Claude Monet: Empresyonizmin Babası

Bazıları tarafından Empresyonizmin babası olarak bilinen Claude Monet, 1800'lerin ortalarından 1900'lerin başlarına kadar üretken bir Fransız ressamdı.

Édouard Manet: Claude Monet ve eşi stüdyo teknesinde, 1874

1800'lerin ortasından 1900'lerin başına kadar aktif olan Fransız sanatçı Claude Monet, genellikle bu akımın öncüsü olarak kabul edilir. Ölümünden neredeyse bir asır sonra, eserleri Christie's ve Sotheby's gibi müzayede evlerinde yüksek değerlere alıcı bulmaya devam ediyor.

Neo-klasisizmin katı kurallarından uzaklaşan ilk sanatçılar arasındaydı ve sonuç olarak ekspresyonist (dışavurumcu) resimleri nedeniyle bitmek bilmeyen bir düşmanlık ve küçümsemeyle karşılaştı. Yine de, etrafındaki dünyanın izlenimlerini resmetmeye devam etti, hem güneş ışığında hem de karanlıkta manzaranın ve hareketin kısa anlarını yakaladı. Tek bir görüntü üzerinde değişen ışığın zamanın geçişini nasıl temsil ettiğini göstermek için bir dizi resim yaptı.

Claude Monet'nin muazzam eserleri, görünür dünyanın harikulade ihtişamına tanıklık ediyor ve renk ve ışıktaki ustalığı sayesinde bugün bile izleyicileri büyülemeye devam ediyor.

Claude Monet: Erken Dönem Hayatı

Claude Monet'nin Portresi, Carolus-Duran, yaklaşık 1867
Claude Monet'nin Portresi, Carolus-Duran, yaklaşık 1867.

18 Kasım 1840'ta Paris, Fransa'da Oscar-Claude Monet doğdu. Babası Adolphe Claude Monet iş dünyasındaydı, annesi Louise Aubreé ise onu doğurmadan önce vokalistti. Küçükken Monet'nin görsel sanatlara olan ilgisinde, kendisi de başarılı bir sanatçı olan annesinin etkisi olmuş olabilir.

Claude Monet ilk resmi sanat derslerini, okulunda öğretmenlik yapan ve daha önce ünlü Neoklasik ressam Jacques-Louis David'in de öğrencisi olan Jacques-François Ouchard'dan aldı. Genç ve girişimci Monet buradan öğretmenlerinin ve öğrenci arkadaşlarının karakalem karikatürlerini yapmaya başladı ve bunları daha sonra yerel bir dükkanda tanesi on ila yirmi franktan sattı. Sanatı yüzünden babasıyla sık sık çatışmaya giriyordu; babası derslerine daha fazla odaklanmasını ve aile işine katılmasını isterken, Monet deniz ticareti ve bakkallığa pek ilgi duymuyordu. 

Sanatçının Bahçesindeki Yol, 1901/1902, Viyana'daki Belvedere
Sanatçının Bahçesindeki Yol, 1901/1902, Viyana'daki Belvedere.

Israrla eskizlerini pazarlamaya çalıştıktan sonra Eugene Boudin onun çalışmalarını fark etti. Açık havada çizim yapmanın ilk savunucularından olan Boudin, genç Monet'nin büyük bir potansiyel sergilediğini düşünüyordu. Tanıştıklarında çok iyi anlaştılar ve kısa sürede dost oldular. Sahneleri hatıralarından ve eskizlerinden yeniden yaratmak için uzun, zahmetli saatler harcamak yerine, Monet'ye onları gerçekte göründükleri gibi nasıl resmedeceğini gösterdi. Boudin'in deniz çalışmalarındaki güneş ışığının muhteşem dansından ilham alan Claude Monet, bu süre zarfında resimlerinde ışık kullanımını dikkatle değerlendirmeye başladı.

