İnsanlar sosyal varlıklardır. Aileleri ya da toplumları dışında bile, örneğin ticaret yoluyla, başkalarıyla işbirliği yapmakta çok başarılıdırlar. Diğer türler de kendi grupları içinde işbirliği yaparken, bir grup dışında işbirliği nadiren gözlemlenmiştir. Araştırmacılar şimdi bunu bonobolarla başararak, sadece insanların güçlü ve stratejik işbirliği ilişkileri kurabildiği fikrine meydan okuyor. Araştırmacıların çalışması Science dergisinde yayımlandı.
Harvard Üniversitesi ve Alman Primat Merkezi'nden iki davranış biyoloğu, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde iki yıl boyunca toplam 31 yetişkin bireyden oluşan iki bonobo grubunu gözlemledi. Primatların kendi grupları içindeki ve gruplar arasındaki davranışlarıyla ilgilendiler.
Gözlemlenen davranış, araştırmacıların şempanzeler hakkında bildiklerinden çok daha barışçıldı. Farklı bonobo grupları bir araya geldiklerinde genellikle birlikte seyahat ediyor, dinleniyor ya da yemek yiyorlar. Araştırmanın başyazarı Alman Primat Merkezi'nden Liran Samuni yaptığı açıklamada, "Bu hoşgörü, şempanzelerde gördüğümüzün tam tersine, ittifaklar kurma ve gruplar arasında yiyecek paylaşma gibi toplum yanlısı işbirlikçi davranışların önünü açıyor" dedi.
Şempanzeler Çok Daha Düşmanca
Şempanzeler ve bonobolar insana en yakın iki canlı türüdür. Bilim insanları bu iki türü gözlemleyerek insanlardaki eşsiz işbirliği yeteneğinin nasıl evrimleştiğini yeniden yapılandırmayı amaçlıyor. Her iki cinsiyetten yetişkinlerden oluşan benzer sosyal gruplarda yaşamalarına rağmen, iki tür gruplar arasındaki etkileşim açısından farklılık gösteriyor. Şempanzeler genellikle tanımadıkları bireylere karşı düşmanlık sergilerler.
Öte yandan, araştırma ekibi bonoboların sadece anlık bir fayda söz konusu olduğunda gruplar arası işbirliğine girdiğini gözlemledi. Bu durum, işbirliği yapan ortakların ihtilaflı kaynaklara daha iyi erişim sağlayabildiği yunuslar gibi diğer insan dışı türlerde görülen işbirliğinin ötesine geçiyor. Çalışmaya göre, doğrudan bir karşılık olmaksızın akraba olmayan bireyler arasındaki işbirliği yalnızca insana özgü olarak kabul ediliyor.
Araştırmanın yazarlarından Harvard Üniversitesi'nden Martin Surbeck, "Bonobolar bize, grup içi barışçıl ilişkileri sürdürürken, grup dışı üyelere de toplum yanlısı davranışlar ve işbirliğini yayma becerisinin sadece insanlara özgü olmadığını gösteriyor" demektedir.
