Antarktika'nın "Kıyamet Günü" Buzulu Feci Bir Çöküşe Doğru Gidiyor

Antarktika'daki Thwaites buzuluyla ilgili altı yıllık bir araştırma sona ererken, çalışmaya katılan bilim insanları bu buzulun geleceği ve deniz seviyesinin yükselmesinin sonuçları konusunda karamsar.

Thwaites Buzulu
Thwaites Buzulu. Görsel: NASA

Antarktika'daki devasa Thwaites buzuluna ilişkin altı yıl süren bir araştırma, buzulun geleceğine ilişkin korkunç bir tabloyla sonuçlandı.

Genellikle "kıyamet günü buzulu" olarak adlandırılan bu devasa buz kütlesi, İngiltere ya da Florida ile karşılaştırılabilir büyüklüktedir ve sadece çökmesi bile deniz seviyesini 65 santimetre yükseltecektir. Daha da kötüsü, bu durumun Batı Antarktika'yı kaplayan buz tabakasının daha geniş çaplı kaybını tetikleyerek deniz seviyesinin 3,3 metre yükselmesine neden olması ve New York, Kolkata ve Şangay gibi şehirleri tehdit etmesi bekleniyor.

Burası son derece uzak ve ulaşılması zor bir bölge, ancak İngiltere-ABD ortak araştırma programı olan Uluslararası Thwaites Buzul İşbirliği (ITGC), son altı yılda 100 bilim insanını buraya göndermeyi başardı ve bu buzun dinamiklerini ayrıntılı olarak incelemek için uçaklar, gemiler ve su altı robotları kullandı. Colorado Boulder Üniversitesi'nden Ted Scambos, "Bu muazzam bir meydan okumaydı ve yine de gerçekten çok şey öğrendik" diyor.

Bu keşifler arasında Thwaites buzulunun, deniz seviyesinin oldukça altında bulunan ve daha sıcak deniz suyu tarafından alttan eritilen bir kaya yatağı üzerinde durduğu için özellikle savunmasız olduğu gerçeği de yer alıyor. Dahası, ana kaya buz tabakasının iç kısmına doğru aşağıya doğru eğimlidir, bu nedenle buzul geri çekildikçe daha da fazla buz sıcak deniz suyuna maruz kalır ve çöküşü hızlandırmakla tehdit eder.

ITGC ekibinin bir üyesi olan Hanover, New Hampshire'daki Dartmouth College'dan Mathieu Morlighem, "Yatak gittikçe derinleşiyor" diyor. "Bunun dengesiz olduğunu biliyoruz." O ve meslektaşları, atmosferdeki farklı karbondioksit seviyeleri altında buzulun gelecekteki durumunu tahmin etmek için bilgisayar modelleri kullandılar ve "neredeyse tüm karbon emisyon senaryoları için bu istikrarsızlıkla karşılaştığımızı" ve buzul cephesinin iç kısımlara doğru geri çekildiğini buldular. Kilit soru, bunun ne kadar hızlı gerçekleşebileceğidir.

Ekibin bir diğer üyesi olan British Antarctic Survey'den Rob Larter, "Bu durum gelecek yıl ya da sonraki yıl bir anda felaket boyutunda bir geri çekilmeye yol açmayacak, ancak aynı zamanda Thwaites'in geri çekilmeye devam edeceğinden ve nihayetinde geri çekilmenin hızlanacağından eminiz" diyor. "Buna kesin bir zaman dilimi koyamıyoruz."

Ancak sonuçta ITCG araştırmacıları, 23. yüzyılın sonunda Thwaites buzulunun ve Batı Antarktika buz tabakasının büyük bir kısmının kaybolabileceğini düşünüyor.

Biraz daha iyi haber ise, karbon emisyonlarını azaltmak için ciddi çabalar göstererek bu sürecin ne kadar hızlı gerçekleşeceğini etkilemek için hala zamanımız olması. "Zaman kazanabiliriz" diyor Morlighem. "Thwaites'in ne kadar hızlı kütle kaybedeceğini hala kontrol edebiliyoruz."