Paris'teki Saint Lazare İstasyonu, Trenin Gelişi, 1877, Cambridge'deki Fogg Sanat Müzesi (Massachusetts)
Paris'teki Saint Lazare İstasyonu, Trenin Gelişi, 1877, Cambridge'deki Fogg Sanat Müzesi (Massachusetts).

Ne yazık ki felaket onu vurdu. Manzara resimleri yapmaya başladıktan bir yıl sonra annesi vefat etti. Monet, babasıyla geleceği konusunda ciddi anlaşmazlıklar yaşamaya devam ettikten sonra akrabası Marie-Jeanne Lecadre'ın yanına taşındı. Yeğeninin yaratıcı uğraşları konusunda hevesli olmayan babasının aksine, teyzesi hevesliydi ve onun Paris'teki bir sanat akademisine gitmesi için para ödedi. Okulda kaldığı süre boyunca Monet, Alfred Sisley ve Pierre-Auguste Renoir gibi geleceğin ünlü sanatçılarıyla tanıştı.

Claude Monet Sayısız Kez Reddedildi

Yeşil Elbiseli Kadın, Camille Doncieux, 1866, Kunsthalle Bremen
Yeşil Elbiseli Kadın, Camille Doncieux, 1866, Kunsthalle Bremen.

Claude Monet yirmili yaşlarındayken, ileride eşi olacak ve arkadaşı Frédéric Bazille ile yaptığı bir resme konu olan Camille Doncieaux ile karşılaştı. Kadın, aralarında Yeşil Elbiseli Kadın (Camille)'ın da bulunduğu pek çok eserine ilham kaynağı oldu.


İlgili:


Büyüyen ailesini geçindirmek için (Camille 1867'de ilk erkek çocuklarını doğurdu), Salon de Paris'teki sergileri için Académie des Beaux-Arts'a bir dizi eser sundu; ancak muhafazakâr Académie onun vizyonunun değerini kabul etmedi. Çizimleri eleştirmenler tarafından kaba ve naif bulunarak reddedildi. Sayısız reddedilme ve uzun süren yoksulluk karşısında Monet 1868'de intihar girişiminde bulundu. Neyse ki bu girişimden sağ kurtuldu ve talihinin döndüğünü görecek kadar yaşadı. 

Claude Monet ve Empresyonistler

İzlenim, gün doğumu, 1872 , Paris Marmottan Müzesi
İzlenim: Gün Doğumu (Impression, Sunrise), 1872 , Paris Marmottan Müzesi.

Académie'nin boğucu kurallarının bir sonucu olarak, 1874'te kendi sergilerini düzenleyen bir grup avangard sanatçıya katılmak üzere ayrıldı. Bu sergide, gelecekteki Empresyonistlere (İzlenimcilere) ilham kaynağı olacak olan İzlenim: Gün Doğumu (Impression, Sunrise) adlı tablosunu sergiledi.

Sergiye yönelik ilk eleştirel tepkiler olumlu değildi. Bu genç sanatçıların eserlerinin eksik olduğunu ve gösterişten yoksun olduğunu söylediler. Birçok insan fırça işçiliğinin dağınık yapısı ve boya uygulamasının özensizliği nedeniyle resimleri beğenmedi. Sanatçılar, aldıkları olumsuz geri bildirimlere rağmen kendilerini desteklemeye istekli müşteriler buldular ve takip eden yıllarda birkaç yeni sergi daha açtılar.

Camille 1879 yılında tüberküloz nedeniyle vefat etti. Kaybının üzüntüsüyle Monet yıkıldı. Bir süre yas tuttuktan sonra resim yapmaya geri döndü. Bu dönemde çocuklarını, ileride ikinci eşi olacak olan arkadaşının eşi Alice Hoschedé'ye emanet etti.

