İlk atom bombası 6 Ağustos 1945'te Japonya'nın Hiroşima kentine bir ABD uçağı tarafından atılmıştır. 16 Temmuz'da, Trinity testinin başarıyla tamamlanmasından sadece birkaç saat sonra USS Indianapolis ağır kruvazörü, üstünde bir silah kurulum mekanizması ve ABD'nin uranyum-235 kaynağının yarısıyla San Francisco limanından ayrıldı. Ülkenin uranyum-235 stokunun kalan yarısıysa nakliye uçaklarıyla Tinian adasına taşındı. Indianapolis'in 26 Temmuz'da Tinian'a varmasıyla "Little Boy" isimli bombanın kurulumu başladı.
Indianapolis teslimattan sonra Tinian'dan ayrıldı ve 30 Temmuz'da Japon denizaltısı I-58 tarafından Filipinler yolunda batırıldı. Torpido saldırısından sağ kalan yüzlerce mürettebat kurtarılmayı beklerken suda öldü. "Fat Man" lakaplı bir plütonyum bombası olan ikinci bombanın bileşenleri de hava yoluyla Tinian'a nakledildi. 2 Ağustos 1945'te her iki bomba da Tinian'a ulaştı ve ABD komutanları şimdi Japon ana adalarına yapılacak atom saldırısı için havanın açılmasını bekliyordu.
Hiroşima'ya atom bombası saldırısı
Atom bombası için hedef seçiminden sorumlu komite Mayıs 1945'in sonunda listeyi Kokura, Hiroşima, Niigata ve Kyoto kentlerine daralttı. Bunlar stratejik bir bombalamaya maruz kalmamış şehirlerdi. Japonya'nın eski başkenti olan Kyoto sürekli listenin tepesindeydi ancak dış işleri bakanı Henry Stimson kültürel önemi nedeniyle Truman'dan kenti kaldırmasını istedi. Yerine Nagasaki eklendi. Hiroşima, askeri değeri nedeniyle birincil hedef oldu – kent Japon İkinci Ordusu'nun karargahıydı – ve il merkezinin kompakt yapısının atom bombasının yıkıcı gücünü göstereceğine inanıldı.
Bir albay olan Paul Tibbets ilk bombayı atacak olan B-29'a pilotluk yapması için seçildi. 11 kişilik mürettebatta Binbaşı Thomas Ferebee ve silah ustası olarak Manhattan Projesi mühimmat uzmanı Yüzbaşı Sterling Parsons vardı. Tibbets görev için kişisel olarak 82 numaralı uçağı seçti ve 6 Ağustos 1945 sabahı saat 02:45'teki kalkıştan önce bakım işçisinden uçağın burnuna annesinin adı Enola Gay'i boyamasını istedi. İki B-29 daha Enola Gay'e gözlem ve kamera uçağı olarak hizmet edecekti. Little Boy'un bazı bileşenleri sökülerek kalkıştan önce devre dışı bırakıldı. Bunun nedeni modifiye edilmiş B-29'ların bir kısmının kalkış sırasında düşmesiydi ve monte edilmiş atom bombası infilak ederek Tinian'ı yok edebilirdi.
Gökyüzü açık olduğundan Enola Gay hedefe engelsiz şekilde yaklaştı. Parsons 07:15'te silahı aktive etti ve Enola Gay 9.450 metrelik saldırı irtifasına yükseldi. Üç B-29 birincil (Hiroşima) ve ikincil (Kokura ve Nagasaki) hedefleri üzerinde hava durumu araştırması yapmak için önde uçmuştu. Hiroşima'nın pilotu Tibbets'e burada çok az bulut örtüsü olduğunu ve birincil hedefe ilerlemesini söyledi. Sabah 08:00'de (Tinian saatiyle 09:00) Enola Gay'in mürettebatı Hiroşima'yı gördü. Hedef noktası Ōta Nehri üzerindeki T şekilli Aioi Köprüsü'ydü. Pilot koltuğuna geçmiş olan Tibbets mürettebata koruyucu gözlükleri takmasını emretti ve sabah 08:15'te Little Boy atom bombası Hiroşima'nın üzerine bırakıldı. Enola Gay'i bombanın patlama yarıçapının ötesine taşımak için keskince dönüş yapıldı.
Atom bombasının patlama anı ve sonrası
Little Boy'un hedeflenen 580 metreye ulaşması 45 saniye sürdü ve doğrudan Shima Hastanesi'nin üzerinde gökyüzünde patladı. Patlamanın ilk saniyesinde yer seviyesindeki sıcaklık 7.000°C'yi aştı. Güçlü bir patlama dalgası tüm manzarayı değiştirdi. 343.000 nüfuslu ildeki 70.000 kişi anında öldü ve yıl sonunda ölü sayısı 100.000'i aştı. Kent alanının üçte ikisi yıkıldı, 13 kilometrekaresi düzleşti. Yoğun termal radyasyona maruz kalan insanlardan geriye "nükleer gölgeler" kaldı.
Patlamayla birlikte büyük bir mantar bulutu 12 kilometre yüksekliğe ulaştı. Little Boy'da bulunan uranyum-235'in sadece yüzde 2'sinden azı fisyona uğramıştı ancak bombanın yıkıcı gücü korkunçtu. Patlamanın gücü 15.000 ton TNT'ye eşdeğerdi. Bölgeden ayrılan Enola Gay uçağı birkaç şok dalgasıyla sarsıldı ve mantar bulutu 640 kilometre uzaklıkta hala görülebiliyordu. 12 saatlik uçuşun ardından Tinian'a dönen Enola Gay'in pilotu Tibbets yol açtığı korkunç kıyım için Üstün Hizmet Haçı ile ödüllendirildi.
O günün ilerleyen saatlerinde Truman, ABD halkına seslendi: "[…] Bu bir atom bombasıdır. Evrenin temel gücünün kullanılmasıdır. Güneşin gücünü aldığı bu kuvvet, Uzak Doğu'ya savaş getirenlere karşı ateşlendi." Ekledi, "Tarihin en büyük bilimsel kumarına 2 milyar dolar harcadık ve kazandık."
Kimse Hiroşima'nın yok edildiğine inanamadı. Haberler ancak yavaşça yayılabildi. Bazı Japon yetkililer durdurdukları atom programını baz alarak böyle bir silah yapmanın ne kadar zor olduğunu gördüklerini ve Hiroşima'ya atılan bombanın Amerikan cephaneliğindeki tek bomba olması gerektiğini söylediler. Japon hükümetinin diğer üyeleri aslında aylardır ABD ile müzakere çözümü arayışındaydı. Müzakere Sovyetlerin arabuluculuğuyla yapılıyordu ancak Sovyetler Birliği'nin Hiroşima'nın bombalanmasından iki gün sonra Japonya'ya savaş ilan etmesiyle bu kapı 8 Ağustos 1945'te kapandı.
Kaynakça:
- https://www.newyorker.com/magazine/1946/08/31/hiroshima
- https://www.icanw.org/hiroshima_and_nagasaki_bombings
- https://www.atomicarchive.com/resources/documents/med/med_chp10.html