Gökbilimciler Son Derece Nadir Hiperparıltılı Kızılötesi Galaksideki Gaz Hareketlerini İnceliyor

Hiper parlak kızılötesi galaksiler en nadir ve en uç yıldız oluşturan sistemlerdir ve sadece uzak Evren'de bulunurlar.

Yazar Burcu Kara
Nadir HyLIRG Einstein halkası PJ0116-24
Nadir HyLIRG Einstein halkası PJ0116-24'ün yıldız, soğuk gaz ve iyonize gaz emisyon dağılımları. Kaynak: Liu ve diğerleri, doi: 10.1038/s41550-024-02296-7.

Max-Planck Dünya Dışı Fizik Enstitüsü'nden Dr. Daizhong Liu ve meslektaşları, "Hiper parlak kızılötesi galaksiler (HyLIRG'ler), içlerindeki son derece hızlı yıldız oluşumuyla aydınlanan inanılmaz derecede parlak galaksilerdir" dedi.

"Önceki çalışmalar bu tür aşırı galaksilerin galaksi birleşmelerinden kaynaklanması gerektiğini öne sürüyordu."

"Bu galaksi çarpışmalarının, hızlı yıldız oluşumunun tetiklendiği yoğun gaz bölgeleri yarattığı düşünülüyor."

"Ancak izole galaksiler, yıldız oluşturan gaz hızla galaksinin merkezine doğru akıtılırsa, yalnızca iç süreçler yoluyla da HyLIRG'lere dönüşebilir."

Gökbilimciler yeni çalışmalarında, PJ0116-24 olarak bilinen yerçekimsel mercekli bir HyLIRG galaksisine odaklandılar.

"PJ0116-24 o kadar uzakta ki ışığının bize ulaşması yaklaşık 10 milyar yıl sürdü" dediler.

"Neyse ki, ön plandaki bir galaksi yerçekimsel bir mercek görevi görerek, arkasındaki PJ0116-24'ün ışığını Einstein halkasına doğru büktü ve büyüttü."

"Bu hassas kozmik hizalama, çok uzaktaki nesneleri yakınlaştırmamıza ve aksi takdirde elde edilmesi çok zor olacak bir ayrıntı düzeyinde görmemize olanak tanıyor.

ESO'nun Çok Büyük Teleskobu (Very Large Telescope – VLT) ve Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi'ni (ALMA) kullanan araştırmacılar, PJ0116-24 içindeki gazın hareketini inceledi.

"ALMA burada mavi renkte görülen soğuk gazın izini sürerken, VLT yeni Geliştirilmiş Çözünürlük Görüntüleyici ve Spektrografı (ERIS) ile kırmızı renkte gösterilen sıcak gazın izini sürüyor" dediler.

"Bu detaylı gözlemler sayesinde, bu uç galaksideki gazın galaktik bir çarpışmadan sonra beklenen kaotik şekilde değil, düzenli bir şekilde döndüğünü keşfettik — şaşırtıcı bir sonuç!"

"Bu, bir galaksinin HyLIRG olması için birleşmelerin her zaman gerekli olmadığını ikna edici bir şekilde gösteriyor."