Poseidon: Mitoloji ile Edebiyattaki Yeri

Poseidon Yunan mitolojisinde önemli bir tanrıdır ve denizlerin, depremlerin, fırtınaların ve atların tanrısı olarak bilinir.

Yazar Ata Hunu
poseidon

Poseidon, Antik Yunan'ın en önemli tanrılarından biriydi. Atina'da Athena'ya oranla geri planda kalıyordu. Corinth ve Magna Graecia bölgesinin (Büyük Yunanistan) birçok kentinde en önemli tanrıydı. Antik Yunanlılar tarafından yeni adaların yaratıcısı ve huzurlu denizlerin hükümdarı olarak kabul edildi. Ancak rahatsız edildiğinde veya göz ardı edildiğinde üç başlı mızrağı ile yere vurduğu ve bunun sonucunda depremlere, sellere, gemi enkazlarına ve boğulmalara neden olduğuna inanılıyordu. Poseidon'a atlarını bile feda eden denizciler dualarında onu anardı. Büyük İskender bile ünlü İssos Muharebesi'nden önce Suriye sahilinde durup, Poseidon'a dua etti ve deniz tanrısına dört atlı bir araba sundu.

Poseidon Doğduğunda Babası Tarafından Yutuldu

Poseidon, Cronus ve Rhea'nın ikinci oğluydu. Cronus babası Uranüs'ü devirdi ve karısı Rhea ile birlikte dünyayı yönetmek istedi. Ancak Uranüs'ün karısı ve dünyanın temsilcisi Gaia Cronus'a çocuklarından birinin tıpkı kendisinin babasını devirdiği gibi onu devireceğini söyledi. Bu nedenle doğan çocuklarını Poseidon da dahil olmak üzere yuttu. Rhea altıncı çocuğu Zeus'u kurtarabildi ve zamanı geldiğinde babasını kusturdu ve kız kardeşleri Hestia, Demeter ve Hera; erkek kardeşleri Hades ve Poseidon'u babalarının midesinden çıkarıp kurtardı. Poseidon daha sonra Titanomachy olarak bilinen Tanrıların Savaşı'nda Cronus ve diğer Titanlara karşı savaşmak için kardeşlerine katıldı. Poseidon ve erkek kardeşleri bu savaşı kazandıktan sonra dünyayı sınırlar çizerek paylaştılar. Poseidon denizlerin efendisi, Hades yeraltı dünyasının kralı olurken Zeus gökyüzünü ve havayı aldı ve Yunan Tanrıları'nın kralı Zeus oldu.

Poseidon Öfkesi Yüzünden Ününü Zedeledi

poseidon ve hançeri

Poseidon genellikle olgun, sakallı ve bilge bir adam olarak tasvir edilmesine rağmen, kardeşleri Zeus ve Hades gibi sinirli doğası ve korkunç öfkesi ile de ünlüdür. Aşırı yalnızlıkta ve öfke nöbetleri sırasında güçlü fırtınalar yarattığı bilinir.

Atina'nın egemenliği için sık sık Athena ile birçok konuda anlaşmazlığa, tartışmaya ve kavgaya girdi. Bununla birlikte, Poseidon'un duygularının onu kontrol etmesine izin vermediği noktaya kadar olgunlaştığını gösteren bazı söylentiler de var. Çocuklarını sevdi ve önemsedi, onlara yol gösterdi ve görevlerinde yardımcı oldu.

Poseidon Atların Tanrısı Kabul Edildi

Eski Yunanlılar Poseidon'u atlarla yakından ilişkilendirdiler. Poseidon'un bilinen ilk atı yarattığına ve onu insanlara hediye ettiğine inanılıyordu. Ayrıca insanları binicilik ve araba yarışı ile tanıştırdığı söylendi. Poseidon genellikle atların evcilleştiricisi olarak kabul edildi, ancak bazı efsaneler de onu atların babası olarak tasvir eder.

Bu mitlerde, ilk atı doğuran bir yaratıkla çiftleştiği söylenir. Poseidon genellikle altın toynaklı atların çektiği bir arabada deniz dalgalarının üstünde tasvir edilir. Poseidon ayrıca, Medusa ile cinsel kaçamağının sonucu olarak doğan kanatlı at Pegasus'un babasıydı. Atlarla yakın ilişkisi nedeniyle "Poseidon Hippios" ismi ile de bilinir.

