Karl Benz: İlk Arabanın İcadının Hikayesi

İlk araba ve Karl Benz (Carl Benz) üstüne kapsamlı bir yazı hazırladık. İlk otomobili tasarlayan kişi Alman mühendis Karl Benz oldu. Buluşunun bütün dünyayı etkileyeceğini elbette bilemezdi. Demiryolunun ortaya çıkışından yaklaşık 100 yıl sonra icat edilen ve insanın hareket kabiliyetini artıran ilk arabalar, malların dağıtımı, iş ve eğlence gibi alanları devrime uğratırken, bu otomobillerin 20. yüzyılda hızla gelişmesi, toplumsal görünümü çarpıcı bir biçimde değiştirdi. 

İlk İçten Yanmalı Motorun İcadı

Karl Benz, o zamanlar Baden'deki (günümüzde Almanya'da) Karlsruhe kentinde doğdu. İki yaşındayken babasını kaybeden Karl'ın eğitimini annesi üstlendi ve onu önce gramer okulunda, sonrasında Karlsruhe Polytechnische Hochschule'de (Teknoloji Enstitüsü) okutmak için çok çalıştı. Beygirlerin ve demiryollarının kullanılmadığı bir taşıma biçimi bulmak, Karl'ın çocukluktan beri düşüydü.

Kendinden tahrikli karayolu taşıtları düşüncesi, daha Benz doğmadan yaygındı. Kimi mühendisler, çoğunluğu buharlı ya da elektrikli araçlar olmak üzere "arabalar" yapmıştı. Bunların hepsi de, atlı arabaların bir tür uyarlamasıydı ama hiçbiri kullanışlı değildi.  Motorlu taşıtların gelişim sürecinde en önemli buluş, içten yanmalı motor oldu.

Buhar makinelerinde yanma (buharı ısıtan ateş), silindirin dışında gerçekleşiyordu. Yanmanın silindirin içinde meydana geldiği ve pistonun doğrudan itildiği ilk kullanışlı motorlar 1850'lerde ortaya çıktı. Bunların en önemlisi, 1850'da Belçikalı mühendis Etienne Lenoir (1822-1900) tarafından bulunan motordu.

İlk Dört Zamanlı Motorun İcadı

Otomobillere giden yoldaki sonraki aşama, Alman mucit Nikolaus Otto (1831-1891) tarafından 1876'de tasarlanan "dört zamanlı" motor oldu. Yakıt-hava karışımının içeri alınması, karışımın sıkıştırılması, ateşleme ve egzozdan meydana gelen bu dört zaman günümüzde benzinli motorların ana ilkesini oluşturmaktadır. Otto'nun motoru buhar makinelerinin ilk gerçek alternatifiydi.

İlgili

Ay Kendi Etrafında Döner mi?

Pozitronyum Dünyada Bir İlk Olarak Lazerle Soğutuldu

Hale (Ayla) Nedir? Atmosferik Optik Olay

Karl Benz okuldan mezun olduktan sonra, motor tasarımı alanındaki gelişmeleri yakından izledi ve motorlu bir araba yapma düşünü hayata geçirmeye koyuldu. Çeşitli makine mühendisliği projelerinde görev almış ve 1871'de yakınlardaki Mannheim'a taşınmıştı. Benz 1870'li yıllarda, çift zamanlı bir benzinli motor geliştirdi. Bu motorda, dört zamanlı motorun dört ayrı işlevi, biri yukarı diğeri aşağı yönlü harekette gerçekleştirilmek üzere iki zamanda birleştirilmişti. Dört yıl sonra iki kişiyle birleşerek bir şirket kurdu. Şirketin adı Benz & Cie. Rheinische Gasmotorenfabrik oldu. Şirket, işe bisiklet tamirciliğiyle başladı ve daha sonra makine ve motor üretimine geçerek hızla büyüdü.

