Ağaçlar bir toprağa sıkışıp kalmış canlılar gibi görünebilir ancak aslında birçok kıskanılacak özelliğe sahiplerdir. Örneğin kim son derece güzel bir ormanda binlerce yıl yaşamak istemez ki? Bazı ağaçlar hem bunu yapar hem de bir bina yüksekliğine çıkarak görkemli boyutlara ulaşırlar. Aşağıda dünyanın en uzun ağaçlarının bir listesi yer alıyor. Listede her türe ait en uzun ağacı bulacaksınız. Dünyada kişi başına 422 ağaç düşmektedir, ağaçlar olmadan 6 ay boyunca oksijen üretmenin maliyeti 38 trilyon $'dır, dünyadaki tüm parayla insanlık en fazla 1 yıl oksijen üretebilir.
Dünyadaki en uzun ağaçlar
Ağaçlar bu bağlamda hem cennetin hem de yeryüzünün tadına varıyorlar. Topraktaki kökler toprağın tadını alırken, gövdelerinin üst kısımları güneşi soğurur ve gökyüzüne dokunur. Bununla beraber, bilim adamları ağaçların sonsuza dek büyümediğini söyler. Teorik olarak, bir ağaç en fazla 122 ila 130 metre yüksekliğe çıkabiliyor. Eskinin ağaçları bu görkemli yüksekliklere ulaşmış olsa da dünyanın bazı en uzun ağaçları ne yazık ki geçmişte kereste için kesildiler. Bununla birlikte elde kalan uzun ağaçlar hala şaşırtıcı derecede yüksekler. Her biri dünyadaki en uzun ağaçlardan olan bu türleri görelim.
King Stringy: (86 metre), Tazmanya
Herkes kralı selamlasın! King Stringy kulağa bir ağaçtan çok bir çizgi film karakteri gibi geliyor. Ancak lifli kabuğa sahip bu Avustralya servi çamının bilimsel adı Eucalyptus obliqua olarak geçer ve Avustralya'nın Tazmanya eyaletinde bulunmaktadır. Avustralya'nın sıra dışı olmadığı bir şey kaldı mı? Bu ağaçlar King Stringy adını lifli kabuklarından alıyor.
Lifli kabuğu kolay soyulur. Ancak endişelenmenize gerek yok çünkü bu tür bilinen en dayanıklı ağaçlardan biri. Ağacın odunu ve iç gövdesi oldukça sağlamdır. Diğer taraftan çiçekleri arılar için sığınak görevi görür.
Alp dişbudağı: (87,9 metre), Tazmanya
Eucalyptus delegatensis, King Stringy gibi Avustralya, Tazmanya'da yaşıyor. Bulunduğu ormanlar ülkenin en eski ağaçlarına ev sahipliği yapar. Burası Tazmanya'nın Florentine Vadisi. Neredeyse tümüyle el değmemiş eski ormanlarıyla ünlü. Birçok Alp dişbudağı burada yetişir ve çoğu 80 metreyi aşan yüksekliğe ulaşır. Bunlar dünyanın en uzun ağaçları arasındalar.
Ne var ki Florentine Vadisi bir süredir ormansızlaşma tehdidi ile karşı karşıya. Bu vadideki ağaçlar kereste endüstrisi için yüksek değere sahip ve bir devlet işletmesi olan Tazmanya Ormancılık, bölgede faaliyet gösteren doğa koruma gruplarıyla devam eden bir çatışma içinde. Tüm bunların arkasında şaşırtıcı olmayan şekilde Avustralya'nın doğasını ve doğal kaynaklarını hiçe saymasıyla bilinen bir sağcı hükümet var.
Mavi okaliptüs: (90,7 metre), Tazmanya
Okaliptüs ailesinin bir başka üyesi mavi sakız adıyla da bilinen Eucalyptus globulus veya mavi okaliptüstür ve o da Tazmanya, Avustralya'da yaşıyor. Bu görkemli ağaç ne yazık ki serbest kesim bölgesi olarak belirlenen alanlara tehlikeli şekilde yakındır. Tazmanya Ormancılık, neyse ki bu ağacı kesilmekten kurtarmıştır. Doğa koruma yasası ile bölgedeki 85 metre yüksekliğin üzerindeki ağaçların kesilmesi yasaklandı.
Mavi okaliptüs, Akdeniz iklimi ve tropik bölgeler için çok uygun olan popüler bir plantasyon ağacı. Bu ağaç hızlı büyür ve küspe ile okaliptüs yağı için kullanılır. Şu anda türün en uzun örneği 90,7 metre ancak bir zamanlar 101 metre uzunluğunda bir tanesi kayda geçilmişti. Dünyanın en uzun ağaçları arasındalar.
White knight: (91 metre), Tazmanya
White Knight, en uzun ağaçlar listesinin bir başka üyesi. Kendisi beyaz nane türünün en uzun örneği. Bu nedenle kendisine Beyaz Şövalye ismi verilerek şereflendirildi. Bu ağaçlar o kadar sevilir ki Avustralya, Tazmanya Evercreech Orman Koruma Alanı'nın tamamı sadece beyaz nane ağacından oluşuyor. Bu koruma alanı yaklaşık 300 yıldır evleridir.
Tazmanya, Eucalyptus viminalis bilimsel adını taşıyan bu son derece uzun beyaz nane ağaçları için sığınak görevi görünüyor. Sıra dışı yükseklikteki ağaçlarıyla ünlü Tazmanya ormanlarındaki diğer büyük beyaz nane ve okaliptüs ağaçlarının arasında White Knight kolaylıkla göze çarpar. Kendisine çektiği ziyaretçileriyle bir dendrofil noktasıdır.
