerde daha düşük inflamasyon ve daha düşük obezite riski ile bağlantılı olan bakterilerin yükseldiğini bulduk."
Bu ilişkinin arkasındaki mekanizmayı anlamaya çalışmak için araştırmacılar daha ileri testler yaptılar. Ardından kandaki yüksek omega-3 seviyeleri ile bağırsaktaki N-karbamilglütamat (NCG) adı verilen bir bileşiğin yüksek seviyeleri arasında bir ilişki olduğunu buldular.
"NCG üretimiyle hayvanların bağırsağındaki oksidatif stresin azaldığı anlaşılmıştır. Bağırsaktaki omega-3'ün iyi etkilerinin bir kısmının, omega-3'ün bakterilerin bu maddeyi üretmesini sağlamasından kaynaklanabileceğine inanıyoruz. "
Dr. Cristina Menni
Bu çalışma, omega-3 yağ asitleri ile bağırsak mikrobiyomunun bileşimi arasındaki ilişkiyi incelemek için bugüne kadar yapılan en büyük çalışmadır.
Omega-3 Hakkında Sık Sorulanlar
Omega-3 yağ asitleri nedir ve sağlığa faydaları nelerdir?
Omega-3 yağ asitleri, balık ve fındık gibi belirli gıdalarda bulunan bir tür çoklu doymamış yağdır. Enflamasyonu azaltmak, kalp sağlığını iyileştirmek ve beyin fonksiyonlarını desteklemek de dahil olmak üzere çeşitli sağlık yararları olduğu bilinmektedir.
Omega-3 yağ asitleri beyin ve sinir sistemini nasıl etkiler?
Omega-3 yağ asitleri beyin ve sinir sistemindeki hücre zarlarının önemli bileşenleridir. Nörotransmitter fonksiyonunu etkileyebilir, enflamasyonu modüle edebilir ve beyin sağlığı için önemli olan nöroplastisite ve nörojenezi destekleyebilirler.
Omega-3 yağ asitleri diyete nasıl dahil edilebilir?
Omega-3 yağ asitleri somon, ton balığı ve uskumru gibi yağlı balıkların yanı sıra chia tohumu, keten tohumu ve ceviz gibi bitki bazlı kaynaklarda da bulunabilir. Balık yağı kapsülleri gibi takviyeler de omega-3 alımını artırmak için kullanılabilir.
Çok fazla omega-3 tüketmekle ilişkili herhangi bir risk var mıdır?
Omega-3 yağ asitleri genellikle güvenli kabul edilirken, çok yüksek seviyelerde tüketilmesi, özellikle kan inceltici ilaçlar alan kişilerde kanama riskini artırabilir. Ayrıca, bazı balıklar cıva gibi yüksek düzeyde kirletici maddeler içerebilir, bu nedenle daha düşük kirlilik seviyesine sahip balıkları seçmek önemlidir.
Omega-3 ve kardiyovasküler hastalık arasındaki ilişki nedir?
Omega-3 yağ asitlerinin enflamasyonu azaltmak, trigliseritleri düşürmek ve aritmi riskini azaltmak gibi çeşitli kardiyovasküler faydaları olduğu gösterilmiştir. Kardiyovasküler sağlık için en uygun omega-3 takviyesi dozajını ve süresini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmakla birlikte, genellikle bireylerin günde en az 250-500 mg EPA ve DHA tüketmeleri önerilmektedir.
Omega-3 ve sindirim hastalıkları arasındaki ilişki nedir?
Omega-3 yağ asitlerinin inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD), Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi sindirim sistemi hastalıkları için potansiyel faydaları olduğu bulunmuştur. Araştırmalar, omega-3'lerin sindirim sistemindeki iltihaplanmayı azaltmaya ve sağlıklı bağırsak bakterilerini teşvik etmeye yardımcı olabileceğini, bunun da sindirim işlevini iyileştirebileceğini ve bu koşullarla ilişkili semptomları hafifletebileceğini göstermektedir.
Omega-3'lerin irritabl bağırsak sendromu (IBS), çölyak hastalığı ve alkolik olmayan yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) gibi diğer sindirim sorunları üzerinde de olumlu bir etkisi olduğu gösterilmiştir. Bununla birlikte, omega-3'ler ve sindirim hastalıkları arasındaki ilişkiyi tam olarak anlamak ve optimal dozajları ve tedavi protokollerini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Sindirim sorunlarını tedavi etmek için omega-3 takviyeleri kullanmadan veya diyet değişiklikleri yapmadan önce bir sağlık uzmanıyla konuşmak önemlidir.