Üç Tekerlekli İlk Araba

Benz & Cie.'de işlerin iyi gitmesi Benz'e düşünü gerçekleştirmek için gerek duyduğu zamanı ve özgüveni sağladı. 1885'in sonunda Benz'in aracı hazırdı. Özel olarak tasarladığı bu araba, tek silindirli, dört-zamanlı bir motorun gücüyle hareket eden, üç tekerlekli bir otomobildi. Benz'in otomobili, kendi tasarımı olan kimi önemli buluşları bir araya getiriyordu.

Bunların arasında elektrikli marş bobini, diferansiyel dişlileri, basit bir debriyaj ve suyla soğutma sistemi vardı. Yoğun çalışmalarına ve parlak buluşlarına karşın, Benz dört tekerlekli bir taşıtı geliştirebilecek bir sonuca varamadı. Kolay yolu seçerek arabada üç tekerlek kullandı. Öndeki tek tekerlek "dümen yekesi" biçiminde bir kolla sağa-sola çevriliyordu.

Benz Ocak 1886'da patent başvurusunda bulundu ve aynı yılın Kasım ayında patent aldı. Patent başvurusunun kabul edilmesi, Benz'in tasarladığı aracın dıştan takılı bir motorla giden bir araba değil, aksine ilk baştan itibaren kendi gücüyle hareket edebilecek biçimde tasarlanmış olmasından ileri geliyordu. 

1888'e gelindiğinde Karl Benz tasarımını geliştirmiş ve daha çok araba üretmeye başlamıştı. Paris'te yaşayan Fransız mühendis ve iş adamı Emile Roger, Benz'in ürettiği arabaların Almanya dışındaki satış haklarını alarak motorlu taşıtın yaygınlaşmasını sağladı.

Dünyanın ilk karbüratörü gibi birkaç yenilikten sonra, Benz Patent-Motorwagen 1887'de satıldı. Benz arabanın üretimine başladı ve 1888'de satış için tanıtımını yaptı. Bu taşıt, tarihte satışa sunulan ilk arabaydı. Ne var ki, toplumun yeni buluşa alışması kolay olmadı.

Bunun üzerine, Benz'in eşi Bertha (1849-1944) toplumu bu fikre alıştırmak amacıyla, 1888 Ağustos'unda iki oğluyla birlikte Mannheim'dan doğum yeri Pforzheim'a yeni otomobille gitti ve geri döndü. Toplam mesafe 200 kilometreydi. Olay büyük ilgi uyandırdı ve en azından bu ilginin bir sonucu olarak, Benz'in Motorwagen'i büyük bir başarıya ulaştı. Böylece otomobil çağı başlamıştı. 

Henry Ford Otomobil İcadının Neresindeydi?

Karl Benz'in motorlu taşıt patentinden 20 yıl sonra bile otomobil sahibi pek azdı. Her otomobilin tek tek yapılması masrafları yükseltiyor, bu yüzden talepler düşük oluyordu. 1908'de ABD'li iş insanı Henry Ford, "herkes için bir araba" sloganıyla bu durumu değiştirmek için bir girişimde bulundu.

Bütçeye uygun Ford Model T, verimi artıracak şekilde düzenlenmiş bir fabrikada sökülüp takılabilen parçaların bir araya getirilmesiyle oluşturulduğundan büyük bir başarıya ulaşmıştı. Ford'un çalışanlarından biri, Chicago'daki bir mezbahayı ziyaret ettiğinde üretim hatlarının ne kadar verimli olabileceğini görmüştü. Bu tarz üretimin otomobil endüstrisine uygulanması, maliyetleri büyük ölçüde düşürdü ve böylece Henry Ford'u büyük bir servet sahibi yaptı.

Karl Benz Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kaynaklar:

1. "European Automotive Hall of Fame". Mercedes-Benz. Archived from the original on 10 March 2016.
2. "Karl Benz". Hall of Fame Inductees. Automotive Hall of Fame. 1984