Artık yıllar, 12 aylık takvimin Dünya'nın Güneş etrafındaki hareketiyle eşleşmesine yardımcı olur. Dört yıl sonra, bu kalan saatler bir tam güne eklenir. Artık yılda, bu fazladan günü Şubat ayına ekleriz, böylece Şubat ayı normal 28 gün yerine 29 gün uzunluğunda olur.
Yıllık telafi fikri, insanların Ay'ın döngüleri ve evrelerine dayandığı için 365 yerine 355 günlük bir takvime sahip olduğu antik Roma'ya kadar uzanmaktadır. Takvimlerinin mevsimlerle senkronize olmadığını fark ettiler ve eksik günleri tamamlamak için her iki yılda bir Mercedonius adını verdikleri fazladan bir ay eklemeye başladılar.
MÖ 45 yılında Roma imparatoru Jül Sezar, Mısır'da geliştirilen bir takvimi temel alan bir güneş takvimi uygulamaya koydu. Her dört yılda bir, takvimi Dünya'nın Güneş etrafındaki yolculuğuyla uyumlu tutmak için Şubat ayına fazladan bir gün eklendi. Sezar'ın onuruna, bu sistem hala Jülyen takvimi olarak bilinmektedir.
Ancak bu son değişiklik değildi. Zaman geçtikçe, insanlar Dünya'nın yolculuğunun tam olarak 365,25 gün olmadığını fark ettiler – aslında 365,24219 gün sürüyordu, bu da yaklaşık 11 dakika daha az. Yani her dört yılda bir tam bir gün eklemek aslında gerekenden biraz daha fazla düzeltmeydi.
1582 yılında Papa XIII. Gregory küçük bir düzenleme yapan bir emir imzaladı. "Yüzyıl" yılları (1700 ya da 2100 gibi 100'e bölünebilen yıllar) dışında, 400'e de bölünemediği sürece her dört yılda bir artık yıl olacaktı.
Kulağa biraz bulmaca gibi gelebilir, ancak bu ayarlama takvimi daha da doğru hale getirdi – ve o noktadan sonra Gregoryen takvimi olarak bilinmeye başlandı.
Artık Yıllarımız Olmasaydı Ne Olurdu?
Eğer takvim her dört yılda bir bu küçük düzeltmeyi yapmasaydı, yavaş yavaş mevsimlerle uyumunu kaybedecekti.
Bu durum yüzyıllar boyunca gündönümleri ve ekinoksların beklenenden farklı zamanlarda gerçekleşmesine yol açabilirdi. Takvimin yaz olarak gösterdiği dönemde kış mevsimi yaşanabilir ve çiftçilerin tohumlarını ne zaman ekecekleri konusunda kafaları karışabilirdi.
Dünyadaki diğer takvimlerin zamanı tutmak için kendi yöntemleri vardır. Hem Ay hem de Güneş tarafından düzenlenen Yahudi takvimi, 19 yıllık döngüsü olan büyük bir bulmaca gibidir. Arada sırada, özel kutlamaların doğru zamanda yapılmasını sağlamak için bir artık ay ekler.
İslami takvim daha da benzersizdir. Ay'ın evrelerini takip eder ve fazladan gün eklemez. Bir ay yılı sadece yaklaşık 355 gün uzunluğunda olduğundan, İslami takvimdeki önemli tarihler güneş takvimine göre her yıl 10 ila 11 gün önceye gelir.
Örneğin, İslami oruç ayı olan Ramazan, İslami takvimin dokuzuncu ayına denk gelmektedir. 2024 yılında 11 Mart – 9 Nisan tarihleri arasında; 2025 yılında 1-29 Mart tarihleri arasında; 2026 yılında ise 18 Şubat – 19 Mart tarihleri arasında kutlanacaktır.
Gezegenlerden Öğreniyoruz
Astronomi, çevremizdeki olayları göksel fenomenlerle ilişkilendirerek günlük hayatımızı anlamlandırmanın bir yolu olarak ortaya çıkmıştır. Artık yıl kavramı, ilk çağlardan itibaren insanların kaotik görünen koşullarda nasıl düzen bulduklarını örneklemektedir.
Eski astronomların ve vizyonerlerin yaratıcı fikirlerinden doğan basit, sofistike olmayan ama etkili araçlar, bizi çevreleyen doğayı anlamaya yönelik ilk bakışları sağlamıştır. Astrometri ve astronomik nesnelerin listeleri gibi bazı eski yöntemler bugün bile varlığını sürdürmekte ve doğayı anlama arayışımızın zamansız özünü ortaya koymaktadır.
Benim çalıştığım alan olan fizik ve astronomi alanında araştırma yapan insanlar, doğaları gereği evrenin işleyişi ve kökenlerimiz hakkında meraklıdır.
Bu çalışma heyecan verici ve aynı zamanda son derece alçakgönüllüdür; sürekli olarak büyük şemada, hayatlarımızın uzay ve zamanın genişliğinde sadece bir saniyeyi kapladığını gösterir – fazladan bir gün eklediğimiz artık yıllarda bile.
