Alesia Muharebesi MÖ 52 yılında, Arverni şefi Vercingetorix liderliğindeki Galyalılar ile prokonsül Jül Sezar (Julius Caesar) yönetimindeki Romalılar arasında meydana geldi. Jül Sezar'ın Galya Savaşları seferlerinin son büyük muharebesi iki ay süren bir kuşatmaydı. Romalı askerlere karşı koymak için Vercingetorix tarafından bir araya getirilen Galya halkları koalisyonu tamamen yenilgiye uğratılmıştır. Tüm sembolik önemine rağmen, bu savaş aynı zamanda Gallo-Roma kültürünün kökenini ve Galya'nın antik Roma'nın etki alanına girişini de işaret etmektedir.
Alesia Muharebesi Neden Yapıldı?
Gergovia'da geri püskürtülen Sezar'ın lejyonları, Vercingetorix'in güçlendirilmiş süvarileriyle nihai darbeyi vurmanın cazibesine kapılmasının ardından yeniden toparlanmak için güney Galya'daki Roma Eyaleti'ne çekildi. Geri çekilmek ve Alesia'ya sığınmak zorundadır çünkü Dijon'dan çok uzak olmayan bir yerde Romalılarla savaştıktan sonra en yakın ve görünürde en iyi donanıma sahip yer burasıdır. Galyalı lider, "Burası bir saldırıya ve hatta oldukça uzun sürecek bir kuşatmaya dayanmak için gereken her şeye sahipti" (yükseklik, kaynaklar, kuyular, erzak) diyerek kendine güvenmektedir.
Alesia Muharebesi Ne Zaman Gerçekleşti?
Alesia Muharebesi MÖ 52 yılının Temmuz ve Eylül ayları arasında gerçekleşmiştir.
Alesia Muharebesi Nerede Gerçekleşti?
Auxois Dağı'nda bulunan Alesia, stratejik konumu sayesinde doğal savunmalardan yararlanan bir Galya oppidumu veya müstahkem bir şehirdir. Sezar'ın sadece "Commentarii de Bello Gallico" adlı kitabında tanımladığı gizemli bir halk olan Mandubianların eski başkenti olan bu şehir, Kelt ve Roma dönemleri boyunca Galya'nın en önemli şehirlerinden biri olmuştur. Galyalıların izinden giden Romalılar, bu bölgede tarihçiler tarafından belgelenen ilk askeri taktiği kullanacaklardır.
Alesia Muharebesi'ni Kim Kazandı?
Bir ay sonra, tüm Galya'da toplanan destek ordusu, Rhea Dağı'nın eteklerindeki zayıf noktalarında Roma tahkimatlarına saldırır ve Labienus'un askerlerini utanç içinde bırakır. Ancak Jül Sezar karşılık verir. Kanlı bir muharebe Galyalıların mağlup edilmesi ve Vercingetorix'in kuzeninin esir alınmasıyla sona erer. Alesia'yı ve Arverni liderini geride bırakmaktan başka çareleri kalmamıştır. Daha sonra kendisini Jül Sezar'a teslim edecektir. Sezar'ın MÖ 46'daki zaferinin ardından Vercingetorix tutsak edilir ve muhtemelen hapishanede öldürülür.
Alesia'da Kuşatma Sanatı
Alesia'nın neredeyse 100 dönümü tahkim edilmiştir. Doğu ve batıdaki yüksek kayalıkların yanı sıra Murus Gallicus tarzında inşa edilmiş devasa duvarlarla korunuyordu. Oppidum'un savunucularının yanı sıra, Romalılar MÖ 52'de kentin müdafilerine yardım etmek için gelen Galyalı bir güçle de uğraşmak zorunda kaldı. Lejyonerler daha önce duyulmamış bir tahkimat sistemini beş haftadan kısa bir sürede inşa ettiler. Daha fazla güvenlik için taş ve topraktan iki savunma hattı kurdular.