Claude Monet'in Manzara Sanatı ve Son Yılları

Fransa'nın manzarasını fotoğraflamaya ilk kez bu dönemde başladı. Yerleşim yerinden yerleşim yerine seyahat ederek farklı ortamların farklı tonlara nasıl tepki verdiğini gözlemledi. 1883 yılında, hayatının geri kalanını geçireceği küçük Giverny kasabasına taşındı. Saman Yığınları (Haystacks) ve Nilüferler (Water Lilies) gibi seriler onun en ünlü eserleri haline geldi. Konuları her zaman aynı olduğu için, şafaktan geceye ve aydınlıktan karanlığa meydana gelen ruh hali ve ışıktaki dramatik değişimleri tasvir edebildi.

Nymphéas (Nilüferler), 1914–17, Avustralya Ulusal Galerisi
Nymphéas (Nilüferler), 1914–17, Avustralya Ulusal Galerisi.

Monet evine ve bahçesine hayrandı. Yıllar boyunca evini bugün olduğu gibi tanınmış bir yapıya dönüştürmek için çalıştı. Doğu Asya esintili bir bahçe, çeşitli cinslerde muhteşem nilüferlerle dolu büyük bir gölete uzanan bir Japon köprüsüne sahipti. Bahçenin düzenine büyük ilgi göstermiş, bunun için yedi peyzaj mimarı tutmuş, ancak onların çalışmalarının çoğunu reddetmiştir. Hatta nilüferleri en güzel halleriyle resmedebilmek için sabahları çalışanlarına nilüferlerin üzerindeki tozu silmelerini bile emretmiştir.

Claude Monet'nin Giverny, Fransa'daki evi
Claude Monet'nin Giverny, Fransa'daki evi.

Claude Monet 86 yaşında hayata veda ettiğinde ardında 2.000'den fazla resim ve diğer sanat eserlerinden oluşan geniş bir koleksiyon bıraktı.

Claude Monet'nin Ünlü Eserleri

Gezinti (La Promenade)

Claude Monet - Şemsiyeli Kadın - Madam Monet ve Oğlu
Claude Monet – Şemsiyeli Kadın – Madam Monet ve Oğlu

Gezinti (La Promenade) veya  Madam Monet ve Oğlu adlı eser Camille Monet ve oğlu Jean Monet'yi gezintiye çıkarken gösteriyor. Camille'in taktığı şeffaf örtü ve güneş şemsiyesinin güneş ışınlarını dağıtması, sanatçının sahneyi çarpıcı bir gerçekçilikle yakalamasını sağlıyor; ortaya çıkan görüntü, elbisenin beyaz kumaşından yansıyan renklerden oluşan bir kaleydoskop.

Nilüferler (Waterlilies) ve Japon Köprüsü (The Japanese Footbridge)

Japon Köprüsü (The Japanese Footbridge), yaklaşık 1899 , Londra'daki Ulusal Galeri
Japon Köprüsü (The Japanese Footbridge), yaklaşık 1899 , Londra'daki Ulusal Galeri.

Toplamda yaklaşık 250 tablodan oluşan bir seri. Monet'nin Giverny'deki evinin Asya esintili peyzajı bu sanat eserlerine konu olmuştur. Serinin tekrar eden görsel unsurları arasında gölete adını veren ve çoğu egzotik türlerden olan nilüferler, su kütlesinin üzerinde uzanan bir Japon köprüsü ve günün hava durumunun bir yansıması yer alıyor.

Nilüferler, 1915, Marmottan Monet Müzesi
Nilüferler, 1915, Marmottan Monet Müzesi.

Bu dizide yer alan ve Monet'nin bahçesindeki nilüferleri betimleyen resimler en tanınmış olanlarıdır. Fransız ressamın dinamik manzaralar yaratma yeteneği gibi, ışık ve renklere olan hakimiyeti de burada tam olarak sergilenmektedir. Bu resimler o zamandan bu yana Empresyonist dönemin başyapıtları olarak kabul edilmektedir.

Saksağan (The Magpie)

The Magpie (Monet)
The Magpie (Monet).

