Çiftlik somonları 2012 yılından bu yana giderek daha sık ve daha büyük sayılarda toplu olarak ölmekte, bazı bölgelerde milyonlarca balık tek bir olayda yok olmaktadır. Bu kitlesel ölüm olaylarına genellikle okyanus sıcaklıklarındaki dalgalanmalar ve kötü yaşam koşulları gibi stres faktörleri neden olmakta ve somon çiftliklerindeki hayvan refahı uygulamalarının iyileştirilmesi ihtiyacını vurgulamaktadır.
Dünya çapında satılan somon balıklarının yaklaşık yüzde 70'i çiftliklerde yetiştirilmektedir. Somon yetiştiriciliğinin çevresel etkileri ve yetiştirilen balıkların refahı konusunda ciddi endişeler bulunmaktadır; balıklar kesime hazır hale gelmeden önce yüksek ölüm oranları meydana gelmektedir.
Altı ülke dünyadaki çiftlik somonunun yüzde 92'sini üretmektedir: Norveç, Kanada, İngiltere, Şili, Avustralya ve Yeni Zelanda. Kanada'daki Victoria Üniversitesi'nden Gerald Singh ve meslektaşları bu ülkelerden gelen ölüm verilerini analiz etti.
Ekip, 2012 ile 2022 yılları arasında özellikle Norveç, Kanada ve Birleşik Krallık'ta yüksek ölüm oranlarının zaman içinde arttığını tespit etti. Bu dönemde toplam 865 milyon somon balığı ölmüştür.
"Çok büyük rakamlardan bahsediyoruz," diyor Singh. "Norveç için, en kötü olaylar bir ayda kaybedilen yaklaşık 935.000 balıktan 5 milyonun biraz altına kadar değişiyordu. Kanada'da ise en kötü olayların yüzde 10'unda 150.000 ile 3,8 milyon arasında balık kaybedildi."
Eğilimler devam ederse, araştırmacılar gelecekteki ölüm olaylarının Norveç'te 5,14 milyon, Kanada'da 5,05 milyon ve İngiltere'de 1 milyonun biraz üzerinde ölüme neden olabileceğini tahmin ediyor.
Denizdeki sıcak hava dalgaları ve sudaki oksijen eksikliği gibi çevresel stres faktörleri ve deniz biti istilası, bu kitlesel ölümlerin olası tetikleyicilerinden bazılarıdır. Singh, bu stres faktörlerinin somon üzerindeki etkisini azaltmak için, balık kafeslerinin aşırı doldurulmaması gibi daha iyi hayvan refahı uygulamalarının hayata geçirilmesi gerektiğini söylüyor.
"Bu olayların yerel ekonomiler, topluluklar ve ekosistemler üzerinde büyük etkileri olabilir" diyor. "Örneğin, bu endüstrilere bağımlı olan toplulukların çiftçilik izinleri ellerinden alınırsa, bunun ekonomi ve geçim kaynakları üzerinde büyük bir yerel etkisi olabilir."