Oppidum içinde saklanan 80.000 Galyalı'nın kaçmasını engellemek için ilk savunma 15 kilometre uzunluğunda bir çevirme duvarıydı. İkincisi ise Vercingetorix'in ordusunun ilerlemesini engellemek amacıyla merkezden dışarıya doğru kıvrılan 20 kilometre uzunluğunda bir hattı. Bu hatlar 16. yüzyılda yapılan kazılar sayesinde tespit edilebilmiş ve yerleri belirlenebilmiş olsa da, daha modern çalışmalarda sapanlar, kurt kapanları, Kelt ve Roma sikkeleri ve kullanılan silah ve tuzaklara dair diğer kanıtlar gibi eserler ortaya çıkarılmıştır. Günümüzde, bölgede birkaç savunma katmanı olduğunu biliyoruz.
Dahiyane Roma Savunması
Roma ordusunun ilerleyişini durdurmak için her müstahkem hatta engeller inşa edilmiştir. 4,50 metre genişliğinde ve 2,50 metre derinliğinde iki hendek kazılmıştır. 90 cm genişliğindeki delikler, her deliğin dibinde sivri bir kazık olacak şekilde kademeli olarak yerleştirilmiştir. Delikler daha sonra çalılarla gizlenmiştir. Son olarak, büyük dalların birbirine tutturulduğu 1,50 metre derinliğinde beş sıra hendek bulunmaktadır. Sıraların tepesinde 4 metre yüksekliğinde, 24 metre yüksekliğinde ahşap kulelerle noktalanmış bir sur bulunmaktadır.
Roma ordusu on ila on iki lejyondan, toplamda yaklaşık 70.000 lejyonerden oluşuyordu. Destek birlikleri gelmeden önce Vercingetorix'in 80.000 adamı vardı ve bir ay boyunca dayanabilirdi. Galya ordusu 250.000 adam ve 8.000 süvariyle iki ay sonra, tam da kıtlık ve su sıkıntısı şehre zarar vermeye başlamışken geldi. Vercingetorix gereksiz can kaybını önlemek için sivillerin kentten çıkarılması emrini verdi.
Galyalı destek süvarileri Roma savunmasını aşmaya çalıştıklarında Sezar'ın kalabalık Cermen süvarileri tarafından yenilgiye uğratıldılar ve takip edildiler.
Alesia Muharebesi'nin Sonuçları Ne Oldu?
Alesia Muharebesi Galya için bir dönüm noktası oldu ve sonunda Roma kontrolüne geçti. Galya direnişi bu savaşla sona ermedi; sonraki yıllarda birkaç küçük çatışma yaşandı ama bir daha bu boyutta bir şey olmadı. Gerçek şu ki, MÖ 51'de Atrebate Commios önderliğindeki son bir isyandan sonra Galyalılar kesin olarak Roma egemenliği altına girecek ve bu yaklaşık beş yüzyıl sürecek ve Gallo-Roma uygarlığını doğuracaktır.
Jül Sezar içinse, devasa hazinesiyle Kuzey İtalya'ya dönerek askeri başarılarını ve fetihlerini Roma'ya kanıtlamaktı. Ancak, Pompey'in iktidara yükselişine karşı düşmanlığı nedeniyle MÖ 49'dan itibaren onu iç savaş bekliyordu.
Alesia Arkeolojik Alanı Neye Benziyor?
Côte d'Or'daki Alise-Sainte-Reine, MÖ 52'deki felaketten kurtulan ve bir Gallo-Roma yerleşimine dönüşen kentin günümüzdeki adıdır. III. Napolyon tarafından başlatılan kazılar o zamandan beri aralıksız olarak sürdürülmektedir. Sonuç olarak birçok Galya, Cermen ve Roma silahı ortaya çıkarılmıştır. Sezar'ın Romalı askerleri tarafından yaratılan stratejik kuşatma; siperler, geçitler, setler, hendekler ve tuzaklar şeklinde görülebilmekte olup, bunların hepsi antik eserler açısından son derece zengin olan bu alanda mevcuttur.
