Yemen'in Tarihi, Dini, Dili, Coğrafyası, Ekonomisi ve Yönetim Sistemi

Yemen Cumhuriyeti, Yakın Doğu'daki en eski medeniyet alanlarından biridir. Bu nedenle uzun bir geçmişe sahip ancak birçok benzer ulus gibi, tarihi siyasi istikrarsızlıklarla dolu. Buna ek olarak Yemen'in ekonomisi nispeten zayıftır ve ülke El Kaide gibi terörist grupların merkezi olmuştur. Bu da onu uluslararası toplumda önemli bir ülke haline getirir.

Yemen Hakkında Bilgiler

• Resmi adı: Yemen Cumhuriyeti
• Başkenti: Sana
• Nüfusu: 29,161,929 (2019)
• Resmi dili: Arapça
• Para birimi: Yemen Riyali (YER)
• Yönetim şekli: Geçiş döneminde
• İklimi: Çoğunlukla çöl; sıcak ve nemli batı kıyılar; mevsim musonundan etkilenen ılıman batı dağlar; doğuda ise olağanüstü sıcak çöller
• Yüz ölçümü: 527.968 kilometrekare
• En yüksek noktası: Jabal a Nabi Shu'ayb (3.666 metre)
• En alçak noktası: Arap Denizi (0 metre)
• Yaşam süresi: 63 yıl (erkek), 66 yıl (kadın)

Yemen'in Tarihi

Yemen'in tarihi, Minalar ve Sabalay krallıklarıyla birlikte sırasıyla MÖ 1200'den MÖ 650'ye ve MÖ 750'den MÖ 115'e uzanmaktadır. Bu zamanlarda Yemen'deki toplum ticarete odaklandı. İlk yüzyılda Romalılar tarafından işgal edildiler, ardından 6. yüzyılda Pers ve Etiyopya bunu izledi. Yemen daha sonra MS 628'de İslam'ı benimsedi ve ülke 10. yüzyıldan 1960'lara kadar Zaidi mezhebinin bir parçası olan Raşit hanedanı tarafından yönetildi.

Yemen 1538'den 1918'e kadar Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrolündeydi. Ancak siyasi iktidar ayrılıkları ülkeyi Kuzey Yemen ve Güney Yemen olarak böldü. 1918'de Kuzey Yemen, Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsız hale geldi ve 1962'deki askeri darbeye kadar teokratik bir siyasi yapıyı benimsedi. Darbeden sonra bölge Yemen Arap Cumhuriyeti (YAR) adını aldı. Güney Yemen 1839'da İngiltere tarafından sömürgeleştirildi ve 1937'de ülkeye Aden Protectorate (Aden Koruyucusu) adı verildi. 1960'larda Milliyetçi Kurtuluş Cephesi İngiltere yönetimine başkaldırdı ve 30 Kasım 1967'de Güney Yemen Halk Cumhuriyeti kuruldu.

1979'da eski Sovyetler Birliği Güney Yemen'i etkisi altına almaya başladı ve Yemen, Arap ülkeleri arasındaki ilk ve tek Marksist ülke oldu. Ancak Sovyetler Birliği'nin 1989'da çöküşüyle ​​birlikte Güney Yemen, Yemen Arap Cumhuriyeti'ne katıldı ve 20 Mayıs 1990'da birlikte Yemen Cumhuriyeti'ni kurdular. İki ülke arasındaki işbirliği kısa sürdü ve 1994'te kuzey ile güney arasında iç savaş başladı. Güney bir ara üstünlüğü sağlıyor gibi olsa da kuzey savaşı kazandı.

Yemen'deki iç savaşı izleyen yıllarda yönetimdeki istikrarsızlık devam etti ve ülkedeki terörist grupların faaliyetleri arttı. Örneğin, 1990'ların sonlarında militan bir grup olan Aden-Abyan Ordusu birkaç Batılı turist grubunu kaçırmış ve ordunun intihar bombacıları 2000 yılında ABD donanma gemisi USS Cole'a saldırmıştır. 2000'li yıllar boyunca Yemen kıyılarında ve yakınındaki birkaç yerde başka terörist saldırı da düzenlendi.

İlgili

Vietnam'ın Tarihi, Yönetim Biçimi, Dili, Dini ve Ekonomisi

Filipinler'in Tarihi, Coğrafyası, Ekonomisi, Dini, Dili ve İklimi

En Büyük Ekonomiye Sahip En Zengin Ülkeler

2000'lerin sonlarında devam terör eylemlerine ek olarak Yemen'de çeşitli radikal gruplar da ortaya çıktı ve ülkenin istikrarsızlığını daha da artırdı. Son zamanlarda El-Kaide üyeleri Yemen'e yerleşmeye başladılar ve Ocak 2009'da Suudi Arabistan ve Yemen'deki El-Kaide grupları Arap Yarımadası el-Kaidesi adı verilen yeni terörist grubu kurdular.