Üç Başlı Mızrak Poseidon'un Önemli Sembollerindendi

Poseidon hançerinin geçtiği armalar
Poseidon hançerinin geçtiği armalar

Poseidon'un ana silahı olan üç başlı mızrak; Titanomachy sırasında üç Elder Cyclopes tarafından üretildi. Yunan efsanelerinde Poseidon'un üç başlı mızrağını yere vurarak deniz dalgası oluşturduğu söylenir. Efsanelerden birinde, Gigantomachy (Devler ve tanrılar arasındaki savaş) sırasında Dev Polybotes'u öldürmek için mızrağını kullanıyor.

Mızrağı kayaları ayırmak için de kullanıyor. Poseidon'un mızrağı kıyılarda yaşayan Yunanlılar tarafından kullanılan balık mızrağını andırırdı. Bu nedenle özellikle balıkların temel bir ticaret ürünü olduğu kıyı ülkelerinde Poseidon'a daha çok tapıldığı düşünülmüştür. Poseidon'un mızrağı günümüzde Barbados bayrağı, Yunan Donanması'nın Mührü ve ABD Deniz Komandoları Donanması'nın Özel Harp ambleminde yer alıyor. Aynı zamanda Liverpool Kent Konseyi'nin arması ve Amerikan muhribi USS John S. McCain'in rozetlerinde de kullanılıyor.

Poseidon da En Az Zeus Kadar Ahlaktan Uzaktı

poseidon

Çok sayıda cinsel kaçamağı oldu. Sık sık reddedildiği için kadınlar üzerindeki hakimiyetini şiddet ile gösterirdi. Sonuç olarak, bazı kaynaklar Poseidon'un nimfler, tanrıçalar ve ölümlülerle en az 30 ilişkisi olduğunu gösterir.

Poseidon'un en belirgin cinsel ilişkileri arasında deniz tanrıçası olan karısı Amphitrite; Dünya'nın tanrıçası Gaia; ölümlü bir kadın olan Tyro; Cercyon'dan torunu Alope; bir zamanlar Poseidon tarafından kurtarılan Libya Kralı'nın kızı Amymone; Poseidon tarafından tecavüze uğrayan ve daha sonra talebi üzerine bir adama dönüşen Atrax'ın kızı Caeneus; ve Poseidon tarafından tecavüze uğrayan Athena'nın rahibesi Medusa. Bu kadınların yanı sıra Poseidon'un üç erkek sevgilisi vardı: Nerites, Pelops ve Patroclus.

Birçok Tanrıya, Yarı Tanrıya ve Diğer Yaratıklara Babalık Yaptı

Poseidon ve Ampitrite
Poseidon ve Ampitrite

Kadınlarla sayısız kaçamaklarının bir sonucu olarak Poseidon birçok çocuğun babası oldu. Bunların çoğu bilinmeyen, ölümlü kadınlardandı. Poseidon'un en önemli çocukları arasında deniz elçisi olan Amfitriti'nin oğlu Triton; Atlantis'in ilk kralı olan ölümlü kadın Cleito ile oğlu Atlas; Thoosa perisi Thoosa'dan dev oğlu Polyphemus; rüzgarların tanrısı olan Arne ile oğlu Aiolos; Libyalı oğlu ve Güney Yunanistan'ın ilk kralı Lelex; Medusa'dan oğlu olan efsanevi kanatlı ilahi at Pegasus; dev bir avcı olan Euryale'den oğlu Orion; ve Demeter'dan oğlu olan ilahi, son derece hızlı ölümsüz at Arion.

İlyada Destanında Çokça Geçti

Poseidon, Homeros'un İlyada adlı büyük destanında yer alır. Kendisine isyan etmenin cezası olarak Zeus, oğlu Apollon'u ve Poseidon'u bir yıl boyunca Truva Kralı Laomedon'a köle olarak çalışmaya gönderir. Ancak yıl sonuna gelindiğinde Laomedon, Truva çevresindeki geçilmez duvarları inşa etme çalışmalarında onlara ödeme yapmayı reddetti.

Truva Savaşı gerçekleştiğinde, Zeus müdahale etmesini yasaklasa da Poseidon bu nedenle Yunanlılarla yani Truva'nın karşısında yer aldı. Zeus bunu öğrendiğinde Truva'ya yardım etmesi için Apollon'u gönderdi. Poseidon, Yunanlılara çeşitli şekillerde yardım etti. Mesela, Yunan askerleri moral eksikliği yaşarken, Poseidon askerleri dolaylı olarak Calchas adında yaşlı bir kahin olarak takip edip cesaretlendiriyordu. Ayrıca Yunan kahramanı Aşil'i Ksantos Nehri'nde boğulmaktan kurtarmıştır.

