Depremin etkileri genellikle ölümler ya da evlerin ve altyapının yıkımı gibi insan etkisi açısından düşünülür. Ancak, çevresel etkileri de zarar verici olabilir ve Nature Geoscience'da yayınlanan yeni bir araştırma, ormanların toparlanmasının, bir kentsel bölgenin altyapısının yeniden inşasından bile daha uzun sürebileceğini ortaya koymaktadır. Örneğin, 1950 Zayu-Medog, Tibet depreminden sonra ormanların tamamen iyileşmesi 45 yıl sürmüştür.
İlgili
Tektonik faaliyet bölgeleri, ağaçları yararak ve kökünden sökerek ormanlara zarar verebilecek ve aynı zamanda su ve besin kaynaklarını bozabilecek depremlere karşı hassastır. Çin Bilimler Akademisi'nden Dr. Shan Gao ve meslektaşları, bu konuyu daha fazla araştırmak için dendroklimatolojiye yöneldi ve geçmiş çevresel koşulları yeniden yapılandırmak için ağaçların yıllık eşmerkezli büyüme halkalarını inceledi.
Dünya'daki orman örtüsünün %23'ünü oluşturan yedi dağlık bölgede 1900'lerden günümüze kadar uzanan bir orman veri seti oluşturan araştırmacılar, sismiğe özgü etkileri belirlemek için her bir büyüme halkasının genişliği ile iklim arasındaki bağlantıyı ayrıştırdı. Ağaç halkaları tarihlendirildi ve son ~120 yıldaki bilinen deprem olaylarıyla eşleştirildi ve her birinin büyüklüğü Modifiye Mercalli Yoğunluk (MMI) ölçeği kullanılarak hesaplandı.
Ekip, Circum-Pacific ve Alpine Himalaya sismik kuşakları boyunca 4.685 ağaç halkası alanının %31,4'ünün MMI ≥4, %16,2'sinin MMI ≥5 ve %7,3'ünün MMI ≥6 olan depremler yaşadığını tespit etti. Daha sonra, depremler ile olayı doğrudan takip eden 20 yıl boyunca ağaç büyüme oranlarındaki değişiklikler arasındaki ilişki olasılığını test etmişlerdir. Bunu yaparken, deprem sonrası ormanların iyileşme direncini artıran ya da şiddetlendiren temel çevresel koşulları tespit etmişlerdir.
Dr. Gao ve meslektaşları, kuru ılıman bölgelerin (Batı Kuzey Amerika, Moğolistan Platosu, Tibet Platosu, Akdeniz bölgesi ve Yeni Zelanda gibi) en dirençli bölgeler olduğunu ve sismik aktiviteden sonra ağaç büyüme halkalarının boyutunda yağış modellerine gözle görülür bir pozitif tepki yaşadıklarını tespit etti.
Kuzey Amerika, Tibet Platosu ve Güney Amerika'da iyileşme birkaç yıl içinde gerçekleşmiş ve Kuzey Amerika'nın batısında 20 yıldan fazla sürmüştür. Bununla birlikte, Tibet Platosu ve Yeni Zelanda'nın bazı bölgelerinde, depreme karşı olumsuz yağış ve büyüme tepkileri çalışma aralığı boyunca daha sık meydana gelmiş ve 10-15 yıl sürmüş, bu da onları yukarıda bahsedilen çağdaşlarından daha az dirençli hale getirmiştir. Bu arada, Akdeniz ve Moğolistan Platosu'nun daha kuru bölgelerinde tepki örüntüleri daha az belirgindi.
Bu durum, şiddetli yer sarsıntılarının toprakta yarattığı çatlak ve kırıkların, yağışın toprağa daha derinlemesine sızması için geçirgenlik yolları oluşturması ve böylece ağaçlara su ve besin kaynağı rezervuarını artırmasıyla bağlantılıdır. Bu durum, Yeni Zelanda'daki gibi daha az su depolayan daha dik topografyaya kıyasla, daha düşük rakımlardaki ağaçlarda sismik aktiviteyi koruyan ve gelişmiş infiltrasyonun faydalarını destekleyen Moğol Platosu ve Akdeniz bölgeleri için daha da belirgindir.
Buna karşılık, Yeni Zelanda gibi yüksek yağış oranlarına sahip bölgelerde, toprak erozyonu ve besin maddelerinin yakın bölgeden sızması üzerindeki olumsuz etki nedeniyle ağaç halkası büyümesini engelleyen esneklikte önemli bir düşüş tespit edilmiştir.
Genel olarak Dr. Gao, orman direncinde iklimle ilgili değişimlerin sadece beş yıla kadar sürebileceğini, oysa sismik faaliyetlerden kaynaklananların 20 yıl veya daha uzun süre devam edebileceğini öne sürüyor.
Deprem olaylarından sonra orman direncini anlamak, benzersiz biyoçeşitliliğin kendi toparlanmasında karşılaşabileceği zorlukları ve mevcut küresel iklim krizimizin ardından bu hayati karbon yutaklarını korumak için riskleri yönetme ihtiyacını değerlendirmek için önemlidir.