Yemen'in Dini

İslam ülkenin resmi dinidir. Toplum arasındaki en büyük ayrılıklar nüfus gruplarına ya da etnik değil kökenlere değil dini ilişkilere dayanıyor. Sunni mezhebi en yaygını ve bunu şafiiler izliyor. Şiiler azınlıkta ve yoğunlukta zeydilerden oluşuyor. Bu insanlar uzun zamandır kuzeydeki dağlık bölgelerde siyasi üstünlüğe sahipler. Nispeten küçük bir grup olan ismaililer Yemen'in kuzeyindeki Haraz bölgesinde ve Sana'nın batısındaki dağlık alan olan Jabal Manakhah'ta bulunuyor. Müslüman olmayan topluluk çoğunlukla yabancı ziyaretçilerden ve çalışanlardan oluşur ve çok küçüktür. Yahudi halk da dahil olmak üzere topluluklar ibadet özgürlüğüne sahipler. Ancak çoğu muhafazakar Müslüman ülkede olduğu gibi Müslüman olmayanların Müslüman olanlara dinlerini yaymaya çalışması yasa dışıdır.

Yemen'deki Diller

Yemenlilerin onda dokuzundan fazlası ana dilleri olarak Arapça lehçelerini konuşuyor ve okullarda geniş Arap dünyasının edebi ve kültürel dili olan Modern Standart Arapça öğretiliyor. Birkaç ana lehçe kullanılmakta ancak daha küçük coğrafi bölgelerde küçük farklılıklar görülebilir. Güneydeki kırsal alanların Arapçası, eski Güney Arap dillerinden hâlâ ağır şekilde etkilenmektedir. Yahudi cemaati tarafından konuşulan Yahudi Arapçası Yemen'de neredeyse tamamen kullanımdan düştü. Hintçe, Somalice ve çeşitli Afrika dilleri küçük yerlerde konuşulur. Bathari, Mehri ve Sokotri (Soqotri) de dahil olmak üzere birçok antik Semitik lehçe hala duyulabilir. Bu diller Arapça okuryazarlık yaygın hale geldikçe kullanımdan düşmeye başladı.

Yemen Yönetim Biçimi

Bugün Yemen hükümeti Temsilciler Meclisi ve Şura Konseyi'nden oluşan iki meclisli yasama organına sahip bir cumhuriyettir. Yürütme organında devlet şefi ve hükümet başkanı bulunur. Yemen'de devlet başkanı cumhurbaşkanı ve hükümet başkanı ise başbakandır. Oy hakkı 18 yaşında verilir ve ülke yerel yönetim için 21 valiliğe bölünmüştür.

Yemen'de Ekonomi ve Toprak Kullanımı

Yemen, en fakir Arap ülkelerinden biri olarak kabul ediliyor. Petrol fiyatlarının düşmesiyle ekonomisi son zamanlarda zayıfladı. Ancak 2006'dan bu yana petrol dışı sektörlere yabancı yatırımlar alarak ekonomisini güçlendirmeye çalışıyor. Ham petrol üretimi dışında Yemen'in başlıca ihracat ürünleri arasında çimento, ticari gemisi onarımı ve yiyecek işleme gibi öğeler var. Ülkede vatandaşların çoğu tarım ve hayvancılıkla meşgul. Yemen'in tarım ürünleri arasında tahıllar, meyveler, sebzeler, kahve, büyükbaş ve kümes hayvanları var.

Yemen Coğrafyası ve İklimi

Suudi Arabistan'ın güneyinde ve Umman'ın batısında yer alan Yemen, Kızıldeniz, Aden Körfezi ve Umman Denizi ile sınır komşusudur. Özellikle Kızıldeniz ve Aden Körfezi'ni birbirine bağlayan ve dünyanın en yoğun denizcilik bölgelerinden biri olan Bab'ül Mendep Boğazı'nda bulunur. Yemen'in yüz ölçümü 527.968 km². Topografyası tepelere ve dağlara bitişik kıyı ovaları ile çeşitlidir. Buna ek olarak Yemen'in ayrıca Arap Yarımadası'ndan Suudi Arabistan'a kadar uzanan çöl ovaları bulunuyor.

Yemen'in iklimi değişkendir ancak topraklarının büyük kısmı çöldür. En sıcak çölleri ülkenin doğu bölümünde bulunuyor. Zira batı kıyısı daha nemli ve batı dağları ılıman olan mevsimsel muson ikliminin etkisinde.

Yemen Hakkında Ek Bilgiler:

• Yemen, antik duvarlarla süslü Şibam şehri ve başkenti Sana gibi noktalarıyla UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde.
• Yemen halkı ağırlıklı olarak Arap'tır ancak küçük Afrika-Arap ve Hint azınlık grupları bulunuyor.
• Arapça Yemen'in resmi dilidir ancak Saba Krallığı'ndan kalma eski diller modern lehçeler ile konuşulmaktadır.
• Yemen'in okuryazarlık oranı %50.2'dir ve çoğu yalnızca erkeklerden oluşmaktadır.

Yemen Hakkında Sık Sorulanlar