Beyaz aslanlar, aslanların genel sınıflandırması olan Panthera leo'nun bir parçası. Beyaz aslanlar albino değiller; pigmentasyonun azalmasına neden olan nadir bir durum nedeniyle sarı renkten yoksunlar. Görkemli görünümleri Güney Afrika'daki kabileler arasında kutsal varlıklar olarak kabul görmelerini sağlıyor. Buna rağmen vahşi doğada yok olma tehlikesine gelecek kadar avlanıyorlar. Küresel Beyaz Aslan Koruma Vakfı şimdi sayılarını artırma çabası içinde.
Beyaz Aslanın Özellikleri
- Bilimsel adı: Panthera leo
- Grup: Etobur
- Boy: Erkekler 3 m uzunluğunda ve 1,2 m yüksekliğinde, dişiler 1,8 m uzunluğunda ve 1 m yüksekliğinde
- Ağırlık: Erkekler 240 kg, dişiler 181 kg
- Ömrü: 18 yıl
- Beslenme: Küçük kuşlar, sürüngenler, toynaklı memeliler
- Habitat: Savan, ormanlar, çöl
- Nüfus: Esaret altında 100 ve vahşi doğada 13 adet
- Korunma durumu: Hassas
- İlginç bilgiler: Beyaz aslanlar Timbavati bölgesindeki yerel topluluklar arasında liderlik ve gururun simgesidir.
Beyaz Aslanın Tanımı
Bu hayvanlar beyaz deri rengine neden olan nadir bir resesif gene sahipler. Pigmentasyon taşımayan albino hayvanların aksine, beyaz aslanların genleri hafif pigmentasyon gösterir. Albinoların gözlerinde ve burunlarında pembe veya kırmızı renk bulunurken, beyaz aslanların gözleri mavi veya altın renginde. Burunları ve gözlerinin altı ise çizgili ve kulaklarının arkası koyu renktedir. Erkek beyaz aslanlar, yelelerinde ve kuyruklarının uçlarında beyaz, sarı veya soluk renkli saçaklara sahipler.
Beyaz Aslanın Genetiği
Beyaz aslanlar leucistic'tir (lösizm) yani albino değil. Leucistic hayvanlar melanin gibi pigmentleri daha az taşır. Melanin cilt, saç, kürk ve gözlerde bulunan koyu renkli bir pigment. Lösizmde, melanositler olarak bilinen pigment üreten hücrelerin tamamen veya kısmen eksikliği söz konusu. Lösizmden sorumlu bu nadir resesif gen, aslanın bazı bölgelerde daha koyu renkli olmasını önlerken gözler, burun ve kulaklardaki pigmentasyonu muhafaza etmesine olanak tanıyor.
Bazıları açık tenleri nedeniyle beyaz aslanların sarımsı aslanlara kıyasla genetik dezavantaja sahip olduklarını öne sürüyor. Birçok uzman kendilerini ödül avcılarından kamufle edemediklerine inanıyor. PBS kanalı 2012 yılında, iki beyaz dişi aslan yavrusunun hayatta kalma mücadelesini konu alan Beyaz Aslanlar adlı bir dizi yayınladı. Ancak 10 yıllık bir bilimsel çalışma bu dizi ve de konuya dair bilgilerin yanlış olduğunu gösterdi. Beyaz aslanlar doğal ortamlarında kendilerini kamufle edebiliyor ve en az yabani sarımsı aslanlar kadar tepe avcı özelliği taşıyorlar.
Beyaz Aslanlarının Kültürel ve Sosyal Önemi
Kenya ve Botsvana gibi ülkelerde, beyaz aslanlar liderlik, gurur ve sadakatin sembolleridir ve ulusal varlıklar olarak görülür. Timbavati bölgesindeki yerel Sepedi ve Tsonga toplulukları için kutsal kabul edilirler.
Beyaz Aslan Nasıl Oluyor?
Yavruların bazılarının beyaz aslan olarak doğması için ebeveynlerin ya beyaz aslanlar olmaları ya da nadir beyaz aslan genlerini taşıması gerek. Hayvanın beyaz renk özelliğini sergilemesi için iki resesif alel taşıması gerektiğinden, çiftleşmeden beyaz aslan yavrusunun doğabileceği üç senaryo var:
Her iki ebeveyn de sarımsı kahverengi ise ve beyaz aslan geni taşıyorsa, yavruların beyaz yavru olma olasılığı %25'tir. Eğer ebeveynlerden biri beyaz aslansa ve diğeri de bu gene sahipse, yavruların beyaz yavru olma olasılığı %50'dir. Her iki ebeveyn de beyaz aslansa yavruların beyaz yavru olma olasılığı %100'dür.
Beyaz Asların Habitatı ve Dağılımı
Beyaz aslanın doğal yaşam alanı savanları, ormanlık veya çöl alanları kapsıyor. Güney Afrika'daki Büyük Timbavati bölgesine özgüler ve şu anda Güney Afrika'daki Orta Kruger Park'ta koruma altındalar. Vahşi doğada nesillerinin tükenme tehlikesine gelmesinden sonra 2004 yılında yeniden doğaya salındılar. Timbavati bölgesinde ve çevresindeki doğa koruma alanlarında avcılık yasağı başlatıldı. İlk beyaz aslan yavruları 2006 yılında doğdu. Kruger Parkı'ndaki ilk doğum ise 2014 yılında gerçekleşti.