Karlı bir manzarada bir çitin üzerine tünemiş bir saksağanın kış sahnesini tasvir eden etkileyici fırça işçiliğine sahip bir tablo, çeşitli renklerle işlenmiştir. Empresyonist sanatın belirleyici bir özelliği haline gelecek olan Monet'nin gölgelerde renk kullanımının ilk örneklerinden biri.

Yakın Zamanda Satılan En Ünlü Claude Monet Eserleri

Nadar'ın 1899 tarihli bir fotoğrafında Claude Monet
Nadar'ın 1899 tarihli bir fotoğrafında Claude Monet.

Monet'nin Meules tablosu Mayıs 2019'da Sotheby's tarafından düzenlenen gece satışında rekor kırarak 110,7 milyon dolara satıldı. Tabloları müzayedelerde sürekli ses getirmektedir.

Ünlü Haystacks (Saman Yığınları) serisindeki 25 tuvalden biri olan bu tablo, gökyüzünde alçalan güneşin saman yığınlarının arasından süzülen ışıltılı güzelliğini tasvir ediyor. Işık ve gölgede bulunan alışılmadık renkleri vurgulayan tuval, sıradan bir sahneye akkor bir bakış sunuyor. 

Nympheas en fleur
Çiçek açan nilüferler (Nympheas en fleur).

Monet'nin Nilüferler koleksiyonundan Nympheas en fleur, Ağustos 2018'de Christie's'de 84,7 milyon dolara alıcı buldu. New York'lu çift Peggy ve David Rockefeller koleksiyonlarını satmadan önce bu esere sahipti.

Monet'nin ünlü bahçesinde, bu tabloya ve serideki diğer tablolara konu olan nilüferler bulunmaktadır. Gölet burada, eserin soğuk tonlarında, mavi ve mor renklerin baskın olduğu ve sıcak yeşilin bir topraklama hissi verdiği bir şekilde gösterilmiştir. Burada ve orada, beyaz nilüferler tuvalin ortasında parlıyor.

Mayıs 2019'da satılan Meules ile karıştırılmamalıdır. Meule, Haystacks (Saman Yığınları) serisindeki diğer eserler gibi, bir yangının sönmekte olan kalıntılarını anımsatan loş, yumuşak ışıkla yıkanan tek bir saman yığınına sahiptir. Kasım 2016'da 81,4 milyon dolara satıldı.

2022 yılında Le Grand Canal et Santa Maria della Salute (1908), New York Sotheby's'de 56,6 milyon dolara satıldı. Bu satın alma ile İtalya'yı tasvir eden bir tablo için ödenen en yüksek fiyat rekoru kırılmış oldu.

Claude Monet Hakkında Küçük Bilgiler

Monet bahçesinde. Japon köprüsü arka planda görülebilir.
Monet bahçesinde. Japon köprüsü arka planda görülebilir.

Monet hayatının ilerleyen dönemlerinde katarakt geliştirdi ve bu da eserlerine kırmızımsı bir renk verdi. Ameliyattan sonra resimlerinde yoğun bir mavi-mor renk ortaya çıktı; bu durum kornea merceğinin alınmasına ve UV ışığı görebilme ihtimaline bağlandı.

Monet nilüfer göletinde
Monet nilüfer göletinde.

Cezayir'de zorunlu askerlik hizmetini yerine getirirken, Monet bu deneyimin renk anlayışını önemli ölçüde etkilediğini fark etti. Ne yazık ki o dönemde yaptığı resimlerin ya da karalamaların hiçbiri günümüze ulaşmamıştır.

Monet'nin nilüfer göleti ve Giverny'deki Japon köprüsü
Monet'nin nilüfer göleti ve Giverny'deki Japon köprüsü.

I. Dünya Savaşı sırasında Fransa Başbakanı olan Georges Clemenceau, Monet'nin tabutunu örten siyah kumaşın kaldırılmasını ve yerine çiçekli bir kumaş konulmasını emretti ve "Monet için siyah yok!" diye ilan etti.