Poseidon, Homeros'un Odysseia Eserinde Ana İlahi Düşman Oldu

Odysseia
Odysseia

Poseidon ayrıca Homeros'un diğer büyük destanı Odysseia'da da yer alıyor. Odysseia'daki ana karakter olan Odysseus, Truva şehrine karşı savaşır. Ancak evine karısına ve oğluna geri dönmekte zorlanır. Odysseus eve giderken, Poseidon'un oğlu Cyclops Polyphemus ile karşılaşır. Ondan kaçmak için Odysseus Polyphemus'u kör eder.

Poseidon bunun üzerine sinirlenir ve Odysseus'un evine yaptığı yolculuğu, gemisinin ve yoldaşlarının tamamen kaybına ve on yıllık bir gecikmeye yol açan fırtınalarla bozar. Böylece Poseidon, Homeros'un Odysseia'sının birincil ilahi kötüsü olmuştur. Yolundaki sayısız engele rağmen Odysseus sonunda Ithaca'daki evine ulaşır. Yolda ona yardımcı olan denizci Phaeacian'lılar ironik bir şekilde Poseidon'u koruyucu tanrıları olarak görüyordu.

Poseidon Edebiyat, Sanat ve Filmlerde Çok Defa Kullanıldı

İlyada ve Odyssey (Odysseia) dışında Poseidon, antik Yunan şair Pindar'ın Olympian Odes; Euripides'in antik Yunan oyunu olan Orestes; ve Romalı şair Ovidius'un şaheseri olan Dönüşümler (Metamorphōsēs) da yer aldı. Poseidon heykellerini; İsveç, Gothenburg; Danimarka, Kopenhag; İngiltere, Bristol; ve Slovakya, Presov gibi çeşitli yerlerde görebiliriz.

Modern popüler kültürde Poseidon, Amerikalı yazar Rick Riordan'ın popüler macera roman dizisi Percy Jackson ve Olimposlular'da kahraman Percy Jackson'ın babası olarak tasvir edilmiştir. Poseidon'un ayrıca Walt Disney Pictures'ın Küçük Deniz Kızı (1989) adlı uzun metrajlı filminde Ursula adında kötü bir deniz cadısının babası olduğunu da görebiliriz.

Poseidon Hakkında Sık Sorulanlar

Poseidon Ne Tanrısıdır?

Poseidon, antik Yunan dininde denizin (ve genel olarak suyun), depremlerin ve atların tanrısı. Denizin kişileştirilmesi ve suların en eski Yunan ilahı olan Pontus'tan ayrılmaktadır. Poseidon ismi ya "yeryüzünün kocası" ya da "yeryüzünün efendisi" anlamına gelir.

Poseidon Nasıl Biriydi?

Poseidon, Tanrılar arasında huysuzluğu, vahşi doğası ve ruh hali değişimleriyle bilinir.

Poseidon İyi mi Yoksa Kötü bir Tanrı mı?

Tüm Yunan tanrıları arasında Poseidon, Olimpos Dağı'nda yaşayan tanrılar arasında en kötü huylu ve huysuz olarak tasvir edilir. Aslında bu, denizin öngörülemez ve çoğu zaman tehlikeli doğasını yansıtmaktadır.

Poseidon'un Zayıf Noktası Nedir?

Poseidon'un zayıflıkları: Ares kadar olmasa da savaşsever; değişken ve öngörülemez.

Poseidon Bir İnsanı Sevdi mi?

Poseidon tensel zevklerden hoşlanır, tanrıçalar, insanlar, periler ve diğer yaratıklarla romantizm arardı. Fiziksel form bile onun için önemli değildi: Gözlerden uzakta saklanabilmek için kendisini ya da sevgililerini hayvanlara dönüştürebilirdi ve çoğu zaman da dönüştürürdü.

Poseidon Zeus'u Kıskanıyor mu?

Poseidon'a denizler üzerinde hakimiyet tahsis edilmişti, ancak Zeus'un Tanrıların Kralı konumunu her zaman son derece kıskanmıştır.

Poseidon Medusa'yı seviyor muydu?

Poseidon Medusa'nın güzelliğinden etkilenmiş, Medusa da aynı duygularla karşılık vermiştir. Athena gayrimeşru ilişkiyi keşfetmeden önce Medusa ve Poseidon bir aşk ilişkisine girmiş ve birlikte iki çocuk sahibi olmuşlardır.

Kim Daha Güçlü Poseidon mu Yoksa Zeus mu?

Yunan mitleri hangi tanrının daha güçlü olduğunu asla açıklamaz. Zeus tanrıların başıdır ama bu konuma Poseidon'dan daha güçlü olduğu için gelmemiştir.