Beyaz Aslanlarda Beslenme ve Davranış
Bu hayvanlar etobur olduğundan çeşitli otçul hayvanları yiyor. Ceylanları, zebraları, bufaloları, yabani tavşanları, kaplumbağaları ve gnuları avlarlar. Avlarını çabucak öldürmelerini sağlayan keskin dişleri ve pençeleri var. Avlarını gruplar halinde takip eder ve sabırla beklerler. Aslanlar avlarını genellikle boğarak öldürür ve öldürdükleri yerde tüketir.
Beyaz Aslanlarda Üreme ve Yavrular
Sarımsı kahverengi aslanlar gibi beyaz aslanlar da üç ila dört yaş arasında cinsel olgunluğa erişiyor. Çoğu genellikle hayvanat bahçelerinde yetiştirilir ve esaret altında doğar. Esaret altındakiler yıllık bazda çiftleşebilirken vahşi doğada yaşayanlar yaklaşık iki yılda bir eşleşebilirler. Aslan yavruları kör doğarlar ve hayatlarının ilk iki yılında annelerine bağlı yaşarlar. Dişi beyaz aslan genellikle iki ila dört yavru doğurur.
Beyaz Aslanların Karşılaştığı Tehditler
En büyük tehdit kontrolsüz ticaret ve avcılıktır. Baskın genli erkeklerin ödül avcılığına kurban gitmesi gen havuzunu azalttı ve doğumları çok daha nadir hale getirdi. Ek olarak, kâr elde etmek için beyaz aslan yetiştirmeye çalışan yerler hayvanların genlerini değiştirdi.
2006'da Umbabat Tabiatı Koruma Alanı'nda iki yavru beyaz aslan doğdu. İki tanesi daha Timbavati Koruma Alanı'nda dünyaya geldi. Sarımsı olanlar da dahil olmak üzere yavruların hiçbiri, baskın erkeğin ve grubunun ödül avcılığına kurban gitmesi nedeniyle hayatta kalmadı. 2008'den bu yana Timbavati ve Umbabat koruma alanında ve çevresinde 11 beyaz aslan yavrusu tespit edildi.
Beyaz Aslanın Korunma Durumu
Beyaz aslanlar genel aslan sınıflandırmasına dahil edildiğinden (Panthera leo), Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) onları Savunmasız ilan eder. 2015 yılında, Güney Afrika'daki koruma otoritesi, bütün aslanların koruma statüsünü En Az Endişe Verici düzeyine indirmeyi teklif etti. Bunu yapmak vahşi doğada bir kez daha soylarının tükenme riskini başlatacaktı. Küresel Beyaz Aslan Koruma Vakfı, şu anda sınıflandırmanın Tehlike Altında kategorisine taşınması için baskı yapıyor.
Beyaz Aslana Dair İlgi Çekici Bilgiler
- Beyaz aslanlar albino değiller, dünyada tek bir bölgeye özgü endemik genetik nadirliğe sahipler: Büyük Timbavati / Kruger Park Bölgesi.
- Beyaz aslanların eşsiz renklerini belirleyen genetik özellikleri 7 farklı ülkeyi kapsayan 7 yıllık bir çalışmanın sonunda Ekim 2013'te tanımlandı. Ancak bu beyaz genin Büyük Timbavati / Kruger Park Bölgesi'nde görülme sıklığı henüz belirlenemedi. Beyaz Aslan Vakfı'nın bir sonraki adımı bu olacak.
- Timbavati bölgesinde kayda geçilen en eski beyaz aslan 1938'de görüldü. Ancak Afrikalı yaşlıların sözlü kayıtları bu eşsiz hayvanların yüzyıllardır bölgede yaşadıklarını gösterir.
- Eşsiz beyaz aslan geni, bölgedeki sarımsı kahverengi aslanların sadece bir kısmı tarafından taşınıyor.
- 1938'deki keşiflerinden bu yana hem beyaz aslanlar hem de bu eşsiz geni taşıyan diğer aslanlar durmadan avlandılar ve doğal endemik ortamlarından zorla çıkarıldılar.
- Beyaz aslanların sarımsı kahverengi aslanlardan genetik olarak aşağı olduğuna dair bilimsel kanıt yoktur.
- Beyaz aslanların daha zayıf kamuflaja sahip olması nedeniyle vahşi doğada hayatta kalamadığına dair bilimsel temel bulunmuyor. Beyaz Aslan Vakfı'nın 10 yıllık bilimsel çalışması beyaz aslanların en az diğer aslanlar kadar tepe avcılar olduklarını göstermiştir.
- Bugün beyaz aslanların sonsuza dek yeryüzünden yok olmasını önleyecek hiçbir ulusal veya uluslararası yasa yok.