Mamut ağacı: (95,7 metre), Kaliforniya
Dev sekoyalar arasında birkaç nadir örneğin (Sequoiadendron giganteum) 90 metreden daha yüksek oldukları biliniyor. Ancak bir tanesi var ki kardeşlerini cüce bırakır. Mamut ağacı olarak da bilinen bu ağaçların uzun zamana kadar neslinin tükendiği düşünülüyordu. Neyse ki elde bir avuç daha var. Genellikle 6 metre çapları 11 metre çevre ölçüleri vardır. Hatta bu nedenle hacimleri itibariyle dünyanın en büyük ağaçlarıdır.
Bir tanesi 1486 metre küp hacimle en büyük dev sekoyadır ve adı General Sherman'dır. Diğer mamut ağaçları yaklaşık 3200 yaşındayken Sherman yalnızca 2000 yaşında. Kaliforniya'nın Sequoia Ulusal Ormanı'nda bulunan bu dev ve yaşlı ağaçlardan birinin aynı zamanda dünyanın en uzun ağaçlar arasında olması son derece etkileyici.
Sitka ladini (96,7 metre), Kaliforniya
Dünyanın en uzun ağaçları arasında bulunan sitka ladini Kaliforniya'nın Prairie Creek Redwoods Eyalet Parkı'nda bir yerdedir. Bir yerde çünkü bu görkemli sitka ladininin (Picea sitchensis) tam konumu devasa uzunluktaki ağaca gösterilen bir saygı olarak ormancılar tarafından gizli tutuluyor. Bu dev ormandaki diğer önemli ağaçlar arasında Big Tree, Corkscrew Redwood ve Katedral Ağaçları var.
Duglas göknarı: (99,7 metre), Oregon
Duglas göknarı aşağıdaki üç numara ile birlikte gezegendeki en uzun sekoya olmayan ağaç özelliğini taşıyor. Sadece 500 yaşındaki bu Duglas göknarı, Oregon'daki Coos ilçesinde büyümeye devam etmektedir. Bu bölge çok daha fazla uzun ağaca ev sahipliği yapıyordu ancak bir zamanlar yaşanan kereste çılgınlığı sırasında en yaşlı ve uzun olanlarının çoğu kesildi. Köknar olarak da bilinir ancak aslında gerçek bir köknar değildir.
Centurion ağacı: (99,82 metre), Tazmanya
Heybetli Centurion Pasifik Okyanusu'nun karşısında, Güney Yarımküre'de yer alıyor. Diğer çoğu en uzun ağaç gibi Avustralya kıyılarında küçük bir ada olan Tazmanya'da yaşar. Bu dev ağaç 99,8 metredir ancak uzun süredir aktif olarak büyümeye devam ettiği gözlemlenmiştir.
Avustralya'nın Tazmanya eyaletindeki Arve Vadisi'nde bulunan Centurion dünyanın bilinen en uzun Eucalyptus regnans ağacı. Kendisi aynı zamanda dünyadaki en uzun ağaçlar arasında üçüncü tür. Adını kırmızı kalkanlı, gümüş zırhlı meşhur Roma askerlerinden alıyor.
Ne var ki Şubat 2019'da Tazmanya'nın güneyinde patlak veren ve çevredeki bitki örtüsünü büyük oranda yok eden orman yangını sırasında tabanından hasar görmüştür. Hasar ağacın dengesini bozmamakla birlikte büyümesini engelleyebileceği düşünülüyor.
Menara (100,8 metre), Borneo
Shorea faguetiana türünün 100,8 metrelik yukarıdaki örneği Menara adını taşıyor ve Borneo adasındaki Sabah'ta bulunan Danum Vadisi Koruma Alanı'nda yaşıyor. Malezya'daki tropik bölgelerde keşfedilen yakın uzunlukta başka kardeşleri de var. Menara ilk kez Ocak 2019'da keşfedildi ve ölçüldü. Bundan önce türün 2016'da 88 ve 94,1 metrelik başka örnekleri bulunmuştu. Ancak bu yeni keşif ile çıta yükseldi. Menara adı Malayca'da "kule" anlamına gelir.
Menara dünyanın en uzun çiçekli bitkisi ve en uzun tropikal ağacı. Ancak hala daha uzun olanlarının bulunabileceği düşünülüyor. Ağırlığı kökler hariç 81,5 ton olarak ölçülmüştür ve bu kütle bir Boeing 737-800 uçağının maksimum kalkış ağırlığından daha yüksektir. Bulunduğu çevrede 1.000 böcek, mantar ve bitki türüne ev sahipliği yapıyor.
Dünyanın en uzun ağacı: Hyperion: (115,92 metre)
Dünyanın en uzun ağacı bir sekoyadır (Sequoia sempervirens). Sahil sekoyası olarak geçen Hyperion ilk kez 2006 yılında keşfedildi ve tepesi görülemeyecek kadar uzundu. Kaliforniya, Redwood Ulusal Parkı'nda gizli bir yerde yaşar ve sadece uzaktan görüntülenmiştir (kapak görseline bakın). Ancak burada yalnız değil: Helios (114,1 metre), Icarus (113,1 metre) ve Daedalus (110,8 metre) dahil olmak üzere diğer önemli ağaçların arasında bulunuyor. Yani evet, bu gezegenin en uzun ağaçları sahil sekoyalarıdır (coast redwood).
Kapak görseli: Michael Nichols, National Geographic